مقابله با ویروس جدید تنفسی در خراسان رضوی

به گزارش شهرآرانیوز، طبق گفته دکتر قباد مرادی، سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در روز‌های اخیر بیشترین ویروس در گردش در کشور، آنفلوآنزاست که حدود ۳۰ درصد بیماری‌ها ناشی از آن است و ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV) حدود ۹ درصد، راینو ویروس یا عامل سرماخوردگی حدود هفت درصد و کرونا حدود ۲ درصد از عفونت‌های تنفسی در گردش را موجب شده‌اند.

به گفته دکتر قباد مرادی، در کنار این بیماری‌های حاد تنفسی، ویروس متاپنوموی انسانی در کشور چین شایع شده است که سازمان جهانی بهداشت در خصوص این بیماری، اطلاعیه جدیدی نداشته است و بر اساس گزارش منتشر شده از سوی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، هر چند شواهد نشان می‌دهد این ویروس دست کم از ۶۰ سال قبل در دنیا فعال بوده است، اما نخستین بار در سال ۲۰۰۱ در آزمایشگاهی در هلند شناسایی شده است.

در راستای مقابله و پیشگیری از شیوع این بیماری در کشور، نظام مراقبت‌های عفونت‌های تنفسی تشدید شده و از همه دانشگاه‌ها و استان‌ها خواسته شده که اگر عفونت‌های تنفسی غیرطبیعی دارند، نمونه گیری و آزمایش کنند و یا در صورت نیاز به آزمایشگاه مرجع آن را به مرکز ارسال کنند.

رییس مرکز اطلاع رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عقیده دارد که کیت‌های تشخیصی ویروس اچ‌ام پی وی (HMPV) در کشور به اندازه کافی موجود است و بر اساس رصد روزانه در سراسر کشور از موارد مشکوک مبتلایان به آنفلوآنزا و کرونا و مبتلایان به این ویروس، هنوز مورد مثبت ابتلا به این ویروس گزارش نشده است.

به گفته متخصصان و متولیان حوزه سلامت کشور، متاپنومو، ویروسی تنفسی است که علائمی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا ایجاد می‌کند. این ویروس در فصل پاییز و زمستان همانند بسیاری از ویروس‌های دیگر هرساله افرادی را به بیماری شبیه سرماخوردگی مبتلا می‌کند و در برخی افراد بویژه اطفال ممکن است بیماری شدیدتری نیز ایجاد کند.

این ویروس عمدتاً مجاری تنفسی فوقانی و تحتانی را هدف قرار داده و می‌تواند نشانه‌هایی از ناراحتی خفیف و شبیه آنفلوانزا گرفته تا عوارضی شدید مانند ذات‌الریه ایجاد کند. افراد آسیب‌پذیر، مانند کودکان خردسال، افراد مسن و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، به صورت ویژه در معرض خطر هستند.

در ادامه حتما بخوانید سیر نزولی آنفلوانزا در کشور (۲۴ دی ۱۴۰۳) | رصد «HMPV» در ۱۵ نقطه کشور

شباهت میان اِچ‌ام پی وی و کووید ۱۹ چشمگیر است و تب، سرفه، گرفتگی بینی، تنگی نفس، انتقال از راه قطرات تنفسی و سطوح آلوده از موارد مشترک این بیماری‌ها است.

ویروس HMPV نوظهور نیست

رییس گروه پیشگیری و مقابله با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: ویروس اچ.‌ام. پی. وی (human Metapneumovirus) با نام انسانی خوانده می‌شود، زیرا ویروس دیگری به نام متاپنوموویروس پرندگان (AMPV) نیز وجود دارد و ویروس اچ.‌ام. پی. وی به زیرگروه C این ویروس شباهت دارد.

دکتر زهرا نهبندانی افزود: ویروس اچ.‌ام. پی. وی تاکنون فقط مخزن انسانی داشته است. متاپنومو یک ویروس تک رشته‌ای است که همانند آنفلوآنزا از طریق قطرات تنفسی یا تماس با سطوح آلوده پخش می‌شود و نخستین بار توسط خانم «برنادت جی فن دن هوگن» و همکارانش از ترشحات ۲۸ کودک به روش RAP-PCR جدا شد.

ویروس متاپنومونی انسانی (HMPV)، نوظهور نیست و در جهان و ایران نظام مراقبت و شناسایی دارد و نخستین بار در سال ۲۰۰۱ در کشور هلند تشخیص داده شده است.

وی ادامه داد: متاپنوموی انسانی ویروسی نوظهور نیست و در جهان و ایران نظام مراقبت و شناسایی دارد. مطالعات سرم شناسی نشان می‌دهد که این ویروس و گونه‌های نزدیک بدان دست کم در ۵۰ سال اخیر در سطح جهان در گردش بوده‌اند.

