گپ و گفتی با طراح دیوارنگاره بزرگ «هویت زن مسلمان» | حجاب و مادری مانع نقش آفرینی زنان نیست

به گزارش شهرآرانیوز، صبح امروز مراسم رونمایی از چهاردهمین دیوارنگاره حرم مطهر رضوی در بست شیخ بهایی با عنوان «هویت زن مسلمان» برگزار شد که اجرای هنری آن به عهده مصطفی شفیعی، طراح و گرافیست برجسته مشهدی بود. به این بهانه گفتگویی با این هنرمند مشهدی در خصوص جزئیات این اثر هنری و فرهنگی داشتیم.

در ادامه حتما بخوانید چهاردهمین دیوارنگاره حرم مطهر رضوی با عنوان «هویت زن مسلمان» رونمایی شد + فیلم

دیوارنگاره‌ای به طول ۸۰ متر در بست شیخ بهایی

دیوارنگاره «هویت زن مسلمان» که از زمان شروع تا انتها یک سال به طول انجامیده با سبک نقاشی دیجیتال در چهار بخش نقاشی شده و به صورت چاپی نصب شده است.

به این معنا که اگر هر اتفاقی برای این دیوارنگاره بیفتد اثر اصلی و نسخه دیجیتال آن موجود است و می‌توان دوباره آن را چاپ کرد. ابعاد دیوارنگاره «هویت زن مسلمان» که اکنون در بست شیخ بهایی حرم مطهر رضوی نصب شده است به طول ۸۰ و عرض ۱۰ متر است.

یکی از مسائلی که در طول کار اهمیت داشت حفظ هارمونی بین این چهار نقاشی است که فرم، رنگ، محتوا و سیر تاریخی آن در طراحی حفظ شود که شاید در ظاهر به چشم نیاید، اما هماهنگی بین این‌ها کار بسیار سختی بود.

سیر حضور زنان اثرگذار در دیوارنگاره

سال گذشته همزمان با اغتشاشات بنا بود کاری با محوریت زن مسلمان و زن تاثیرگذار جامعه اسلامی برای زائران به ویژه نسل جوان و جدید تولید شود که به پیشنهاد معاونت تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی، دیوارنگاره «هویت زن مسلمان» طراحی شد تا یادآور جایگاه واقعی زن باشد نه آنچه که در فضای تبلیغات و فضای مجازی گفته می‌شود.

در طول تاریخ اسلام و انقلاب زنان تاریخ سازی وجود دارند که به آن‌ها می‌بالیم و این دیوارنگاره نیز سیر حضور زنان اثرگذار را نشان می‌دهد؛ از زنان صدر اسلام و زنان تاریخ اسلام شروع می‌شود و بعد زنان انقلاب و هشت سال دفاع مقدس و سپس زنان اثرگذار در دوران معاصر و اتفاقاتی که تا امروز پشت سر گذاشتیم طراحی شده است تا جایی که به نقش زنان در گام دوم انقلاب ختم می‌شود.

طرح دیوارنگاره از حضرت خدیجه(س) تا گام دوم انقلاب

اولین زن اثرگذار که در دیوارنگاره طراحی شده است به شخصیت حضرت خدیجه (س) می‌پردازد و به ترتیب شخصیت فاطمه بنت اسد، مادر حضرت علی (ع)، واقعه روز مباهله، نقش آفرینی حضرت فاطمه زهرا (س) در خطبه فدک، حضور حضرت زینب (س) در واقعه کربلا، گوهرشادبانو در حال بازدید هنگام ساخت مسجد گوهرشاد، زنان نوغان مشهد در تشییع نمادین پیکر مطهر امام رضا (ع) و واقعه خونین گوهرشاد را به تصویر می کشد.

بخش نخست دیوارنگاره شامل شخصیت حضرت خدیجه(س)، فاطمه بنت اسد(س) و روز مباهله

بخش دوم دیوارنگاره از خطبه فدک تا حادثه خونین مسجد گوهرشاد 

در ادامه زنان دوران انقلاب و دفاع مقدس و مادر شهیدان فرجوانی، پرستاران در زمان جنگ، قهرمان محجبه ورزشی که با افتخار پرچم ایران را بر سر دارد، حضور زنان در دوره کرونا و شغل‌های مختلف در جامعه، زنان کارآفرین و در نهایت زنان و مردانی که در اصناف و سن و سال‌های مختلف در گام دوم انقلاب نقش آفرینی خواهند کرد و پشت سر رهبر معظم انقلاب گام‌های متناسب با گام‌های رهبری بر می‌دارند طراحی شده است.

