توصیه‌های پزشکی برای پیاده‌روی اربعین + فیلم خنثی‌سازی توطئه داعش برای هدف قرار دادن زائران اربعین تردد یک‌میلیون و ۳۴۱ هزار نفر از مرز مهران (۱۷ مرداد ۱۴۰۴) یازده سال خدمت مشهدی‌ها به زائران در کربلا | موکب امام رضا(ع) روزانه میزبان ۵ هزار زائر اربعین حسینی است + فیلم ثبت‌نام ۲ میلیون و ۸۵۰ هزار نفر در سامانه سماح (۱۶ مرداد ۱۴۰۴) نرخ و ساعت حرکت اتوبوس‌ها از کربلا به شهر‌های زیارتی دیگر عراق + جزئیات و عکس (۱۶ مرداد ۱۴۰۴) یادی از نخستین امام‌جمعه مشهد پس از انقلاب اسلامی ثبت یک میلیون و ۱۸۰ هزار تردد در مرز مهران تا کنون (۱۶ مرداد ۱۴۰۴) اعلام برنامه‌های سالروز ورود آزادگان به کشور، در استان خراسان رضوی (۲۶ مرداد ۱۴۰۴) مشهد، بزرگ‌ترین شهر وقفی جهان اسلام | برخورد قاطع با تصرفات موقوفات و تسهیلات ویژه برای ساکنان بافت‌های فرسوده + فیلم خطر افراطی‌گری را جدی بگیریم | گفت‌و‌گو با عضو مجلس خبرگان رهبری درباره مسئله وحدت شیعه و سنی ثبت‌نام ۲ میلیون و ۷۰۰ زائر اربعین در سامانه سماح | یک میلیون و ۷۰۰ هزار زائر وارد عراق شدند (۱۵ مرداد ۱۴۰۴) بزرگ‌ترین عملیات تغذیه و اسکان خراسان رضوی برای زائران اربعین ۱۴۰۴ جهش ۶۲ درصدی مشارکت خراسان رضوی در بازسازی عتبات عالیات | بهره‌برداری از صحن عقیله بنی‌هاشم(س) در کربلا تا ۲ سال آینده سند کربلا روایت توست عالم مردم‌دار | یادی از آیت‌ا... محمدهادی میلانی، مرجع فقید، هم‌زمان با سالروز درگذشتش از نجف تا کربلا، دل‌هایی که راه می‌روند بیش از ۲.۶ میلیون نفر در سامانه سماح ثبت نام کردند (۱۴ مرداد ۱۴۰۴) تولیت آستان قدس رضوی: هیچ‌کس حق ندارد اتحاد ملت در برابر دشمن را بهم بزند| انسجام ملی، آینده ایران را رقم خواهد زد! رادیو موکب در مسیر پیاده‌روی اربعین آغاز به کار کرد
سرخط خبرها

نگاهی به قدیمی‌ترین تصاویر بارگاه امام‌رضا (ع) در «روزنامه حکیم‌الممالک»

  • کد خبر: ۱۳۳۷۸۹
  • ۱۸ آبان ۱۴۰۱ - ۱۷:۰۵
نگاهی به قدیمی‌ترین تصاویر بارگاه امام‌رضا (ع) در «روزنامه حکیم‌الممالک»
از جمله کار‌های قلمی میرزا بزرگ غفاری، چهار تصویر مختلف از بارگاه مطهر ثامن‌الائمه (ع) است که در کتاب چاپ سنگی «روزنامه حکیم‌الممالک» موجود است.

سیدمهدی سیدقطبی | شهرآرانیوز؛ بارگاه مطهر حضرت‌ثامن‌الائمه (ع) از دیرباز موضوع نقاشی و عکس‌برداری هنرمندان بزرگ ایران بوده و هست. با نگاهی گذرا به نخستین کتاب‌های مصور قدیمی و نخستین روزنامه‌ها و مجله‌های مصور ایرانی می‌توان تصویر‌هایی از عشق و ارادت ایرانیان به ائمه اطهار (ع) را در آن مشاهده کرد.

برای نمونه با بررسی کتاب‌های چاپ سنگی درباره خطه خراسان، قدیمی‌ترین تصاویر بارگاه امام رضا (ع) در کتاب روزنامه حکیم‌الممالک (چاپ ۱۲۸۶ قمری/ ۱۲۴۸ خورشیدی) به دست آمده است. این کتاب در واقع یادداشت‌های روزانه نخستین سفر ناصرالدین‌شاه از تهران به مشهد به قصد زیارت حرم مطهر امام رضا (ع) است.

