معرفی کوتاهی از نامزدهای نهایی هشتمین دوره «جایزه ابوالحسن نجفی» | مصاف ترجمه ها

خادم | شهرآرانیوز؛ «جایزه 'ابوالحسن نجفی' هرساله، به منظور احترام و پاسداشت خدماتی که این مترجم و زبان شناس به فرهنگ و ادب و عرصه ترجمه این مرزوبوم کرده، به بهترین ترجمه رمان یا مجموعه داستان کوتاهی که در یک سال گذشته منتشر شده، اهدا می‌شود.»

این بخشی از بیانیه‌ای است که دست اندرکاران این جایزه درباره فلسفه وجودی و انگیزه برگزاری آن داده‌اند. این جایزه حالا دارد به جایزه‌ای معتبر تبدیل می‌شود که جایش را بین ناشران و مخاطبان جدی ادبیات باز کرده است.

هیئت داوران جایزه استاد ابوالحسن نجفی متشکل است از ضیاء موحد، مهستی بحرینی، عبدا... کوثری، حسین معصومی همدانی، موسی اسوار، امید طبیب زاده و آبتین گلکار که امسال، پس از بررسی ۸۱ اثر ارسالی به دبیرخانه، هفت اثر را به عنوان آثار راه یافته به مرحله نهایی معرفی کردند.

این آثار عبارت‌اند از: «خشک سالی طولانی» (نوشته کنان جونز، ترجمه زینب آرمند، نشر زندگی روزانه)، «هم نوایی در پاییز» (نوشته باربارا پیم، ترجمه مزدک بلوری، نشر بیدگل)، «مغز اندرو» (نوشته‌ای. ال. دکتروف، ترجمه محمدرضا ترک تتاری، نشر بیدگل)، «دری در کار نیست» (نوشته تامس ولف، ترجمه امین مدی، نشر گمان)، «پاییز فلوبر» (نوشته الکساندر پوستل، ترجمه ساناز ساعی دیباور، نشر نی)، «مزاح بی پایان» (نوشته دیوید فاستر والاس، ترجمه معین فرخی، نشر برج)، «هنر فرانسوی جنگ» (نوشته آلکسی ژنی، ترجمه مریم خراسانی، نشر نیماژ).

در ادامه معرفی کوتاهی از این هفت اثر داریم.

***

خشک سالی طولانی
نوشته کنان جونز
ترجمه زینب آرمند
نشر زندگی روزانه

رمان «خشک سالی طولانی» نوشته کنان جونز، نویسنده ولزی، داستانی است درباره کشاورزی که با چالش‌های شدید ناشی از خشک سالی و بی آبی روبه رو است. در این داستان، تلاش شخصیت اصلی این است که در شرایطی بحرانی از زمینش مراقبت و آن را حفظ کند، در حالی که فشار‌های عاطفی و مالی هم بر دوشش سنگینی می‌کند. «تام»، شخصیت اصلی، نه فقط با شرایط زیستی سخت، که با تنهایی، انزوا و زخم‌های عاطفی ازدست دادن نزدیکان و تأثیرات آن بر روحش، نیز دست به گریبان است.

با ورود باران‌های ناگهانی و تغییرات آب و هوایی، تام درمی یابد که زندگی اش، نه تنها به شرایط محیطی، بلکه به ارتباطات انسانی اش نیز وابسته است. این رمان، درنهایت، یک تصویر عمیق از زندگی و طبیعت انسان را نمایش می‌دهد و احساسات و تجربه‌های پیچیده‌ای را که در این شرایط سخت رخ می‌دهند، بررسی می‌کند.

کنان جونز ــ که متولد سال ۱۹۷۵ است ــ نخستین رمانش، یعنی همین «خشک سالی طولانی»، را در سال ۲۰۰۶ منتشر کرد. او در آثارش معمولا بر زندگی در مناطق روستایی ولز، چالش‌های کشاورزی، و روابط انسانی تمرکز دارد. آثار جونز اغلب با درون مایه‌هایی مانند تنهایی، سکوت و مبارزه برای بقا در مقابل نیرو‌های طبیعت و چالش‌های زندگی همراه هستند.

