گزارشی از روند نام‌نویسی متقاضیان یارانه | چالش‌های جداسازی یارانه

مرتضی محمدپور | شهرآرانیوز؛ اجرای گام نخست طرح تحول اقتصادی و هدفمندسازی یارانه‌ها با واریز یارانه‌های جدید ۳۰۰ هزار و ۴۰۰ هزار تومانی به ازای هر نفر همراه بود، اما با افزایش قیمت ها، برخی خانوار‌های حذف شده یا حتی افرادی که تا پیش از این یارانه دریافت نمی‌کردند، برای ثبت مشخصاتشان در بانک اطلاعاتی سازمان هدفمندی یارانه‌ها داوطلب شدند.

به همین منظور، دولت تصمیم گرفت تا برای این افراد درگاه اینترنتی مستقلی ایجاد کند تا پس از ثبت نام و صحت سنجی ادعای آنان، یارانه این افراد نیز به حساب سرپرست خانوار واریز شود. همچنین مقرر شده است تا همه افرادی که از خانواده شان جدا شده اند، به پلیس +۱۰ مراجعه کنند و با دردست داشتن مدارک لازم، تغییرات خانوارشان را ثبت کنند تا پس از آن بتوانند برای ثبت نام در بازه زمانی دیگری که اعلام خواهد شد، اقدام کنند.

افرادی هم که با فوت همسرشان یارانه شان قطع شده است، باید به پلیس +۱۰ مراجعه و تغییرات خانوارشان را ثبت کنند. این افراد باید در زمان دیگری که اعلام خواهد شد، در سامانه ثبت نام کنند. ممکن است در اطلاعات مربوط به این خانوار‌ها اطلاعات مربوط به کفالت فرزندان ثبت نشده باشد. از این نظر این افراد باید با مراجعه به پلیس +۱۰ اطلاعات خانوارشان را تصحیح کنند. همین مسئله سبب شد تا دیروز مراجعه به پلیس +۱۰ در مشهد به شدت افزایش یابد. سری به برخی از این شعبه‌های پلیس +۱۰ زده ایم تا مشکلات مردم را جویا شویم.

ثبت نام در دقیقه نود

طبق اعلام طیبه حسینی، سخنگوی سازمان هدفمندسازی یارانه ها، همه افرادی که امکان ثبت نام برایشان فراهم نبوده است، در روز‌های شنبه ۳۱ اردیبهشت و یکشنبه ۱ خرداد می‌توانند به ثبت مشخصاتشان در سامانه اقدام کنند. با این حال، مشاهدات خبرنگار شهرآرانیوز از ازدحام متقاضیان دریافت یارانه در دفاتر پلیس+۱۰ حکایت دارد. مالکی، مدیر دفتر پلیس+۱۰ خیابان عبادی مشهد، در این باره می‌گوید: متأسفانه بسیاری از افراد با وجود اینکه امکان مراجعه شان در چهار روز اصلی ثبت نام وجود داشته است، ثبت مشخصاتشان را به شنبه و یکشنبه موکول کرده اند. این امر به موازات قطعی‌های متعدد در سامانه تا حد زیادی مشکل ساز بوده است.

وی می‌افزاید: هزینه انجام امور دفتری و ثبت درخواست جداسازی اطلاعات افرادی که به تازگی ازدواج کرده اند، به ازای هر فرد ۱۳ هزار تومان است، اما روند دریافت، اسکن و ثبت مشخصات کارت ملی، شناسنامه، سند ازدواج و شماره حساب دریافت یارانه در سامانه به طور متوسط حدود پانزده دقیقه زمان می‌برد، اما این زمان در وضعیت کنونی که سامانه با قطعی‌های پی درپی روبه روست و همچنین به علت تراکنش زیاد، از سرعت حجم اینترنت کاسته می‌شود، بسیار بیشتر خواهد بود.

اختلال در سامانه، عامل معطلی مردم

یکی از همشهریان که برای ثبت مشخصاتش به دفتر پلیس+۱۰ بولوار پیروزی مراجعه کرده بود، با ابراز گلایه از برخی محدودیت‌ها در حوزه صحت سنجی افراد، می‌گوید: هرکس که بخواهد به دلیل ازدواج و جداشدن از سرپرست قبلی یا به هر دلیل دیگر تقاضایش را برای دریافت یارانه ثبت کند، ناچار به دراختیارداشتن سیم کارت به نام خود است. زیرا کد ملی و اطلاعات هویتی فرد برای شماره همراهش ارسال می‌شود و در این وضعیت هرکس که به دلایل حقوقی و دیگر محدودیت‌های قانونی درباره دریافت سیم کارت جدید نتواند شماره اختصاصی داشته باشد، به طور خودکار نمی‌تواند یارانه بگیرد، درحالی که مجریان طرح می‌توانستند به موازات صحت سنجی پیامکی، روش‌های دیگری را هم در دستورکار قرار دهند.

یکی دیگر از شهروندان هم با بیان اینکه دو فرزند دارد، می‌گوید که فقط یارانه یک فرزندش واریز شده و اکنون برای پیگیری واریز یارانه فرزند دیگرش برای ثبت نام آمده است. پسر جوانی هم که برای جداسازی یارانه آمده است، می‌گوید که کارمند است و جدا زندگی می‌کند، اما گویا مجردبودن و محاسبه درآمد او و حقوق بازنشستگی پدرش سبب شده است تا یارانه خانواده شان حذف شود.

دولت در تازه سازی اطلاعات بانک هویتی خود و اجرای گام جدید هدفمندسازی یارانه ها، ارتباط با بانک اطلاعاتی وزارت رفاه و سازمان ثبت احوال را هم به موازات ثبت نامی‌های جدید در دستورکار قرار داده و به این ترتیب، افرادی که سرپرست خانواده شان فوت کرده یا فرزندشان به دنیا آمده است، دیگر نیازی به اصلاح اطلاعاتشان نخواهند داشت، اما همه افرادی که تازه تشکیل خانواده داده اند، برای خروج از فهرست حذف شدگان یارانه ها، موظف به حضور مستقیم در دفاتر پلیس+۱۰ و ثبت اطلاعات هویتی شان هستند.

بدیهی است که این امر با توجه به تعیین بازه زمانی شش روزه برای ثبت نام، نتیجه‌ای جز ازدحام جمعیت در مراکز مراجعه و ایجاد اختلال در سامانه نداشته باشد؛ بنابراین حتی پیش از اینکه سخنگوی سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها از درنظرگرفتن بازه زمانی دیگری برای جاماندگان دریافت یارانه خبر دهد، پیش بینی می‌شد که به چنین تصمیمی نیاز باشد.