یکی از دستورهای مهم دینی ما نماز است؛ نمازی که قبولی تمام اعمال ما در سایه قبولی آن است. نمازی که عمود دین ماست و اولین عملی است که در قیامت محاسبه میشود؛ عملی که آنقدر مهم است که وقتی رئیس مذهب تشیع، امامصادق (ع)، در آخرین لحظات حیات مبارکشان فرمودند:
«خویشانم را جمع کنید»، همه تصور کردند امامصادق (ع) وصیت خاصی درباره دنیا دارند، اما وقتی همه خویشان جمع شدند، آن حضرت فرمودند: «إِنَّ شَفَاعَتَنَا لَاتَنَالُ مُسْتَخِفّاً بِالصَّلَاه؛ یعنی کسی که نماز را سبک بشمارد، شفاعت ما اهلبیت به او نمیرسد».
شهیدمطهری (رحمه ا... تعالی) در اینباره میگوید: «نماز را نباید استخفاف کرد. نباید سبک شمرد. نباید انسان کوشش بکند که در نماز فقط به واجباتش قناعت بکند و بگوید خب، برویم ببینیم فتوای مرجع تقلید چیست؟
آیا میگوید سه تا «سبحانا...» و «الحمدلله» و «لاالهالاا...» و «ا... اکبر» باید گفت یا یکی هم کافی است؟ خب، مجتهد باید فتوایش را بگوید. مجتهد میگوید یکی هم کافی است. احتیاط مستحبی این است که سه تا گفته شود. دیگر ما نباید بگوییم حالا که گفتهاند یکی کافی است، ما هم یکی بیشتر نمیخوانیم. این فرار از نماز است. ما باید طوری باشیم که وقتی هم که مجتهد به ما میگوید یکی واجب است و دو تای دیگر مستحب، بگوییم ما مغتنم میشماریم و آن دوتای دیگر را هم میگوییم». (ثانیههای انس، صفحه۴۲).
سبک شمردن نماز علامتهای مختلفی دارد؛ مثل اول وقت نخواندن. اینکه همه کارهایمان را گاهی بر نماز مقدم میداریم، درحالیکه باید برعکس باشد. هرکاری مقدماتی دارد که اگر درست انجام نشود، به ثمر نمیرسد. نماز هم مقدماتی دارد؛ مثل خواندن اذان و اقامه. با خود داشتن جانماز و سجاده از نشانههای کسانی است که نماز را سبک نمیشمارند.
یکی دیگر از نشانههای کسانی که نماز را سبک نمیشمارند، خواندن تعقیبات است. دوستداران نماز، اهل تعقیبات هستند. تعقیب نماز مثل بدرقه یک عزیز است که به خانه شما میآید و زمانی که میخواهد برود، شما چندقدمی، او را مشایعت میکنید. کسی که نماز برایش عزیز است، از تمام شدن آن خوشحال نمیشود و با تعقیبات، آن را بدرقه میکند. درهرصورت مسئله شفاعت در وصیت امامصادق (ع) به اهل نماز بودن و سبک نشمردن آن گره خورده است. معلوم است کسی که به شفاعت اهلبیت (ع) نرسد، جهنمی است؛ زیرا در قیامت همه محتاج شفاعت هستند و باید با مهر ولایت، بهشتی شوند.
ربیعهبنکلب، پیرمردی که هفت سال به پیامبر اعظم (ص) خدمت کرد، بعد این مدت خدمت از پیامبر درخواستی کرد. گفت میخواهم در بهشت با شما باشم. افراد دیگری هم این تقاضا را از پیامبر (ص) داشتند و پیامبر (ص) پذیرفتند، ایشان فرمودند: «اعنی بکثره السجود». مرا با زیاد سجده کردن یاری کن!» در جایی دیگر هم بهطورکلی ایشان میفرمایند: «کسی که نماز را سبک بشمارد، به شفاعت ما نمیرسد». یک نکته مهم درباره شفاعت وجود دارد و آن اینکه شفاعت یک رابطه و پارتیبازی نیست و در یک کلام تا شباهتی با اهلبیت (ع) نباشد، شفاعتی نیست؛ یعنی تا مانند ایشان اهل نماز و بهخصوص سجده نباشیم، امر شفاعت محقق نمیشود.
اهلبیت (ع) از ما مسلمانان میخواهند مایی که ادعای پیروی از آنها را داریم، شباهتی به ایشان داشته باشیم و پیروی از ایشان در زندگی ما دیده شود و در رأس این پیروی، اهل عبادت و نماز بودن است که انسان را برای انجام خدمات و بندگی آماده میکند. از خداوند بزرگ میخواهیم که همه ما را از عملکنندگان به این وصیت مهم حضرت رئیس مذهب تشیع قرار بدهد. انشاءا...!