صنایع کوچک، چشم‌انتظار حمایت بزرگ

سازمان نواحی صنعتی، نخستین نهاد اثرگذار در حوزه صنایع کوچک است که در سال ۱۳۴۳ تأسیس شد و پس از بازنگری اساسنامه این نهاد اقتصادی در سال ۱۳۴۷، سازمان صنایع کوچک و نواحی صنعتی ایران از دل آن شکل گرفت. این مقدمه نخستین تلاش برای سامان‌دهی و حمایت از صنایع کوچک است؛ اما در اصل، سال ۱۳۸۴ را می‌توان نقطه آغاز برنامه‌های مؤثر در حمایت از صاحبان کسب‌وکار‌های خرد دانست؛ یعنی زمانی که مجلس شورای اسلامی پیرو تأکید رهبر معظم انقلاب، اولین مصوبات رسمی خود را درراستای سیاست گذاری متمرکز در حمایت از صنایع کوچک به سرانجام رساند تا دولت‌ها نسبت به این حوزه تکلیف قانونی پیدا کنند.

در عصر توسعه نقش‌آفرینی صنایع، ۲۵‌درصد از اشتغال کل جهان و ۳۳‌درصد از مجموع سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی، در صنایع کوچک است. طبق تعریف جهانی، مفهوم بنگاه‌های زودبازده یا همان کوچک به کسب‌وکار‌هایی اطلاق می‌شود که در حوزه‌های بازرگانی، کشاورزی یا خدماتی برای کمتر از ۱۰۵ نفر اشتغال‌زایی می‌کنند. 

در کشور ما، این تعریف به پنجاه نفر نیروی کار کاهش پیدا کرده تا شمول فراگیری در حمایت از این کسب‌وکار‌ها حاصل شود. بنا بر آمار‌های رسمی، امروزه بیش از ۴۱‌درصد از فرصت‌های شغلی کشور به همین واحد‌ها مربوط می‌شود و بر‌همین‌اساس، در سال‌های اخیر سیاست‌های ویژه‌ای در دستورکار قرار گرفته است تا سرمایه‌گذاران خرد در صنایع کوچک بتوانند از تسهیلات ویژه کارآفرینی، ضمانت‌نامه‌های بانکی و معافیت‌های مالیاتی برخوردار شوند. 

در ادامه حتما بخوانید مشکلات ارزی، بانکی و ناترازی انرژی، ۳ چالش مهم واحد‌های تولیدی صنعتی در خراسان رضوی

خراسان رضوی از‌جمله‌استان‌های آینده‌دار کشور در حوزه صنایع کوچک محسوب می‌شود که در سال‌های اخیر، رشد چشمگیری را در این عرصه تجربه کرده است؛ به‌طوری‌که از ۲۱۷ هزار نفر نیروی کار شاغل در حوزه صنعت، حدود ۶۰‌درصد در کسب‌و‌کار‌های خرد و کوچک مشغول‌به‌کار هستند و به‌طور‌کلی، ۹۰ درصد از صنایع متعلق به بخش خصوصی در استان نیز مربوط به واحد‌های کوچک و متوسط است. 

البته ذکر این نکته ضروری است که برخلاف اطلاق اصطلاح کوچک به این واحدها، حمایت از صنایع خرد باید بزرگ و شایسته باشد؛ زیرا سرجمع سرمایه اولیه این کسب‌وکار‌ها در خراسان رضوی از ۴۰۰‌هزارمیلیارد ریال فراتر رفته که نشان از اهمیت این واحد‌ها دارد. مزیت ذاتی صنایع کوچک این است که به‌دلیل به‌کارگیری سرمایه اولیه اندک، فشار مالی سنگینی به دولت وارد نمی‌کنند؛ اما ظرفیت اشتغال‌زایی بسیار بالایی دارند و بنابراین باید از این فرصت کم‌نظیر استقبال کرد.