سرقت و تخریب اموال عمومی هرساله هزینههای سنگینی بر دوش شهر میگذارد. هزینههایی که مدیریت و مرتفع کردن آن، ریشه در بنیانهای فرهنگی و جامعه شناختی دارد. مساله تخریب و آسیب به آنچه در محیط شهری وجود دارد تحت مفهوم وندالیسم شناخته میشود. مفهومی که ریشه در توحش قوم وندال که ژرمن ـ اسلاو به شمار میرفته و در قرن پنجم میلادی در سرزمینهای واقع در میان دو رودخانه اودر و ویستول زندگی میکردهاند، باز میگردد. این واژه انگلیسی مستقیما به خراب کردن اموال و اماکن عمومی شهری اشاره دارد.
طبق بیشتر تحقیقات انجام شده وندالها عموما نوجوان، مرد و با سطح تحصیلات کم هستند که به صورت ارادی اقدام به چنین اعمالی میکنند. رفتارهای آسیب زننده آنها میتواند گروهی و برنامه ریزی شده و یا بدون برنامه و فردی باشند که نوع دوم نامحسوس تر، اما پر آسیبتر است. زندگی شهری و پیچیدگیهای موجود در آن منجر به ایجاد برخی نابهنجاریها و بروز وندالیسم میشود و آمارها نشان میدهد که این رفتارها در شهرها پر تعداد و پر تکرارتر از محیطهای روستایی هستند. این پدیده ریشه اکتسابی دارد و شرایط محیطی آن را تشدید میکند.
ریشههای این چنین رفتارهایی اغلب با سرخوردگی ها، شکستها و ناکامیهای مختلف در زمینههای تحصیلی، حرفهای و خانوادگی ارتباط مستقیم دارند و وندالها عموما دارای نوعی شخصیت پرخاشگر، بی ثبات، ضدجامعه و در عین حال مأیوس اند. این افراد در اغلب موارد متعلق به خانوادههای از هم پاشیده و دارای مناسبات و روابط خانوادگی نامطلوب هستند. چنانچه گفته شد وندالیسم با جنسیت نیز ارتباط دارد؛ زنان و دختران در این بین به لحاظ روانی توانایی بیشتری در فروخوردن خشم هستند و همین مساله آمار آنان را در بین وندالها که خشم خود را با آسیب زدن به اموال عمومی نشان میدهند، کمتر کرده است. همچنین اختلافات نسلی و تحمیلهایی که به نسل جوان صورت میگیرد میتواند زمینه آسیب به تاسیسات شهری را مهیا کند.
بستر بروز چنین رفتارهایی با گذر زمان دستخوش تغییرات شده و در سالهای اخیر از آسیب به تجهیزات، ابنیه، اموال عمومی و .. به فضای اینترنت و بسترهای مجازی راه یافته است. وندالها در قالب هکر اقدام به آسیب زدن به زیرساختهای الکترونیک و سایتها میزنند که گاها نتایج و عواقب بسیار سنگین تری دارد. این مساله علاوه بر درز اطلاعات منجر به خسارت فراوان برای بازیابی سایتها میشود.
از جایی که علت اصلی در پیدایش مفهوم وندالیسم یاس و عدم حس تعلق افراد در امور و شکافهای موجود میان مناطق مختلف شهری است، سیاستگذاران میتوانند با مشارکت دادن بیشتر شهروندان در امور افزایش مشارکت آنها، بهبود استاندارهای شهری در همه مناطق و ایجاد اعتماد و باور عمومی به فعالیتهای مدیران شهری، آمار چنین اقداماتی را کاهش دهد. با بررسی بیشتر میتوان دریافت هزینههایی که در زمینه پیشگیری از وندالیسم صورت میگیرد بسیار کمتر از هزینههایی است که وندالها به شهر وارد میکنند. هزینههایی که گاها جبران ناپذیر خواهد بود.