واکنش به یک درد جمعی | گفتگو با سعید ملتجی کارگردان فیلم کوتاه پیام

شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز؛ سعید ملتجی، هنرمند مشهدی که به عنوان تدوینگر و کارگردان در شهرمان مشغول به فعالیت است، چندی پیش فیلم کوتاهی به نام «پیام» را جلو دوربین برد که تا امروز در جشنواره‌های مختلفی خوش درخشیده است. این فیلم با مشارکت باشگاه فیلم رویش و مؤسسه فرهنگی شهرآرا تولید شده و درباره جنایت رخ داده در غزه است. ملتجی در عرصه تدوین هم فعالیت‌های زیادی انجام داده که یکی از جدیدترین فعالیت هایش تدوین پویانمایی «ساعت جادویی (سفر به تاریکی)» بوده است؛ اثری که به چهل ودومین دوره جشنواره فیلم فجر راه پیدا کرد، ولی هنوز اکران عمومی نشده است. ما به واسطه فعالیت‌های اخیر این هنرمند، گفت وگویی با او درباره حضورش در عرصه هنر داشته ایم که در ادامه می‌خوانید.

انتخاب سینما

ملتجی به واسطه حضور پدر و برادرش در عرصه تئاتر از همان کودکی با هنر آشنا شد، ولی برخلاف آن‌ها ترجیح داد فعالیتش را به مدیوم تصویر متمرکز کند. او درباره چگونه علاقه مندشدنش به فعالیت در عرصه هنر می‌گوید: هر زمان به سرآغاز و منشأ علاقه و گرایشم به هنر فکر و نقطه ابتدایی آن را در ذهن جست وجو می‌کنم، این طور به یاد می‌آورم که از همان دوران کودکی به هنر علاقه داشتم. از طرف دیگر من به واسطه فعالیت پدرم در عرصه هنر نمایشی بخشی از کودکی ام در فضای هنر و جمع هنرمندان گذشته است که فرصت بسیار مؤثر و مغتنمی برایم بود و امروز بابت آن دوران بسیار خوش حالم و خدا را شکر می‌کنم.

این هنرمند باتوجه به علایق هنری اش، در دانشگاه نیز رشته کارشناسی سینما را انتخاب کرد. البته خودش می‌گوید که ورودش به دنیای فیلم و تدوین تقریبا در سن نوجوانی رقم خورده است: آن زمان، این امکان برایم فراهم شد تا بتوانم در کنار دوستان هم سن وسال خودم فعالیت‌های کوچکی در فیلم سازی را تجربه کنم و یاد بگیرم. در ادامه هم با ورود به دانشگاه و تحصیل در رشته سینما به شکل جدی تری فعالیتم را پیگیری و رشته تدوین را انتخاب کردم. مسیری که در همه این سال‌ها تا امروز ادامه داشته است.

تندیس جشنواره تجسمی فجر

فعالیت‌های هنری سعید ملتجی به سینما محدود نمی‌شود. او در عرصه هنر‌های تجسمی هم فعالیت می‌کند و حتی تندیس نهمین جشنواره تجسمی فجر را در سال ۱۳۹۵ از آن خود کرده است. ملتجی در آن دوره با ساخت اثری بین رشته‌ای با عنوان «مدیترانه» توانست در بخش چیدمان حائز رتبه شود. 

موضوع اصلی این اثر مهاجرت بود، البته نه مهاجرت خودخواسته، بلکه آن نوع مهاجرت که ناگزیر تحت تأثیر اوضاع سیاسی، اقتصادی و وقایعی همچون جنگ و ناامنی و... انجام می‌شود. ملتجی اثر «مدیترانه» را نوعی میکس مدیا معرفی می‌کند که با ترکیبی از چوب، فلز، خاک، ماسه و آب ساخته شده است. این هنرمند همچنین با تأکید بر نام اثرش یادآور می‌شود: هدف من نشان دادن وضعیت مهاجرانی بود که از خاورمیانه به کشور‌های دیگر مهاجرت می‌کنند، به ویژه مهاجرانی که در دریا‌ها غرق می‌شوند.

او درباره تجربه حضورش در عرصه هنر‌های تجسمی نیز می‌گوید: همیشه برایم فعالیت در مدیوم‌های مختلف هنر بسیار جذاب بوده است و دوست دارم گهگاه به هنر‌های گوناگون مانند موسیقی، گرافیک، نقاشی، عکاسی و... هم سرک بکشم. ازاین رو، در این سال‌ها علاوه بر فعالیت در زمینه تخصصی خودم یعنی فیلم سازی، رشته‌های هنری دیگر را هم تجربه کردم که البته تنها برایم حکم همان تجربه را دارند و این طور نیست که بخواهم فعالیت اصلی ام را معطوف به آن‌ها کنم.

استقبال جشنواره‌ها از «پیام»

فیلم کوتاه «پیام» جدیدترین فعالیت سعید ملتجی در عرصه کارگردانی است؛ فیلمی که با محوریت موضوع شهدای خبرنگار غزه درپی حملات وحشیانه رژیم صهیونیستی تولید و با استفاده از موبایل و تکنیک‌های جدید، تصویربرداری شده است. داستان این اثر نیز درباره خبرنگاری است که در جنگ غزه با شرایط بد اینترنت روبه رو می‌شود و تصمیم می‌گیرد همه کارت‌های حافظه دوربینش را به همکارش در ساختمان خبرگزاری برساند، به این امید که او بتواند فیلم‌ها را بفرستد؛ اما در طول مسیر با موانعی روبه رو می‌شود. 