زمانی که ناصرالدین شاه تصمیم گرفت خاطرات سفر خود را بنویسد «اولین‌روزنامه‌سفر در ایران» به عنوان برگی از تاریخ پدید آمد. وی از علی‌نقی حکیم‌الممالک (پزشک مخصوص خود) خواست تا در سفر اول خراسان یادداشت‌هایی که خود شاه نگارش می‌کرد را به شکل روزنامه‌ای مدیریت و چاپ کند. این روزنامه که به نام «روزنامه حکیم‌الممالک» نام گرفت، از روز یکشنبه ۱۵‌ذی‌الحجه ۱۲۸۳ هجری قمری منتشر شد و تا روز دوشنبه ۲۲ جمادی الاول ۱۲۸۴ هجری قمری، روز مراجعت شاه به سلطنت‌آباد ادامه داشت و شامل گزارش روز‌به‌روز حالات شاه و دیدنی‌ها و وضع جغرافیایی هر ناحیه است.

بعد از پایان سفر همه یادداشت‌های این روزنامه یا سفرنامه در ۴۸۵ صفحه به خط نستعلیق و همراه چندین تصویر از بنا‌های معروف مسیر از روی عکس‌های گرفته شده عکاس‌باشی دربار، به قلم «میرزا بزرگ غفاری» در سال ۱۲۸۶ قمری به شکل چاپ سنگی منتشر شد. به عبارت دیگر «روزنامه حکیم الممالک» در حقیقت همان سفرنامه خراسان است که مدیریت آن برعهده حکیم‌الممالک بوده و بعد‌ها نیز به همین نام خوانده شده است. این کتاب دارای تصویر‌هایی از مسجد گوهر‌شاد، مقبره بایزید بسطامی، گنبد و ایوان منور ناصریه و صحن مبارک ثامن‌الائمه (ع) است.

میرزا بزرگ غفاری، فرزند میرزا محمد، از نقاشان معروف دوره قاجار بود که مدتی در کاشان و بقیه عمر را در تهران گذراند. وی در سال ۱۳۰۴ قمری درگذشت. از بقیه جزئیات زندگانی‌اش اطلاعات چندانی در منابع اطلاعاتی موجود نیست. از میرزا بزرگ غفاری، آثاری برجای مانده است که نشانگر مهارت و توانایی شگفت وی در نقاشی است. از جمله کار‌های قلمی وی، چهار تصویر مختلف از بارگاه مطهر ثامن‌الائمه (ع) است که در کتاب چاپ سنگی «روزنامه حکیم‌الممالک» موجود است.

یادگار روزنامه حکیم‌الممالکدورنمای مسجد گوهرشاد و نصف از ایوان طلا و قدری از شهر مشهد مقدس

یادگار روزنامه حکیم‌الممالک
صحن انقلاب، گنبد مطهر و مناره در حال ساخت

یادگار روزنامه حکیم‌الممالک
صورت مسجد گوهرشاد

یادگار روزنامه حکیم‌الممالک
ایوان طلا و گنبد مطهر حضرت امام ثامن علیه آلاف التحیه و الثناء

منابع: تاریخ روزنامه‌نگاری ایران (مجموعه مقالات)؛ قاسمی، سیر فرید؛ جلد اول؛ سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ چاپ اول ۱۳۷۹، تاریخ جراید و مجلات ایران؛ صدرهاشمی، محمد؛ جلد ۱ اول؛ انتشارات کمال؛ چاپ دوم ۱۳۶۳، راهنمای مطبوعات ایران عصرقاجار؛ قاسمی، سید فرید؛ مرکز مطالعات و تحقیقت رسانه ها؛ تهران ۱۳۷۲. میرزا ابوالحسن خان غفاری صنیع الملک/ یعقوب آژند. - تهران: امیرکبیر، کتاب‌های جیبی، ‎۱۳۹۰، روزنامه حکیم الممالک (چاپ سنگی) / حکیم الممالک، علینقی بن محمد اسماعیل. ۱۲۸۶ قمری، سرگذشت و آثار تصویرگر بزرگ میرزا ابوتراب‌خان غفاری کاشانی ۱۲۶۳ - ‎۱۳۰۷ ه. ق/ محمد گلبن. - تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ‎۱۳۸۶.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->