توهم ترسالی در خراسان رضوی/ بحران آب جدی است

لاله سادات کوثری/ شهرآرانیوز- درحالی که ایران چند سالی است با کمبود آب دست وپنجه نرم می‌کند، عده‌ای از کارشناسان حوزه آب معتقدند باتوجه‌به بارش‌های اخیر، کشور دوره خشک‌سالی را پشت سر گذاشته و وارد ترسالی شده است. این مهم اتفاقا به استان خراسان رضوی نیز بسط داده شده است و بیان می‌شود به دنبال بارش‌های زیاد، شرایط آبی کشور و به‌تبع آن خراسان رضوی نیز مطلوب شده است. تحلیل متولیان حوزه آب در استان تاکنون چنین بوده است که بر اساس ارزیابی بارش‌ها می‌توان گفت دیگر زمان خشک‌سالی استان روبه‌پایان است و خراسان رضوی در مرحله ورود به دوران ترسالی قرار گرفته است. استنادات علمی در حوزه تعاریف خشک‌سالی و ترسالی، اما روایت دیگری از موضوع را بیان می‌کند؛ اینکه اطلاق عنوان ترسالی یا خشک‌سالی باید متقارن با تعداد سال‌های وقوع این پدیده باشد.

هفته گذشته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی از کاهش کسری مخازن سفره‌های آب زیرزمینی خراسان رضوی به ۵۵۹میلیون متر مکعب به دنبال بارش‌های اخیر در استان خبر داد و افزود: در ۱۰ سال گذشته همواره با روند کاهشی بارش برف و باران در خراسان رضوی مواجه بودیم، اما در ۲ سال گذشته روند بارش‌ها بهبود یافته است.

محمد علایی ادامه داد: در نتیجه کاهش برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی و بارش ۳۰۵میلی‌متر باران در سال زراعی گذشته، روند کسری مخازن از یک میلیارد و ۵۰میلیون مترمکعب، به ۵۵۹میلیون مترمکعب کاهش یافت.

این گفته‌ها در حالی است که وی در آذرماه سال گذشته در گفتگو با ایرنا گفته بود که هم‌اکنون خراسان رضوی با کسری سالانه یک میلیارد و ۸۰میلیون مترمکعب آب‌های زیرزمینی روبه‌روست؛ بنابراین با اعمال و احتساب این خبر که روند کسری مخازن از یک میلیارد و ۵۰میلیون مترمکعب، به ۵۵۹میلیون مترمکعب کاهش یافته است، می‌توان نتیجه گرفت چیزی حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد از کسری آب زیرزمینی استان جبران شده است! بدین معنا که در عرض ۲ سال بارش مطلوب این اتفاق افتاده است.

ترسالی برای خراسان رضوی بعد از ۱۸ سال خشک‌سالی
در عین حال مدیرکل هواشناسی خراسان رضوی نیز ۱۳ اردیبهشت‌ماه امسال در گفتگو با ایرنا گفت: وضعیت بارش‌ها در بهار و زمستان سال۹۸ در تمام نقاط استان خراسان رضوی با ترسالی همراه بوده است.

محسن عراقی‌زاده با اشاره به وضعیت بارش‌های استان در دیگر فصل‌های سال۹۸ ادامه داد: در تابستان سال گذشته بارش‌ها در بیشتر نقاط استان خراسان رضوی شرایط عادی نسبت به دوره آماری بلندمدت داشته است، درحالی که در این مدت شهرستان‌های مشهد، چناران، تربت‌جام و گناباد با ترسالی همراه بوده‌اند.
مدیرکل هواشناسی استان البته این نکته را نیز اضافه کرده بود که بررسی وضعیت بارش‌ها در استان خراسان رضوی به تفکیک ماه‌ها در سال گذشته نشان می‌دهد که در ماه‌های فروردین، خرداد، تیر، مرداد، شهریور، دی، بهمن و اسفندماه بیشتر مناطق استان شرایط ترسالی را سپری کرده‌اند و میانگین بارندگی استان خراسان رضوی در سال زراعی جاری تاکنون ۲۷۰میلی‌متر گزارش شده است که نسبت به میانگین دوره آماری ۵۱درصد افزایش و نسبت به سال گذشته ۵درصد کاهش داشته است.

عراقی‌زاده همچنین گفته بود: میانگین سالانه بارندگی در خراسان رضوی ۲۱۰میلی‌متر و در کشور ۲۴۰میلی‌متر است.

بیشتر بخوانید:افزایش43 درصدی انباشت سدهای خراسان رضوی نسبت به سال گذشته

در همین حال مدیرعامل جمعیت ناجیان آب خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرانیوز گفت: باتوجه‌به اعلام آمار از سوی مسئولان مرتبط با حوزه آب، می‌توان اذعان کرد که بارندگی‌ها نسبت به سال گذشته وضعیت مطلوب‌تری دارد.

مهدی جمشیدی با بیان اینکه خوشبختانه بیان می‌شود چند سد مهم در مشهد سرریز شده‌اند، افزود: سد طرق، ارداک و سد دوستی از جمله این سد‌ها هستند.

وی گفت: آمار بارندگی امسال و سال گذشته نشان می‌دهد در حوزه بارش برای سال قبل و امسال وضعیت مطلوب‌تری داریم، اما این وضعیت مطلوب برای ۲ سال، دلیل نمی‌شود که بیان کنیم در خراسان رضوی ترسالی اتفاق افتاده است.

مدیرعامل جمعیت ناجیان آب خراسان رضوی در پاسخ به این پرسش که بارش برف برای اطلاق عنوان ترسالی به استان مطلوب‌تر است یا باران؟ افزود: هر دو این نعمات در پر کردن سفره‌های زیرزمینی مؤثر هستند، اما از آنجا که برف در فصل سرما می‌بارد، قدرت تبخیرش کمتر است و قدرت نفوذش به داخل خاک بیشتر است.
جمشیدی افزود: بارش باران به دلیل اینکه بیشتر در فصل بهار می‌بارد هم قدرت تبخیرش بالاتر است و هم به شکل روان‌آب جاری و قدرت نفوذش به خاک کمتر می‌شود.

دراین‌باره یک کارشناس حوزه آب نیز گفت: از آنجا که میزان بارش از بارش متوسط ۳۰ ساله بیشتر شده است، بیان می‌شود وضعیت بارش مطلوب است.

احمد قندهاری با بیان اینکه ثبت تنها ۲ سال بارش مطلوب بالاتر از میانگین استاندارد دلیلی برای اذعان وجود ترسالی در خراسان رضوی نمی‌شود، گفت:سال گذشته و امسال میزان بارش‌ها بین ۵۷ تا ۶۰ درصد از متوسط بارش بیشتر بوده است، اما نمی‌توان به جرئت گفت که این اتفاق یعنی ترسالی برای استان.