رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر با کارگزاران نظام فرمودند: «دو آسیب است که شماها خیلی باید مراقب باشید این دو آسیب را. یک آسیب، آسیب غرور است؛ یک آسیب، آسیب انفعال است.»
مخاطب این توصیه و هشدار، خیل عظیم جمعیت تازه نفس جوانی است که در بدنه مجموعههای نظام حضور پیدا کرده اند. حضور این قشر عظیم جوان در مجلس و دولت و دستگاههای گوناگون موجب خرسندی است، مشروط به اینکه دربرابر این دو آسیب از خود مراقبت کنند.
برای غرور، معانی مختلفی تعریف شده است؛ یکی از آنها همراه با حسهای مثبت و خوب نسبت به خود و قابل احترام بودن ازسوی دیگران است. و، اما دیگری به معنی احساس برتری و بهتر بودن نسبت به دیگری است.
یکى از رذایل اخلاقى که نه تنها در میان علماى اخلاق معروف و مشهور است، در میان توده هاى مردم نیز از جمله صفات زشت شناخته شده مى باشد «غرور» است. این صفت رذیله موجب از خود بیگانگى و جهل نسبت به خویشتن و دیگران و فراموش کردن موقعیت فردى و اجتماعى خود و غوطه ور شدن در جهل و بى خبرى است.
جوانی، بهاری است بی تکرار و رودی است بی بازگشت؛ و ستارهای است که تنها یک بار در آسمان عمر خواهد درخشید و، چون افول کرد، هرگز طلوعی برایش نخواهد بود. دریغ که این بهار پر طراوت را آفتهایی است که، چون پیچکی، توان و قدرت جوانی را به هرز میدهند و راه تعالی و کمال را بر جوان میبندند. سرمستی و غرور از جمله این آفات اند.
بعضی افراد به علت عدم ظرفیت شخصیتی به محض رسیدن به مسئولیت و مقام دچار استغنا میشوند و کسانی را که موجب پیشرفت و ارتقای آنها شده اند، فراموش وخود را گم میکنند و تواضع و فروتنی خود را از دست میدهند، در حالی که این پست و مقامها عاریتی و زود گذر است و با یک خطا و یک تلفن و تغییر دولتها از دست میرود و نباید به آن غرّه شد.
موفقیتها دائمی نیست و هرکاری فراز و نشیب دارد و گاه شکست است، گاه موفقیت؛ در ثانی این موفقیت مرهون همکاری و کمک دیگران است. «می توانیم» با «توانستیم» تفاوت دارد؛ چون توانستن بدون اراده و خواست الهی میسر نمیشود و لی «می توانیم» به اراده و عزم و اعتماد به نفس انسان برای انجام کاری برمی گردد.
یک منشأ غرور، غرّه شدن به لطف الهی و توجهات الهی است که خیلی در دعاها و حتی در قرآن [آمده]: وَ لا یَغُرَّنَّکُم بِاللَهِ الغَرور؛ (سوره آل عمران، بخشی از آیه ۱۲۰)؛ «اگر به شما خوشی رسد، آنان را بدحال میکند و اگر به شما گزندی رسد، بدان شاد میشوند؛ و اگر صبر کنید و پرهیزکاری نمایید، نیرنگشان هیچ زیانی به شما نمیرساند.»
غَرور ــ که شیطان است ــ شما را به خدا غرّه نکند. غرّه شدن به خدا یعنی چه؟ این معنایش آن است که انسان از طرف خدا احساس خاطرجمعی مطلق بکند؛ دیگر هیچ ملاحظه کاریای نداشته باشد.
نشانههای آشکار: بی اعتنایی به مردم، بی توجهی به حلال و حرام الهی، رعایت نکردن ادب با بزرگان و ترک محبت با دوستان و بستگان، بی رحمی نسبت به زیردستان، ذکر سخنان ناموزون و دور از ادب، سر دادن خنده و قهقهه بلند، دویدن در حرف دیگران، نگاههای تحقیرآمیز به صالحان و پاکان و عالمان و همچنین راه رفتن به صورت غیر متعارف، پا را به زمین کوبیدن، شانهها را تکان دادن، نگاههای غیر متعارف به زمین و آسمان نمودن و حتی گاهی کارهای دیوانگان را انجام دادن، اینها همه از نشانههای غرور است.
نشانههای پنهان: بعضی افراد پس از مدت کوتاهی درس استاد را رها میکنند و خود را مستغنی و بی نیاز میدانند، یا مانند کسی که علاقه شدیدی در خود به انزوا و گوشه گیری از مردم احساس میکند و ممکن است بهانه آن را آلوده نشدن به مجالس غیبت و گناه و مانند آن ذکر کند، در حالی که با دقت مییابیم که عامل اصلی، غرور و خود بزرگ بینی است و اینکه خود را پاک، آگاه و مؤمن و دیگران را ناقص و آلوده میپندارد.