کامران عاروان در گفتگو با خبرنگار شهرآرانیوز عنوان کرد: معمولا مجلس شورای اسلامی در تصویب بودجه های انقباضی، بودجه حمل و نقل افراد معلول را از اولویت خارج می کند. این در حالی است که هزینه های یک فرد معلول خیلی بیشتری از یک فرد غیرمعلول است.
وی با اشاره به قانون حمایت از حقوق معلولان، مصوبه ۱۳۹۶، عنوان کرد: در فصل دوم قانون به بحث مناسب سازی، دسترس پذیری، تردد و تحرک افراد معلول پرداخته شده است. یعنی باید امکاناتی در جامعه ایجاد شود تا یک فرد معلول بتواند به راحتی در جامعه حضور پیدا کند؛ در غیر این صورت این فرد در حاشیه قرار خواهد گرفت.
عاروان بیان کرد: حمل و نقل از مهمترین موضوعات برای افراد معلول است؛ تا از این طرق بتواند به درمان، آموزش و اشتغال خود بپردازد.
وی ادامه داد: برای اجرای این قانون باید سامانه مناسبی ایجاد شود تا شرایط استانداردی برای جابهجایی معلولان جسمی- حرکتی و ذهنی فراهم کند. این در حالی است که ناوگان های حمل و نقل درون شهری و برون شهری چنین امکاناتی را برای افراد معلول فراهم نکرده است. در حال حاضر بسیاری از ایستگاه های اتوبوس، بی آر تی، مترو و تاکسی ها آمادگی پذیرش افراد معلول را ندارند؛ زیرا در طراحی و برنامه ریزی آنها به افراد معلول و سالمندان توجه نشده است.
مدیر عامل جامعه معلولان ایران با اشاره به ماده ۵ قانون حمایت از حقوق معلولان گفت: در تبصره یک ماده ۵ عنوان شده «شهرداری ها مکلفاند جهت امکان تردد افراد دارای معلولیت شدید، سامانه های حمل و نقل ویژه افراد دارای معلولیت را با تجهیز ناوگان خودروهای مناسب سازی شده ایجاد نمایند. دولت مکلف است در تشکیل این سامانه ها به شهرداری های فاقد اعتبارات لازم، کمک نماید». این در حالی است که این قانون تنها در تهران و دو کلان شهر شامل: شیراز، اصفهان و مشهد اجرا شده و این مقدار نیز جوابگوی نیاز افراد معلول نیست. سایر شهرها نیز نه تنها دولت بودجه ای برای آنها در نظر نگرفته؛ شهرداری ها هم برای اجرای آن اقدامی نکرده اند.
عاروان معتقد است: دولت مردان و مسئولان، مسائل و رفع مشکلات افراد معلول را در اولویت خود نمی دانند. پس از گذشت پنج سال از تصویب قانون حمایت از حقوق معلولان، نه تنها بودجه خاصی برای آن در نظر گرفته نشده، بلکه آمارهای بهزیستی نشان می دهد وزارت کشور به عنوان متولی شهرداری های کل کشور، نتوانسته این قانون را اجرا کند.
وی اظهار کرد: باید طبق ماده ۳۱ قانون حمایت از حقوق معلولان «این کمیته مکلف است هر سال، گزارش اقدامات انجام شده در راستای این قانون را دریافت، بررسی و پس از تأیید در شورای عالی رفاه و تأمین اجتماعی از طریق دولت به مجلس شورای اسلامی ارسال نماید. کمیسیون های اجتماعی، بهداشت و درمان و قضائی و حقوقی مکلفاند ظرف مدت یک ماه پس از بررسی گزارش و صحت آن، خلاصه گزارش را در صحن علنی مجلس قرائت و نتایج آن را جهت اطلاع عموم منتشر کنند» گزارشی از اجرای قانون به مجلس شورای اسلامی تقدیم شود؛ تا نقص کار را مشخص کنند. این در حالی است که هنوز هیچ گزارشی به مجلس ارائه نشده است.
او با بیان اینکه در برخی مواقع صحبت از کاهش خدمات حمل و نقل افراد معلول می شود، گفت: این میزان از ناوگان نیز با چنگ و دندان حفظ شده و یا در صورت خراب بودن، تعمیرات آنها زمان بر است.
عاروان با اشاره به درخواست وجه توسط ونهای سامانه حمل و نقل معلولان گفت: طبق تبصره ۲ ماده ۵ «استفاده افراد دارای معلولیت شدید از سامانه های حمل و نقل ریلی و اتوبوسرانی درون شهری دولتی و عمومی رایگان و استفاده این افراد از سامانه های برونشهری ریلی، هوایی و دریایی دولتی و عمومی نیم بها است. وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی مکلف است جهت اجرای این تبصره نسبت به پیشبینی اعتبارات لازم در لوایح بودجه سالانه اقدام و سازمان برنامه و بودجه در لایحه سالانه بودجه منظور نماید». این در حالی است که چنین قانونی اجرا نشده است. در واقع نبود بودجه باعث شده تا سامانه برای ارائه خدمات و نگهداری ناوگان از افراد معلول، وجهی هرچند کم، دریافت کند. با وجود جلسات مختلف با وزارتخانه؛ اما به نتیجه ای نرسیده ایم.
مدیرعامل جامعه معلولان ایران با بیان اینکه باید یک قدم اساسی برای اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان برداشته شود، تاکید کرد: در ابتدا باید تمامی ماده و تبصره هایی که نیازمند بودجه هستند، در بودجه دولت دیده شود. باید این قانون در اولویت اجرا قرار بگیرد، در انتها باید دولت و مجلس بر اجرای این قانون نظارت کنند.
وی با اشاره به حمل و نقل برون شهری برای افراد دارای معلولیت گفت: شرکت هواپیمایی ایران ایر و آسمان تا حدودی این قانون را اجرا می کنند؛ اما از طرفی، باید توجه داشت تعداد هواپیمای این دو شرکت به قدری نیستند که بتوانند سفرهای افراد دارای معلولیت را پوشش دهند. از طرف دیگر، هیچ اتوبوس برون شهری بستر لازم برای سفر افراد ویلچری را ندارد.
عاروان پیشنهاد کرد: بخش خصوصی مانند تاکسی های ایترنتی می توانند در قالب مسئولیت های اجتماعی، با کمک سازمان بهزیستی، یارانه ای برای حمل و نقل افراد دارای معلولیت اختصاص دهند تا افراد معلول هزینه کمتری پرداخت کند.