***

هم نوایی در پاییز
نوشته باربارا پیم
ترجمه مزدک بلوری
نشر بیدگل

«هم نوایی در پاییز» داستان چهار دوست مسن را روایت می‌کند، چهار نفری که رفاقتی طولانی دارند و هرکدام در زندگی شان با چالشی روبه رو هستند: هری تنهاست و با فقدان همسرش مبارزه می‌کند، مایکل با ازدست دادن استقلالش دست و پنجه نرم می‌کند، لئونارد درگیر نارضایتی عاطفی است، و کاترین با افسردگی و تنهایی درگیر است.

این رمان به بررسی ارزش دوستی و اهمیت روابط انسانی در مراحل مختلف زندگی می‌پردازد؛ همچنین، به گونه‌ای ظریف و دلنشین به موضوع مرگ و پذیرش آن می‌پردازد، و ــ در عین حال ــ به زیبایی قدرت دوستی‌های کهنه را به نمایش می‌گذارد.

در مقدمه‌ای که در ابتدای ترجمه فارسی آمده، جهان داستانی نویسنده این طور توصیف شده است: «باربارا پیم بی تردید بهترین روایتگر زندگی‌هایی است که در حاشیه انگلستانی در هم شکسته و روبه زوال سپری می‌شدند. [..]او زندگی پیردختر‌های میان سال، کشیش‌ها و مقامات دون پایه‌ای را توصیف می‌کند که در گذشته از تبار خانواده‌های محترم و اصیل محسوب می‌شدند. این افراد همیشه در حاشیه اتفاق‌هایی هستند که در جایی دیگر رخ می‌دهد؛ آن‌ها اساسا تماشاگرانی هستند که از زندگی پربارتر دیگران آگاه‌اند، اما به این حقیقت نیز واقف‌اند که خودشان هرگز جایی در آن دنیای پرجنب وجوش‌تر و پرشورتر نخواهند داشت.»

***

مغز اندرو
نوشته‌ای. ال. دکتروف
ترجمه محمدرضا ترک تتاری
نشر بیدگل‌

ای. ال. دکتروف، نویسنده معاصر و مطرح آمریکایی که در ایران بیشتر با دو رمان «رگتایم» و «بیلی باتگیت» (ترجمه زنده یاد نجف دریابندری) شناخته می‌شود، در «مغز اندرو» داستان شخصیتی به نام «اندرو» را روایت می‌کند که به طور غیرمنتظره‌ای با وضعیتی عجیب و نامعلوم روبه رو می‌شود: او درمی یابد که مغزش به نحوی تغییر کرده و توانایی‌های ذهنی اش به طور شگفت انگیزی افزایش یافته‌اند. این تغییر همراه با افزایش دانش و توانایی‌های ذهنی است که باعث می‌شود او به لحاظ روانی و عاطفی نیز تغییر کند.

داستان از زبان اندرو، از مکان‌های مختلف و غالبا نامشخص، روایت می‌شود. او، با تفکرات، پرحرفی‌ها و گاه داستان‌های پراکنده، وقایعی را شرح می‌دهد که به وضعیت کنونی اش منجر شده‌اند. به نظر می‌رسد اندرو جز کسی که با او صحبت می‌کند کسی را ندارد. درواقع، این رمان گفت وگویی است میان اندرو و روان پزشکش.

داستان در زمینه یک جامعه پیشرفته و تکنولوژی زده رخ می‌دهد، و اندرو با پیامد‌های این تغییر در توانایی‌های ذهنی خود دست و پنجه نرم می‌کند. رمان به بررسی موضوع‌های پیچیده‌ای مانند ماهیت هوش انسان، استفاده از تکنولوژی، و پیامد‌های اخلاقی پیشرفت علم می‌پردازد.