«پیام» در جشنواره‌های مختلفی حضور داشته و تا امروز موفق به کسب عنوان بهترین فیلم کوتاه بخش فلسطین از دومین جشنواره بین المللی صبح و همچنین دریافت نشان شایستگی از جشنواره جهانی آکولاد آمریکا شده است. این فیلم همچنین به بخش مسابقه شصت ونهمین جشنواره منطقه‌ای سینمای جوان راه پیدا کرده که قرار است شهریورماه امسال در مشهد برگزار شود.

همه حواسمان به غزه بود

ملتجی درباره روند ساخت این فیلم توضیح می‌دهد: فکر می‌کنم آبان ماه سال گذشته بود که درحال تدوین فیلمی به کارگردانی دوست هنرمند و خوبم، سجاد انتظاری بودم. در آن روز‌ها و لابه لای جلسات و گفت وگوها، اخبار و تصاویر غم انگیز و تأسف بار جنگ غزه، مدام همه حواس ما را به خودش معطوف می‌کرد. چند روز بعد از تدوین فیلم، من، سجاد انتظاری، داوود کرمی و علیرضا رضایی در حیاط باشگاه فیلم رویش بودیم و همچنان آن اخبار و تصاویر دست از سرمان برنداشته و حتی به یک درد جمعی تبدیل شده بود. 

ازاین رو، تصمیم گرفتیم اثری با موضوع غزه تولید کنیم. چند روز بعد من با سجاد تماس گرفتم و طرحی را برایش مطرح کردم که از من درخواست کرد آن را مکتوبش کنم و به دستش برسانم. درنهایت با زحمات و پیگیری‌های او و همکارانش در باشگاه فیلم رویش و سازمان سینمایی سوره شرایط تولید فیلم فراهم شد و توانستیم با اضافه شدن عوامل که همگی از هنرمندان خوب و درجه یک هستند، گروهی همدل را تشکیل دهیم و «پیام» را به دست مخاطبش برسانیم.

او که امیدوار است «پیام» بتواند رضایت مخاطبان را جلب کند، از حمایت‌ها و همکاری مؤسسه فرهنگی هنری شهرآرا در مراحل تولید این فیلم نیز قدردانی می‌کند.

داشتن درک درست از فیلم کوتاه

ملتجی که حضور پررنگی در عرصه فیلم کوتاه چه به عنوان کارگردان و چه تدوینگر دارد، در ادامه صحبت هایش درباره اهمیت این نوع از سینما در دنیای امروز می‌گوید: فیلم‌های کوتاه می‌توانند بسیار راحت‌تر از موانعی مانند زبان، فرهنگ و حتی محدودیت بودجه عبور کنند و در درگیرکردن، الهام بخشیدن، آموزش و ارتباط برقرارکردن با مخاطب، آن هم فقط در عرض چند دقیقه، تأثیرگذار باشند. درواقع فیلم‌های کوتاه فقط شکل مختصری از سرگرمی نیستند، بلکه حافظ فرهنگی و رسانه‌ای حیاتی محسوب می‌شوند.

او که باور دارد اهمیت سینمای کوتاه باید توسط مدیران فرهنگی و فیلم سازان به درستی درک شود، می‌گوید: ما امروز ظرفیت‌هایی مثل اینترنت، پلتفرم‌های آنلاین، شبکه‌های اجتماعی و دیگر رسانه‌ها را در اختیار داریم که بخشی از فرایند ارتباط سینما و مخاطب را آسان کرد ه اند. این ظرفیت‌ها فرصتی مغتنم برای سینمای کوتاه محسوب می‌شوند، چون در زندگی متفاوت و پرسرعت امروز، این نوع از سینما به دلیل زمان کمش، قدرت بیشتری برای جذب مخاطب دارد و می‌تواند تأثیرات ماندگاری به جا بگذارد.

علاوه بر این، فیلم کوتاه دست فیلم ساز را در خلاق بودن باز می‌گذارد؛ اتفاقی که امکان کشف و تجربه روش‌های داستان گویی نامتعارف یا سبک‌های بصری منحصربه فرد و جدیدی را ایجاد می‌کند که نه تنها به رشد فیلم ساز، بلکه به سینما کمک می‌کند.

فعالیت هم زمان در عرصه کارگردانی و تدوینگری

در سینمای ایران تدوینگران بسیاری را می‌بینیم که به عرصه کارگردانی پا می‌گذارند و مسیرشان را به عنوان فیلم ساز ادامه می‌دهند؛ مسیری که ملتجی هم آن را طی کرده است. او دراین باره می‌گوید: مسیر ساخت فیلم همیشه برایم جذاب بوده و هست و در همه این سال‌ها هربار مسئله ای، سوژه‌ای و دغدغه‌ای چه داستانی و چه مستند ذهنم را درگیر می‌کرد، مشتاق می‌شدم متنش را بنویسم و آن را جلو
دوربین ببرم. او در پاسخ به اینکه بیشتر دوست دارد در سال‌های آینده روی کارگردانی تمرکز کند یا تدوینگری نیز می‌گوید: برایم تفاوتی ندارد و به هر دو حوزه علاقه‌مند هستم. درواقع اگر داستانی نظرم را جلب کند، حتما آن را خواهم ساخت و علاقه دارم همچنان در عرصه تدوین نیز فعالیتم را ادامه دهم.

این هنرمند که دغدغه اش را ساختن فیلم خوب معرفی می‌کند، درباره برنامه‌های آینده اش توضیح می‌دهد: این روز‌ها درحال تدوین فیلم مستندم هستم و هم زمان روی قصه‌ای کار می‌کنم که قصد دارم آن را به زودی جلو دوربین ببرم.

در ادامه حتما بخوانید «مل بروکس» یکی از ۴ چهره خاص سینمای جهان شد