دکتر نهبندانی افزود: پژوهشگران برآورد می‌کنند که این ویروس حدود ۱۰۰ سال پیش ظاهر شده باشد و انشقاق آن از پنوموویروس پرندگان در حدود سال ۱۸۰۰ میلادی اتفاق افتاده است و بررسی‌ها نشان داده که این ویروس از جامعه‌ای به جامعه‌ای دیگر از نظر سویه، متفاوت است.

متاپنومو، ویروسی با توزیع جهانی

رییس گروه پیشگیری و مقابله با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: ویروس متاپنومو توزیع جهانی دارد و در تمامی قاره‌ها دیده می‌شود. در مناطق معتدل، توزیع آن فصلی است و در نیم‌کره شمالی به همراه ویروس آنفلوآنزا و سنسیشیال تنفسی (RSV) که باعث عفونت ریه‌ها و مجاری تنفسی می‌شود، در اواخر زمستان و اوایل بهار شیوع می‌یابد.

دکتر نهبندانی ادامه داد: مطالعات سرم‌شناسی نشان داده است که تقریبا تمام کودکان جهان تا قبل از پنج سالگی با این بیماری مواجه می‌شوند و عفونت‌های مجدد نیز در کودکان، بزرگسالان و بالغان دیده می‌شود.

رییس گروه پیشگیری و مقابله با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: میزان مرگ و میر ناشی از ویروس متاپنومو (HMPV) یک در هزار نفر ابتلا است.

نهبندانی افزود: همچنین این ویروس سه تا ۱۰ درصد علت بستری کودکان زیر پنج سال را تشکیل می‌دهد.

شباهت علایم بیماری متاپنوموویروس با سرماخوردگی

دکتر رزیتا خداشاهی معاون پژوهشی بیمارستان امام رضا (ع) مشهد گفت: علایم بیماری متاپنوموویروس به مانند دیگر بیماری‌های ویروسی همچون سرماخوردگی است که با مواردی همچون تب، سردرد، حالت تهوع، آبریزش بینی و درد گوش دیده شده است.

دکتر رزیتا خداشاهی افزود: بیماران پیوندی، مصرف کنندگان دارو‌های خاص، بیماران شیمی درمانی شده و افراد با مشکلات زمینه‌ای، خونی، خود ایمنی و الهتابی ممکن است که در صورت ابتلا به این بیماری دچار مشکلات و درگیری‌های ریوی و التهاب در ناحیه گوش شوند و درصد بروز این مشکلات برای افراد سالم که با مشکلات و بیماری‌های اشاره شده مواجه نیستند، کمتر است.

دوره نهفتگی ویروس HMPV سه تا ۶ روز برآورد شده

رییس گروه پیشگیری و مقابله با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: دوره نهفتگی اچ.‌ام. پی. وی سه تا ۶ روز برآورد می‌شود. این ویروس، سلول‌های پوششی (اپیتلیال) بینی و ریه را درگیر می‌کند.

دکتر نهبندانی افزود: متاپنوموویروس انسانی علایم خفیفی در دستگاه تنفس فوقانی (سرماخوردگی) ایجاد می‌کند، اگرچه در نوزادان نارس، بیماران دچار نقص ایمنی و سالمندان بالای ۶۵ سال، خطر ایجاد بیماری شدید و بستری شدن وجود دارد.

راه‌های انتقال ویروس HMPV

فوق تخصص عفونی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: متاپنوموویروس انسانی عمدتاً از طریق ترشحات سرفه و عطسه فرد آلوده، تماس با سطوح آلوده به ویروس و سپس دست زدن به دهان، بینی یا چشم‌ها منتقل می‌شود.

راه‌های انتقال HMPV عمدتاً ازطریق ترشحات سرفه و عطسه فرد آلوده، تماس با سطوح آلوده به ویروس و سپس دست زدن به دهان، بینی یا چشم‌ها است

دکتر خداشاهی افزود: این ویروس در مکان‌هایی مانند مدارس، مهد‌های کودک، بیمارستان‌ها و اماکن تجمعی راحت‌تر گسترش می‌یابد پس بهترین راه پیشگیری از این بیماری شستن دست‌ها، استفاده از ماسک در مکان‌های شلوغ و خودداری از تماس نزدیک با افراد بیمار است.

وی ادامه داد: توصیه می‌شود افرادی که دچار علایم این بیماری شده‌اند تا زمان بهبودی با دیگران به‌خصوص گروه‌های خاص و پرخطر ارتباط نگیرند تا زمینه انتقال ویروس و بیماری به آنان فراهم نشود.

