برای محبوبیت نیاز به مهره مار نیست

درباره افرادی که در اصطلاح عامیانه «مهره مار» دارند، شنیده‌اید؟ افرادی که اقبال عمومی به آن‌ها زیاد است، گل سرسبد جمع هستند و خیلی راحت هم پذیرفته می‌شوند؛ کسانی که دوستان زیادی دارند و از شبکه‌های اجتماعی و حمایتی زیادی برخوردارند. تفاوت این افراد با دیگران در توانایی برقراری ارتباط مؤثری است که چندوچون آن را خوب می‌دانند؛ مهارتی که همه ما برای فعالیت‌های اجتماعی مانند ازدواج، تحصیل، اشتغال و دوستی به آن نیاز داریم و باید اصول آن را خوب بدانیم تا تعامل دوسویه به‌شکل درست و کامل برقرار شود. در غیر این صورت فقط شاهد شکل‌گیری تعارض بین افراد و درنهایت انزوا و تنهایی آن‌ها خواهیم بود.

مهارتی به‌نام ارتباط مؤثر

درست حدس زده‌اید؛ امروز می‌خواهیم درباره یکی دیگر از مهارت‌های چندگانه زندگی به‌نام مهارت ارتباط مؤثر حرف بزنیم؛ مهارتی برای دستیابی به پیوند‌های اجتماعی و به‌دنبال آن احساس امنیت، آرامش، احترام و مهم‌بودن. برخلاف تصور عمومی که برخی از ما درباره ارتباط داریم، ارتباط فقط این نیست که حرفی بین ما و دیگران رد و بدل شود، بلکه شامل هرچیزی می‌شود که ما انجام می‌دهیم و نمی‌دهیم.

جدا از کلامی که گفته و شنیده می‌شود، هرحرکت ما مانند تکان‌دادن سر، روی‌برگرداندن و اشاره با چشم می‌تواند پیامی را به‌دنبال داشته باشد؛ بنابراین ارتباط زمانی کارآمد خواهد شد که به شیوه‌ای مثبت و سازنده آن را با دیگران برقرار کنیم. خبر خوش اینکه این مهارت با فراگیری و قدری تمرین، خیلی زود در ما نهادینه خواهد شد.

موانع برقراری ارتباط مؤثر

• گوش‌ندادن
• فریادزدن و با صدای بلند سخن‌گفتن
• انتقادکردن‌های زیاد
• احساسات را صادقانه بیان‌نکردن
• استفاده از پیام‌های منفی غیرکلامی مانند حالت تدافعی، بی‌توجهی و بی‌اعتنایی
• متهم‌کردن و مقصرشناختن
• پیش‌داوری و ارزیابی شتاب‌زده

چگونه ارتباط مؤثری داشته‌باشیم؟

• توجه به این نکات و به‌کارگیری آن‌ها در زمان تعامل با دیگران می‌تواند به ما در برقراری ارتباطی مؤثر کمک کند:
• به‌درستی گوش کنیم و بازخوردی دل‌گرم‌کننده همراه با تحسین داشته‌باشیم.
• زمان مناسبی را برای صحبت‌کردن انتخاب کنیم.
• در زمان گفتگو ارتباط غیرکلامی مانند تماس چشمی داشته‌باشیم.
• از پیش برای ارتباط با دیگران در خودمان آمادگی ایجاد کنیم. برای نمونه از خودمان بپرسیم چه کسی یا کسانی مخاطب ما هستند؟ علایق و ارزش‌های آن‌ها کدام است؟ از چه ویژگی‌هایی برخوردارند؟ ما از برقراری این ارتباط چه هدفی در ذهنمان داریم؟ و چگونه می‌توانیم به بهترین روش منظورمان را منتقل کنیم؟

برداشت خوبی از خودمان ارائه بدهیم

وقتی نخستین‌بار با فردی یا گروهی برخورد داریم، طبیعی است که آن‌ها ما را ارزیابی کنند. این ارزیابی ممکن است در چندثانیه اتفاق بیفتد. این برداشت براساس جلوه‌های ظاهری، زبان بدن، طرز رفتار و نوع پوشش ما در ذهن دیگران شکل می‌گیرد؛ بنابراین لازم است که از گرفتن نقش‌ها یا ژست‌های مصنوعی که تصور می‌کنیم جلوه بهتری از ما به دیگران ارائه می‌دهد، بپرهیزیم. باید همواره لبخند گرم و ملایمی بر لب داشته باشیم. هیچ‌چیز به‌اندازه لبخند و روی‌خوش نمی‌تواند در ایجاد برداشت خوب از ما موفقیت‌آمیز باشد، ولی نباید زیاده‌روی کرد. چون نتیجه عکس دارد.
همچنین باید رفتاری همراه با فروتنی داشته‌باشیم، حتی اگر با چهره‌ای انتقادی یا خشک از طرف مقابلمان روبه‌رو هستیم.

نکته بعدی اینکه باید همه توجهمان را بر فرد مقابل متمرکز کنیم. هنگام صحبت‌کردن هم ساده و بی‌آلایش باشیم و به اندازه کافی خودافشایی کنیم. درضمن، هیچ‌گاه نباید از موضوع بحث منحرف شویم و پراکنده‌گویی کنیم. توجه به لحن و صوت کلام و سرعت ادای کلمات هم از دیگر نکاتی است که باید به آن‌ها توجه ویژه داشته‌باشیم. درمجموع اینکه باید سعی کنیم شنونده خوبی برای طرف مقابلمان باشیم.