***

دری در کار نیست
نوشته تامس ولف
ترجمه امین مدی
نشر گمان

این کتاب متشکل است از یک رمان کوتاه، یک جستار و یک نامه از تامس ولف به ویراستارش، مکسوِل پرکینز.

جستار «مرد تنهای خدا» و رمان کوتاه «دری در کار نیست» را مضمونی واحد به هم وصل می‌کند: انزوا و تنهایی.

«بنوبوک» در معرفی این کتاب نوشته است: رمان کوتاه «دری در کار نیست» یک رمان اتوبیوگرافیک با یک شخصیت اصلی نزدیک به شخصیت تامس ولف است. راوی و شخصیت اصلی رمان «دری در کار نیست» با مسئله تنهایی و انزوای خود درگیر است و می‌کوشد از لاک تنهایی اش بیرون بزند. در همین راستاست که او با مسائلی، چون زبان و زمان و مرگ درگیر می‌شود. جستار «مرد تنهای خدا» هم مثل داستان «دری در کار نیست» درباره تنهایی انسان در جهان است. ولف در این جستار از تجربه خود از تنهایی سخن می‌گوید و از ماهیت تنهایی بشر به طور کلی.

تامس ولفْ سی و هشت ساله مُرد، با دو رمان بلند و مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه و البته هزاران صفحه دست نوشته‌ای که می‌بایست پسامرگ تنظیم و منتشر می‌شدند. راز افسونگری نثر ولف در توجهش به جزئیات و نور‌ها و رنگ‌ها و لحظه‌ها و حرکات و صدا‌ها و اجرا‌های زبانی آن هاست. ولف خودش را از تبار نویسندگان تراژیک (نه تراژدی نویس) می‌دانست که دل مشغول «احساس مرگ و تنهایی، آگاهی از کوتاهی عمر و بار سنگین اندوه»‌اند.

***

پاییز فلوبر
نوشته الکساندر پوستل
ترجمه ساناز ساعی دیباور
نشر نی

«پاییز فلوبر» روایت برهه کوتاهی است از زندگی گوستاو فلوبر که از بزرگ‌ترین نویسندگان قرن نوزدهم فرانسه است. فلوبر با شاعری به نام «لوئیز کوله» رابطه‌ای عاشقانه دارد که پس از ۱۰ سال به پایان می‌رسد.

در نامه‌های مبادله شده بین فلوبر و کوله، می‌توان به اندیشه‌های فلوبر درزمینه نویسندگی، ادبیات و ظرافت‌های زبان فرانسه پی برد و سیر نوشتاری مشهورترین رمان او، یعنی «مادام بوواری»، را دنبال کرد. آلکساندر پوستل نیز در «پاییز فلوبر» از نامه‌های او بهره جسته است و فلوبر پنجاه وسه ساله‌ای را نشان می‌دهد که در آستانه ورشکستگی است.

خواهرزاده فلوبر درپی مشکلات مالی شوهرش قصد دارد مزرعه اش را بفروشد و فلوبر با شنیدن این خبر از شدت اندوه کار خود را تمام شده می‌پندارد و دیگر قادر به نوشتن نیست. در همین احوال است که فلوبر تصمیم می‌گیرد به کونکارنو برود و پاییز را درکنار دوست دانشمندش بگذراند. او تمام مدتی که آنجاست را به آب تنی و قدم زدن و هر کار دیگری مشغول است جز نوشتن، و می‌خواهد به خود بقبولاند که از شر ادبیات خلاص شده و زندگی بدون نویسندگی و ادبیات آسان‌تر است، اما می‌بیند که از نوشتن رهایی ندارد.

پوستل در این رمان تصویری خودمانی‌تر از فلوبر نشان می‌دهد که همانا نویسنده‌ای دچار خلأ وجودی است.

در ادامه حتما بخوانید تاسیس یک جایزه ادبی به نام «یون فوسه» برنده نوبل ادبیات

***

مزاح بی پایان
نوشته دیوید فاستر والاس
ترجمه معین فرخی
نشر برج

«مزاح بی پایان» رمانی است بسیار طولانی و پیچیده که در سال ۱۹۹۶ منتشر شد. حتی دادن خلاصه‌ای کوتاه از آن برای هوش مصنوعی هم دشوار است. این رمان آن قدر پیچیده است که برای آن راهنمای خواندن ارائه شده، کاری که ناشر فارسی رمان هم انجام داده است.