راه‌های درمان متاپنوموویروس مانند آنفلوآنزا است

رییس گروه پیشگیری و مقابله با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص راهکار‌های پیشگیری و مقابله با این بیماری گفت: راه‌های پیشگیری، درمان و نیز گروه‌های پرخطر در برابر این بیماری، همچون آنفلوانزای فصلی است و بهترین آن شامل شستن مداوم دست ها، خودداری از دست زدن به چشم، بینی و دهان با دست شسته نشده و خودداری از تماس نزدیک با افراد بیمار است.

خود قرنطینه‌سازی در منزل، استفاده از ماسک، نوشیدن مکرر مایعات گرم و خوردن غذا‌ها ومیوه‌های تازه، مهمترین راه درمان بیماری‌های حاد تنفسی است

دکتر نهبندانی در خصوص اقدامات لازم در صورت ابتلا به علایم بیماری‌های حاد تنفسی بیان کرد: خود قرنطینه‌سازی در منزل، استفاده از ماسک، نوشیدن مکرر مایعات گرم و خوردن غذا‌ها و میوه‌های تازه، در زمان بروز علایم بیماری‌های حاد تنفسی توصیه می‌شود.

وی افزود: افرادی که دارای علائم سرماخوردگی هستند، ضروری است پوشاندن بینی و دهان هنگام عطسه و سرفه، شستن مرتب دست‌ها با آب و صابون دست‌کم به مدت ۲۰ ثانیه، خودداری از استفاده از وسایل فردی مشترک (مانند قاشق، چنگال، لیوان)، پرهیز از روبوسی و دست دادن و استراحت در منزل هنگام بیماری را در دستور کار قرار دهند.

وی با تاکید بر این که حضور مستقیم در بیمارستان‌ها خطر ابتلا به عفونت ثانویه را به همراه دارد، ادامه داد: افراد در صورت تشدید علایم و قطع نشدن تب به مراکز خدمات جامع سلامت نزدیک محل سکونت خود مراجعه کنند.

متاپنوموویروس برای افراد سالم مشکلی ایجاد نمی‌کند

عضو هیأت علمی گروه عفونی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این که درمان اختصاصی و واکسنی برای پیشگیری از ویروس متاپنومو وجود ندارد، گفت: درمان متاپنوموویروس، علامتی و حمایتی است و خودمراقبتی بهترین راه پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها به ویژه عفونت‌های دستگاه تنفسی است.

دکتر خداشاهی افزود: این ویروس برای افرادی که سالم هستند و نقص در سیستم ایمنی ندارند، مشکلی ایجاد نمی‌کند و توصیه خودمراقبتی بیشتر برای افراد دارای بیماری‌های مزمن و زمینه‌ای و همچنین کسانی است که سیستم ایمنی بدنی ضعیفتری دارند، هرچند دیگر افراد نیز باید رعایت نکات بهداشتی و عدم ارتباط با دیگران را مد نظر داشته باشند.

وی از متاپنومو به عنوان یک ویروس دستگاه تنفسی فوقانی یاد کرد و گفت: این ویروس عمدتا کودکان و افراد دارای نقص سیستم ایمنی مانند مبتلایان به سرطان را که زیر رادیوتراپی و شیمی درمانی قرار می‌گیرند، بیماران پیوند عضو شده و بیمارانی که کورتون دریافت می‌کنند، ممکن است علائمی شبیه به آنفلوآنزای شدید داشته باشد و با بدن درد، تب و لرز، تعریق، سرفه و مشکل ریه روبه رو شوند.

مراقبت از ۲۱ پاتوژن بیماری‌های حاد تنفسی در نظام مراقبت بیماری‌های واگیر

رییس گروه پیشگیری و مقابله با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص برنامه این دانشگاه برای مقابله با این بیماری، گفت: نظام مراقبت ۲۱ پاتوژن مهم بیماری‌های حاد تنفسی از سال ۱۴۰۲ در ایران راه‌اندازی شده که در ماه‌های آذر، بهمن و اسفند سال ۱۴۰۲ و اردیبهشت سال ۱۴۰۳ مواردی از این ویروس را در مبتلایان بیماری‌های حاد تنفسی جداسازی کرده است.

دکتر نهبندانی افزود: اکنون این ۲۱ پاتوژن مسوول بیماری‌های حاد تنفسی از جمله ویروس متاپنومو (HMPV) در نظام مراقبت بیماری‌های واگیر توسط کلیه دانشگاه‌های کشور مراقبت می‌شود.

وی در خصوص نحوه شناسایی و غربالگری ویروس متاپنومو عنوان کرد: در مراکز دیده‌وری سرپایی و بستری در طول سال مراقبت موارد مشکوک عفونت حاد تنفسی توسط همکاران بهداشت انجام می‌شود و موارد منفی آنفلوانزا و کرونا برای بررسی دیگر پاتوژن‌های احتمالی به آزمایشگاه پاستور ارسال می‌شود.

منبع: ایرنا