سید جواد اشکذری
یکم: از اولین دوره جشنواره تئاتر فجر که سال ۱۳۶۱ در تهران برگزار شد، تاکنون ۳۸ سال می‌گذرد. از همان سال اول که فقط ۳۸ اثر در این رویداد حضور داشتند، فقط نام چند شهر به چشم می‌خورد که به‌طورحتم نام مشهد در کنار تهران، نوید سال‌های درخشش و افتخارآفرینی برای هنرمندان تئاتر شهرمان می‌داد. در آن سال که جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه ایران به نیمه رسیده بود و برخی هم حوصله کار نداشتند یا در جنگ بودند و صاحب‌نظران آن زمان را دوران رکود تئاتر مشهد نام‌گذاری کرده بودند، تئاتر‌های «خانات» به کارگردانی‌رضا صابری، «شکست‌خورده‌ها» اثرمحمد الهی و «وارثان زمین» ساخته محمد ملتجی از مشهد در لابه‌لای جدول آثار پایتخت‌نشینان از مشهد چشم‌نوازی می‌کرد. در نخستین سال برگزاری جشنواره تئاتر فجر، قرعه اول به‌نام مشهد افتاد و تئاتر این شهر سرزبان‌های تئاتر کشور قرار گرفت و «خانات» توانست در جنگ نابرابر با تهرانی‌ها بدرخشد. در آن سال «خانات» عنوان بهترین نویسندگی و کارگردانی را از آن خود کرد و علی آزادنیا، بازیگر نمایش «خانات»، به‌عنوان بهترین بازیگر دوم مرد انتخاب شد و جایزه ویژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بنیاد شهید را از آن
خود کرد.
حالا نگاهمان را از اولین نمایش فجر یعنی «خانات» برمی‌داریم. ۳۷ سال رگباری به سمت جلو حرکت می‌کنیم و پشت دیوار سال ۹۷ و دوره سی‌وهفتم می‌ایستیم و به «دریاچه قو»، «باغ خونی»، «ما داریم از این خونه می‌ریم»، «سردسیر»، «رومئو و ژولیت» و «ما و دیگران» و به شب رؤیایی تئاتر مشهد و کلی افتخارآفرینی می‌رسیم؛ به اعلام ۱۸ نامزد و کسب ۱۲ جایزه در بخش‌های بازیگری، نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی، گریم، طراحی صحنه، طراحی صدا، موسیقی، طراحی حرکت، طراحی آرایه‌های صوتی و طراحی نور، اما امسال سهم تئاتر مشهد از فجر یک جایزه ویژه بود و یک تقدیر و چند نامزدی در چند بخش؛ و تنهایک جایزه سهم تئاتر مشهد است از رویداد بزرگ تئاتر کشور و البته کلاهی که روی هواست، معلوم نیست مال کدام مدیر است که به بالا انداخته است! امسال با اعلام حاضرنشدن ۴ نمایش که هیچ‌کدام در بخش مسابقه نبودند -و حضورشان هیچ تأثیری در درخشش هنرمندان هم نمی‌گذاشت- «ژنتیک» به کارگردانی مهسا غفوریان بعد از اجرا‌های موفق عمومی خود خیلی راحت و بی‌حاشیه در جشنواره تئاتر استانی شرکت و به فجر راه پیدا کرد و جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره فجر را گرفت. به‌طورحتم حضور و درخشش تک‌ستاره ۹۸ زیاد به مدیریت فرهنگی استان ارتباطی ندارد، چون «ژنتیک» قبل از حضور در جشنواره تئاتر فجر در یک سالن خصوصی با هزینه غیرحمایتی اجرا‌های عمومی خود را گذراند و از طرف دیگر او مزد تلاش‌های مستمر خود در جشنواره تئاتر فجر در سال‌های اخیر را گرفت.
