بنیان خانواده نقشی تأثیرگذار در حفظ و بهبود سلامت روانی و اجتماعی دارد

به گزارش شهرآرانیوز، دکتر ندا اخروی اظهار کرد: آخرین مطالعات علمی و تحلیل‌ها نشان می‌دهد صرفاً دادن اطلاعات درباره آسیب‌های اجتماعی، عوارض مصرف مواد و رفتار‌های پرخطر، بزرگ‌نمایی پیامد‌های آن و ایجاد رعب و ترس از این عوارض، تأثیر قابل‌توجهی در کاهش گرایش افراد به این آسیب‌ها نداشته است.

وی با اشاره به اینکه آنچه مانع جدی گرایش نوجوانان و جوانان به آسیب‌های اجتماعی و مصرف مواد می‌شود، بهبود فرایند رشد و تکامل جسمی و ارتقای سلامت روانی و اجتماعی آن‌ها در جامعه است، بیان کرد: مطالعات اخیر حاکی از آن بوده که از برنامه‌ها و مداخلات پیشگیرانه‌ای حمایت کرده و از طریق کاهش عوامل خطر و تقویت عوامل محافظ عمل می‌کنند.

مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: عوامل خطر عواملی هستند که احتمال آسیب‌های روانی، اجتماعی و رفتار‌های پرخطر را افزایش می‌دهند.

اخروی با ذکر این نکته که هرچه عوامل خطری که کودک تجربه می‌کند بیشتر باشد احتمال این آسیب‌ها در دوران نوجوانی و جوانی افزایش می‌یابد، تاکید کرد: همچنین از طرف دیگر نیز عوامل محافظ را داریم که خود عواملی هستند که اثر عوامل خطر را کاهش می‌دهند و از فرد در مقابل آسیب‌ها محافظت می‌کنند.

وی تصریح کرد: خانواده یکی از عواملی است که نقاط قوت آن می‌تواند محل رشد افراد و کمک به حل مشکلات و فشار‌های روانی آنها باشد و نقاط ضعف آن می‌تواند عامل خطری برای روی آوردن افراد به رفتار‌های پرخطر باشد.

مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه کودکان بیش از همه از والدین خود تاثیر می‌پذیرند، خاطرنشان کرد: به عنوان مثال در خانواده‌هایی که یکی از والدین پرخاشگر باشند، یا دخانیات و یا مواد مصرف کنند، ممکن است کودکان با الگو برداری از آنها به این رفتار‌ها روی آورند؛ بنابراین توجه به عوامل خطر و محافظ در خانواده یکی از مهم‌ترین بخش‌های موثر در هر برنامه پیشگیری از آسیب‌های روانی و اجتماعی است.

اخروی در رابطه با نتایج پژوهش‌ها در زمینه عوامل خطر و محافظ مواد در حوزه خانواده، بیان کرد: در این خصوص می‌توان گفت که مهم‌ترین عوامل زمینه ساز آسیب‌های روانی اجتماعی و رفتار‌های پرخطر در خانواده شامل محیط خانوادگی آشفته و بهم ریخته، مشاجره و اختلاف شدید بین والدین، روش‌های فرزندپروری ناکارآمد (خصوصاً در باره کودکانی که مبتلا به بیش فعالی بوده یا دارای اختلال سلوک باشند)، دلبستگی ضعیف بین والدین و فرزندان و وجود والدین مصرف کننده مواد در خانواده بوده است.

وی اضافه کرد: همچنین از جمله مهمترین عوامل محافظت کننده از آسیب‌های روانی اجتماعی و رفتار‌های پرخطر در خانواده می‌توان به تعامل با دوام و با ثبات فرزندان و والدین (مثل ارتباط خوب بین اعضای خانواده یا بین والدین) و دلبستگی و روابط عاطفی مثبت بین اعضای خانواده (مثل دلبستگی و روابط بین مادر و فرزندان) اشاره کرد.

مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تاکید بر اینکه تلاش برای رشد و شکوفایی خانواده به معنای آن است که اعضای خانواده برای افزایش مهارت‌ها و توانایی‌ها تلاش کنند، گفت: همچنین حمایت خانوادگی یعنی آنکه اعضای خانواده به فکر هم هستند و در مواقع مورد نیاز از یکدیگر حمایت روانی، اقتصادی و عاطفی و ... می‌کنند.

اخروی تصریح کرد: عوامل خطر و عوامل محافظت کننده در زندگی همه افراد وجود داشته و همانند کفه‌های ترازو عمل می‌کنند و عوامل محافظتی نیز نقش تعادل دهنده را دارند و اگر عوامل محافظ افزایش پیدا کند امکان آسیب دیدن فرد کمتر می‌شود.

وی با ذکر این نکته این نکته که توجه به عوامل محافظتی و تقویت آنها برای مقابله با عوامل خطر موجب پیشگیری از آسیب روانی اجتماعی، پیشگیری از مصرف مواد، دخانیات و الکل خواهد شد، تاکید کرد: با توجه به موارد اشاره شده می‌توان گفت که مهمترین مسئولیت اعضای یک خانواده برای حفظ و بهبود سلامت روانی و اجتماعی خود و سایر اعضا، توجه به تقویت عوامل محافظ و کاهش عوامل خطر در آن خانواده بوده است.

مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پایان گفت: اگر هر یک از ما نقش و تاثیر خود را بر سلامت روان و سلامت اجتماعی دیگران درک کنیم و به مسئولیت خود در این خصوص متعهد باشیم، بدون شک بسیاری از آسیب‌های تهدید کننده خانواده بی‌اثر خواهد شد.

در ادامه حتما بخوانید چگونه احترام به والدین را به فرزندان خود بیاموزیم؟