داستان در آینده نزدیک، در یک آمریکای دیستوپیایی، در منطقه انتاریو، نیوانگلند جریان دارد. تمرکز اصلی داستان برروی یک فیلم فوق العاده محبوب به نام «مزاح بی پایان» است که گفته می‌شود قدرت اعتیادآور فوق العاده‌ای دارد و تماشای آن باعث می‌شود فرد هرگز هوشیاری خود را بازنیابد. این فیلم به عنوان عامل مرکزی بسیاری از وقایع داستان عمل می‌کند.

داستان ازطریق نقطه نظر‌های متعدد و خطوط داستانی مختلف روایت می‌شود که به هم بافته شده‌اند. شخصیت‌های اصلی شامل یک گروه از افراد در مرکز بازپروری دارویی، یک تنیسور، و افراد دیگری هستند که به طور نامحسوس با هم ارتباط دارند.

تم‌های اصلی رمان شامل اعتیاد، سرگرمی، فناوری، خانواده، تنهایی، مرگ، و معنی زندگی هستند. رمان به طور پیچیده‌ای این موضوعات را با هم درآمیخته و به بررسی نقش آن‌ها در زندگی شخصیت‌ها می‌پردازد. شیوه نوشتاری والاس نیز بسیار منحصر‌به‌فرد و تجربی است و از طنز، تحلیل اجتماعی، و پاورقی‌های متعدد استفاده می‌کند.

به طور خلاصه، «مزاح بی پایان» یک رمان بسیار طولانی، پیچیده، و چالش برانگیز است که موضوعات بسیار عمیق و مهمی را به طور خلاقانه و منحصر‌به‌فرد بررسی می‌کند و درک کامل آن به صبر، تمرکز و تجربه خواندن نیاز دارد.

***

هنر فرانسوی جنگ
نوشته آلکسی ژنی
ترجمه مریم خراسانی
نشر نیماژ

«هنر فرانسوی جنگ» نیز مانند «مزاح بی پایان» رمانی است پیچیده که دادن خلاصه‌ای از آن ساده نیست.

این رمان ساختاری پیچیده و چندوجهی دارد. این رمان، نه یک روایت خطی واحد، بلکه مجموعه‌ای از داستان‌ها و خاطرات مربوط به تاریخ استعمار فرانسه در هندوچین و الجزایر است. آلکسی ژنی، به جای روایت یک داستان واحد، تصویری پانورامیک از جنگ ها، افراد درگیر در آن‌ها (اعم از سربازان، غیرنظامیان، استعمارگران و استعمارشدگان)، و پیامد‌های آن حوادث ارائه می‌دهد.

داستان‌ها به هم مرتبط‌اند، اما هرکدام به شخصیت یا رویداد خاصی می‌پردازند و به صورت غیرخطی و با پرش‌های زمانی روایت می‌شوند. تم‌های اصلی رمان شامل خشونت، هویت، حافظه، و پیامد‌های طولانی مدت استعمار هستند. کتاب تلاش می‌کند تا دیدگاه‌های متفاوتی از جنگ‌ها ارائه دهد و از ارائه یک روایت ساده و یک سویه پرهیز می‌کند.

خواننده، در مواجهه با حجم وسیعی از اطلاعات و روایت‌های مختلف، به طور فعال در تفسیر وقایع و پیام رمان شرکت می‌کند؛ به عبارت دیگر، این یک رمان چندصدایی است که از دیدگاه‌های متعدد و اغلب متناقض به تاریخ می‌نگرد.

آلکسی ژنی در چهل وهشت سالگی این رمان حجیم را نوشت که شهرت فراوان و جایزه گنکور سال ۲۰۱۱ را برایش به ارمغان آورد.