علی سروش - عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین (ع)
پیاده روی اربعین، کنگره عظیم آزادی خواهان جهان است که هر ساله اثرگذارتر از سال‌های قبل برگزار می‌شود. این پیاده روی منحصر به شیعیان و عراقی‌ها هم نیست و هر ساله ملیت‌ها و فرهنگ‌های مختلفی در آن حضور پیدا می‌کنند. این آیین شیعی مانند سایر آیین و مناسک شیعی علاوه بر ظرفیت‌های معنوی، ظرفیت‌های اجتماعی سیاسی خاص خودش را هم دارد که حتما باید به این ظرفیت‌ها توجه شود؛ وگرنه به جای اینکه تأثیرات مثبت سیاسی اجتماعی داشته باشد، تبدیل به ضد خود و تأثیرات منفی خواهد شد.
این آیین نه تنها بُعد منطقه‌ای بلکه بُعد جهانی پیدا کرده است و هر ساله بر ابعاد آن افزوده می‌شود. در شرایط بین المللی کنونی، پیاده روی اربعین می‌تواند کارکرد بسیار مهمی در سطح منطقه‌ای و جهانی داشته باشد. چرا که در شرایط فعلی نظم جهانی، نظم آمریکایی فرسوده شده و نظم‌های جدید در حال شکل گیری هستند و اقتضای این دوران، شکل گیری نظم‌های جدید به واسطه شکل گیری بلوک‌های جدید قدرت و شکل گیری ائتلاف‌های جدید است.
در همین چهارچوب اگر بخواهیم اربعین را مطالعه بکنیم، در واقع اربعین بهترین بستر نظم دهی به منطقه غرب آسیا ست؛ چراکه لازمه شکل گیری هر نظم و ائتلاف جدید آشنایی، همدلی و نزدیکی ملت‌ها و دولت هاست و اربعین به بهترین نحو و در یک چهارچوب جهت دهی شده این بستر را فراهم کرده که ملت‌های مختلف از اقصی نقاط منطقه و حتی دنیا در آن جمع می‌شوند و به راحتی با هم ارتباط می‌گیرند، همزیستی و گفتگو می‌کنند و نه تنها با هم آشنا می‌شوند، بلکه به هم نزدیک‌تر می‌شوند و این مهم‌ترین و لازم‌ترین مقدمه شکل گیری ائتلاف‌ها و همکاری‌های جدید است؛ بنابراین اربعین در نظم آینده منطقه حتما تأثیر راهبردی خودش را خواهد گذاشت؛ البته لازم است به نکاتی در تقویت این جریان توجه شود.
ملاحظه اول اینکه این جریان یک جریان کاملا مذهبی و معنوی است، نباید با مداخلات سیاسی و دولتی آن را از مسیر خودش خارج کرد؛ البته تسهیلگری‌های لازم برای حضور گسترده‌تر و فراگیرتر زائران از ملیت‌ها و فرهنگ‌های دیگر باید صورت بگیرد. ملاحظه دوم اینکه خیلی لازم است که فضای نخبگانی این پدیده تقویت شود.
لازمه شکل گیری آن ائتلاف‌ها و همکاری ها، این است که فراتر از عموم مردم، نخبگان از جمله در حوزه‌های علمی، اجتماعی، هنری، حتی نظامی و امنیتی و حوزه‌های دیگر بتوانند در این بستر حضور پیدا کرده و از برکات این پدیده استفاده کنند؛ و ملاحظه آخر، بازنمایی رسانه‌ای این پدیده است که در این پدیده هزاران سوژه عالی که ظرفیت تقویت کننده همکاری ها، ائتلا ف‌ها و اتحاد‌ها را دارند، رقم می‌خورد.
به هرحال مهم است که این پدیده و اتفاقات میمون، این همدلی و همکاری ها، به صورت مناسب حداقل در سطح منطقه بازنمایی رسانه‌ای شود که اگر این اتفاق صورت بگیرد، پدیده اربعین هرساله ما را یک گام به نظم جدید منطقه که یک نظم مبتنی بر همکاری‌های ملت‌ها و مذاهب منطقه، با هدف تحقق منافع مردم منطقه است، کمک و یاری خواهد کرد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