حضور و درخشش پر تعداد تئاتری‌های مشهد در جشنواره فجر از سال ۹۴ با «رونق اقتصاد تئاتر و اقبال تماشاگران مشهدی به تئاتر»، «تغییر سیاست از جشنواره به سمت اجرا‌های عمومی»، «بها به تئاتر خصوصی»، «اعتباربخشی به تئاتر جشنواره تئاتر استانی»، «حمایت از تئاتر شهرستان»، «استقلال و قدرت‌گرفتن انجمن هنر‌های نمایشی استان» و... شروع شد. به‌نوعی در یک نگاه می‌توان بیان کرد که سال ۹۶ از لحاظ تعداد نمایش‌های تئاتر مشهد در جشنواره تئاتر فجر (با ۹ اثر) سال بی‌مانندی بوده و سال ۹۷ از لحاظ درخشش و افتخارآفرینی، سال ماندگاری بوده است و البته سال ۹۸ هیچ جایگاهی در روند روبه‌رشد تئاتر شهرمان نداشته است. چرا؟
دوم: جوابی که با سؤالاتمان به این «چرا؟!» خواهیم داد. آیا کسب یک جایزه (در بخش اجرای تئاتر) در جشنواره فجر، درخششی برای تئاتر مشهد محسوب می‌شود؟ آیا واقعا امسال سهم تئاتر مشهد از فجر یک جایزه ویژه بود؟ آیا حقانیت تئاتر مشهد به‌عنوان قطب دوم تئاتر کشور در همین حد است؟ آیا هنرمندان کم‌کاری کرده‌اند؟ آیا هنر آن‌ها افت کرده است؟ یا مدیران تلاش‌هایشان بی‌ثمر بوده است؟ چرا مدیرانی که سال گذشته با افتخارآفرینان تئاتر مشهد عکس یادگاری می‌گرفتند، قاب امسالشان از عکس یادگاری خالی است؟ چرا آن‌هایی که مهر خودشان را پای سند درخشش هنرمندان تئاتر مشهد می‌زدند، حالا سکوت کرده‌اند؟ چرا آن‌هایی که بیانیه و تبریک در سال قبل فرستادند، امسال در بیانیه‌ای علت رخوت در تئاتر مشهد را اعلام نمی‌کنند؟ چرا مسئولیت افت تئاتر مشهد را در این رویداد برعهده نمی‌گیرند؟ آیا این نتیجه ضعیف‌کردن انجمن نیست؟ واقعا تا حالا در تئاتر، نگاه مدیران هنری و تئاتری در تصمیم‌گیری‌ها همراه با سیاست یا سیاسی نبوده است؟ فکر کردیم با این روند و با این مدیران، سالی خواهد رسید که آلبوم عکس‌های یادگاری مدیران در فجر خالی خواهد ماند و تبریکات برای همیشه متوقف خواهد شد؟ آیا دلمان را به یک جایزه مشهد خوش کردیم؟ چرا مدیران هنری واکنشی در برابر حضور هنرمندان تئاتر مشهد در پایتخت -که این چند سال خیلی زیاد هم شده است- ندارند؟ چرا بازیگران تئاتر مشهد که سال‌ها در شهرشان ستاره بودند، حالا باید به بازی در یک پلان برخی از فیلم‌های سینمایی تن بدهند؟ چرا این حرف‌ها به کسی برنمی‌خورد؟ چرا مدیران فرهنگ و هنر ما این‌قدر خسته‌اند؟ چرا حال برگزاری چند نشست آسیب‌شناسی در این رابطه را ندارند؟ حضور و درخشش هنرمندان تئاتر مشهد در این جشنواره چقدر برایشان اهمیت دارد؟ آیا ردیف بودجه حمایتی برایش تعیین کرده‌اند؟
... و چرا‌ها و اماواگر‌های بسیاری که قبل از اینکه ما بپرسیم، مدیران فرهنگ و ارشاد اسلامی استان جوابش را به خوبی می‌دانند و فقط باید منتظر باشیم این سال‌های عبور بگذرد؛ عبور از مدیریتی که وجود ندارد.
خود کرد.
حالا نگاهمان را از اولین نمایش فجر یعنی «خانات» برمی‌داریم. ۳۷ سال رگباری به سمت جلو حرکت می‌کنیم و پشت دیوار سال ۹۷ و دوره سی‌وهفتم می‌ایستیم و به «دریاچه قو»، «باغ خونی»، «ما داریم از این خونه می‌ریم»، «سردسیر»، «رومئو و ژولیت» و «ما و دیگران» و به شب رؤیایی تئاتر مشهد و کلی افتخارآفرینی می‌رسیم؛ به اعلام ۱۸ نامزد و کسب ۱۲ جایزه در بخش‌های بازیگری، نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی، گریم، طراحی صحنه، طراحی صدا، موسیقی، طراحی حرکت، طراحی آرایه‌های صوتی و طراحی نور، اما امسال سهم تئاتر مشهد از فجر یک جایزه ویژه بود و یک تقدیر و چند نامزدی در چند بخش؛ و تنهایک جایزه سهم تئاتر مشهد است از رویداد بزرگ تئاتر کشور و البته کلاهی که روی هواست، معلوم نیست مال کدام مدیر است که به بالا انداخته است! امسال با اعلام حاضرنشدن ۴ نمایش که هیچ‌کدام در بخش مسابقه نبودند -و حضورشان هیچ تأثیری در درخشش هنرمندان هم نمی‌گذاشت- «ژنتیک» به کارگردانی مهسا غفوریان بعد از اجرا‌های موفق عمومی خود خیلی راحت و بی‌حاشیه در جشنواره تئاتر استانی شرکت و به فجر راه پیدا کرد و جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره فجر را گرفت. به‌طورحتم حضور و درخشش تک‌ستاره ۹۸ زیاد به مدیریت فرهنگی استان ارتباطی ندارد، چون «ژنتیک» قبل از حضور در جشنواره تئاتر فجر در یک سالن خصوصی با هزینه غیرحمایتی اجرا‌های عمومی خود را گذراند و از طرف دیگر او مزد تلاش‌های مستمر خود در جشنواره تئاتر فجر در سال‌های اخیر را گرفت.