حجاب و مادری مانع نقش آفرینی زنان نیست

عامدانه زنانی را در دوران انقلاب و دفاع مقدس به تصویر کشیدم که فرزندانشان را در آغوش داشتند و به نظرم می‌توان گفت حجاب و مادری بر خلاف آنچه در شبکه‌های اجتماعی و تبلیغات مطرح می‌شود مانع فعالیت اجتماعی و نقش آفرینی زنان نیست و باید به این افراد توجه ویژه‌ای کرد.

نقش زنانی که با وجود داشتن فرزندان کوچک در بحبوحه انقلاب نقش داشتند و همچنین زنانی که در ادامه مسیر و در گسترش گام دوم انقلاب با وجود فرزند حضور دارند.

فیگور انسانی چالش دیوارنگاره «هویت زن مسلمان»

این دیوارنگاره یکی از کار‌هایی است که مبتنی بر فیگور انسانی و به طور ویژه زن است که به مراتب حساسیت آن را نسبت به شخصیت شهدا و قهرمانان ورزشی صد چندان کرده است و در این نمونه کار یک چالش عمده محسوب می‌شد.

طراحی بر مبنای فیگور به این معناست که برای به تصویرکشیدن هر یک از چهره ها، ده‌ها عکس دیده شده تا چهره و حالتی که متناسب با هارمونی و هدف کار و ایده است انتخاب شود.

بخش سوم دیوارنگاره «هویت زن مسلمان» از دوران انقلاب تا زن ورزشکار 

به عنوان مثال برای به تصویرکشیدن چهره رهبری، ۱۵ عکس ایشان در موقعیت‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفت تا در نهایت چهره فعلی طراحی شود؛ این روند به معنای کپی برداری از چهره واقعی نیست بلکه از آن الهام گرفته شده تا در طرح مورد استفاده قرار گیرد.

این روند برای چهره‌های دوره معاصر نیز تکرار شده است تا کار به گونه‌ای انجام شود که یک چهره با چهره کناری هماهنگی داشته باشد. برای چهره‌های تاریخی و مذهبی نیز اگرچه عکسی وجود نداشته است، اما مطالعات تاریخی و دینی صورت گرفته است تا بر مبنای آن، فیگور‌ها طراحی شود.

بخش چهارم دیوارنگاره در دوران کرونا تا گام دوم انقلاب

مثلا ما تصویری از روز مباهله نداریم و من بر مبنای روایاتی که در این زمینه وجود دارد آن را طراحی کردم یا در خصوص گوهرشادآغا نیز عکسی نداشتیم، اما سعی کردم لباس و فرم آن به دوره تیموریان شباهت داشته باشد و این روند توسعه و پیشرفت از دوران کهن تا دوران معاصر در ریزه کاری‌های نقاشی به تصویر کشیده است. به عنوان مثال ساعت هوشمند در دست بانو ورزشکای که پرچم ایران را بر سر دارد دیده می‌شود.

اعتماد مدیران فرهنگی به هنرمندان

مدیران فرهنگی که به دنبال فعالیت هنری هستند و از هنرمند‌ها دعوت به کار می‌کنند نیاز است به هنرمندان اعتماد کنند. مدیران وقتی کاری را پیشنهاد می‌کنند به این معناست که آن هنرمند را پذیرفتند و اعمال سلیقه‌های مدیران متعدد در بخش‌های فرهنگی باعث فرسایشی شدن کار و هنرمند می‌شود. نظرات متعدد باعث می‌شود هنرمند خود را در تنگنا ببیند و آنطور که باید و شاید کار به نتیجه مطلوب نرسد.

در ادامه حتما بخوانید کتابخانه آستان قدس رضوی با قدمت ۱۰۰۰ سال بزرگترین کتابخانه جهان اسلام است