میرزا علیاکبر نوقانی سال ۱۳۰۰ ق برابر با ۱۲۶۱ ش در مشهد متولد شد. پدر وی، حاج میرزا موسی، از بزرگان و صالحان مشهد بود و، چون ایشان مدتی در محله نوقان مشهد سکونت داشت، به «میرزای نوقانی» معروف شد. میرزا علیاکبر نوقانی تحصیلات خود را در حوزه علمیه مشهد شروع کرد و تا بیستوهفتسالگی در آنجا از محضر استادان گرانقدری همچون میرزا عبدالجواد ادیب نیشابوری و حضرات آیات سیدعباس شاهرودی و حاج شیخحسنعلی تهرانی بهره برد و البته با فرزند استاد خود، میرزا علیآقا تهرانی، همدرس و هممباحثه بود.
سال ۱۳۲۷ ق با اجازه پدر خود راهی نجف اشرف شد و خارج اصول را نزد آخوند خراسانی و خارج فقه را نزد آیات عظام سیدمحمدکاظم یزدی و شریعت اصفهانی فراگرفت. او در این دوره با آیتا... سید عبدالهادی شیرازی، رفیق و همبحث بود. وی سال ۱۳۳۰ ق با دریافت اجازه اجتهاد از آیات میرزا محمدتقی شیرازی و شیخ عبدا... مازندرانی به مشهد بازگشت و به ارشاد مردم و رد مخالفان پرداخت. وی پس از دراختیارگرفتن تولیت مدرسه نواب، تعلیم و تربیت طلاب علوم دینی را وجهه همت خویش قرار داد.
میرزای نوقانی انسانی مؤمن، متعهد، اهل تهجد، خوشقریحه، شوخطبع و مهربان بود. اندامی رشید و سیمایی پرنفوذ داشت و از صدایی رسا و چهرهای پرهیبت برخوردار بود. ساده زندگی میکرد و در مدت ۷۰ سال عمر پربرکت خود، از سهم امام استفاده نکرد. میرزا دارای خط خوش و زیبایی بود و با ارباب ادب آن روز خراسان معاشرت داشت. بیشتر روزهای تابستان را همراه با خانواده یا دوستان خود در شاندیز، طرقبه، هاشمآباد، ابرده علیا یا ویرانی از ییلاقهای اطراف مشهد به سر میبرد. وی برخی از مطالعات خود را در این محیطهای طبیعی دنبال میکرد و اشعار نغزی میسرود و طبع خوشی داشت.
میرزا علیاکبر نوقانی خطیبی توانا بود و با بیان دلنشین خود، مردم را متوجه معارف الهی میکرد. منبرش سرشار از مطالب تاریخی و نکات ادبی و آیات و روایات و شعر بود. میرزا علیاکبر نوقانی چنان که اهل دیانت بود، اهل سیاست نیز بود. او مشروطه را درک کرده و در محضر چهره برجستهای، چون آخوند خراسانی شاگردی کرده بود و در واقعه مسجد گوهرشاد حضور داشت.
او با امامخمینی (ره) رابطه دوستانهای داشت تا جایی که امامخمینی (ره) وقتی به مشهد میآمد، به بیت ایشان وارد میشد و با یکدیگر مکاتباتی نیز داشتند. پس از ارتحال میرزا علیاکبر نوقانی، امام به قصد ابراز تسلیت و دلجویی به مشهد آمد و هفتهای در منزل فرزندش، حاج میرزا محمدمهدی نوقانی، به سر برد.
۳ مقاله نوقانی، ۲ مقاله نوقانی، تعلیقاتی بر شرح نهجالبلاغه ابن ابیالحدید، تعلیقهای بر کفایه الاصول، یک دوره تاریخ و مقتل صحیح کربلا از جمله آثار مکتوب ایشان است. میرزا علیاکبر نوقانی سرانجام پس از یک عمر خدمت به اسلام و مسلمانان در شب دهم جمادیالاول۱۳۷۰ق برابر با ۲۸بهمن۱۳۲۹ بر اثر سکته قلبی دعوت حق را لبیک گفت و روحش به سرای جاوید شتافت.
پیکرش پس از تشییع با شکوهی در رواق دارالسعاده پایین پای مبارک حضرترضا (ع) به خاک سپرده شد. یادش گرامی باد.