حضور و درخشش پر تعداد تئاتری‌های مشهد در جشنواره فجر از سال ۹۴ با «رونق اقتصاد تئاتر و اقبال تماشاگران مشهدی به تئاتر»، «تغییر سیاست از جشنواره به سمت اجرا‌های عمومی»، «بها به تئاتر خصوصی»، «اعتباربخشی به تئاتر جشنواره تئاتر استانی»، «حمایت از تئاتر شهرستان»، «استقلال و قدرت‌گرفتن انجمن هنر‌های نمایشی استان» و... شروع شد. به‌نوعی در یک نگاه می‌توان بیان کرد که سال ۹۶ از لحاظ تعداد نمایش‌های تئاتر مشهد در جشنواره تئاتر فجر (با ۹ اثر) سال بی‌مانندی بوده و سال ۹۷ از لحاظ درخشش و افتخارآفرینی، سال ماندگاری بوده است و البته سال ۹۸ هیچ جایگاهی در روند روبه‌رشد تئاتر شهرمان نداشته است. چرا؟
دوم: جوابی که با سؤالاتمان به این «چرا؟!» خواهیم داد. آیا کسب یک جایزه (در بخش اجرای تئاتر) در جشنواره فجر، درخششی برای تئاتر مشهد محسوب می‌شود؟ آیا واقعا امسال سهم تئاتر مشهد از فجر یک جایزه ویژه بود؟ آیا حقانیت تئاتر مشهد به‌عنوان قطب دوم تئاتر کشور در همین حد است؟ آیا هنرمندان کم‌کاری کرده‌اند؟ آیا هنر آن‌ها افت کرده است؟ یا مدیران تلاش‌هایشان بی‌ثمر بوده است؟ چرا مدیرانی که سال گذشته با افتخارآفرینان تئاتر مشهد عکس یادگاری می‌گرفتند، قاب امسالشان از عکس یادگاری خالی است؟ چرا آن‌هایی که مهر خودشان را پای سند درخشش هنرمندان تئاتر مشهد می‌زدند، حالا سکوت کرده‌اند؟ چرا آن‌هایی که بیانیه و تبریک در سال قبل فرستادند، امسال در بیانیه‌ای علت رخوت در تئاتر مشهد را اعلام نمی‌کنند؟ چرا مسئولیت افت تئاتر مشهد را در این رویداد برعهده نمی‌گیرند؟ آیا این نتیجه ضعیف‌کردن انجمن نیست؟ واقعا تا حالا در تئاتر، نگاه مدیران هنری و تئاتری در تصمیم‌گیری‌ها همراه با سیاست یا سیاسی نبوده است؟ فکر کردیم با این روند و با این مدیران، سالی خواهد رسید که آلبوم عکس‌های یادگاری مدیران در فجر خالی خواهد ماند و تبریکات برای همیشه متوقف خواهد شد؟ آیا دلمان را به یک جایزه مشهد خوش کردیم؟ چرا مدیران هنری واکنشی در برابر حضور هنرمندان تئاتر مشهد در پایتخت -که این چند سال خیلی زیاد هم شده است- ندارند؟ چرا بازیگران تئاتر مشهد که سال‌ها در شهرشان ستاره بودند، حالا باید به بازی در یک پلان برخی از فیلم‌های سینمایی تن بدهند؟ چرا این حرف‌ها به کسی برنمی‌خورد؟ چرا مدیران فرهنگ و هنر ما این‌قدر خسته‌اند؟ چرا حال برگزاری چند نشست آسیب‌شناسی در این رابطه را ندارند؟ حضور و درخشش هنرمندان تئاتر مشهد در این جشنواره چقدر برایشان اهمیت دارد؟ آیا ردیف بودجه حمایتی برایش تعیین کرده‌اند؟
... و چرا‌ها و اماواگر‌های بسیاری که قبل از اینکه ما بپرسیم، مدیران فرهنگ و ارشاد اسلامی استان جوابش را به خوبی می‌دانند و فقط باید منتظر باشیم این سال‌های عبور بگذرد؛ عبور از مدیریتی که وجود ندارد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
