خشونت به هر نوع آسیبرساندن به خود یا دیگری گفته میشود که شامل تهدید، اهانت، دشنام، توهین یا صدمات فیزیکی بهصورت عمدی است؛ بنابراین رفتار پرخاشگرانه به رفتاری گفته میشود که از روی قصد و عمد بهمنظور صدمهزدن به خود یا دیگری باشد. یکی از عوامل بهوجودآمدن تنش و پرخاشگری، مطبوعات و رسانهها هستند؛ چراکه رسانهها با کلام و نوشتههای خود انتظاراتی را در سطح ذهنی نسبت به بازیکن به وجود میآورند که باعث میشود بازیکن برای رسیدن به آن انتظار، تلاش کند. از طرفی تأکید بیشازحد مربیان به نتیجه، ممکن است در بروز خشونت تأثیرگذار باشد؛ بنابراین فلسفه فکری مربیان نیز تأثیر مستقیمی در این زمینه دارد. مورد دیگری که ممکن است از علل پرخاشگری باشد، انتظارات خانواده، دوستان، اطرافیان یا اجتماع نزدیک ورزشکار است؛ ضمن اینکه انگیختگی بیشازحد ورزشکاران نیز بسیار دربهوجودآمدن پرخاش نقش دارد که این انگیختگی با توجه به پهنای باند ظرفیتی هر ورزشکار، متفاوت است.
راهکارهای کاهش پرخاشگری ورزشکاران
گاهی مربیان ما میخواهند یکروزه پرخاشگری را کنترل کنند که امری محال است. همچنین هیچگاه پرخاشگری به صفر نخواهد رسید، چراکه پرخاشگری جزئی از ذات انسانهاست. بااینحال میتوان آن را کنترل کرد و شرایط پرخاشگرایانه را در تمرین به وجود آورد؛ بهعنوانمثال داوران با کارتهایی که نشان میدهند، سیستم عصبی ورزشکاران را تحتفشار قرار میدهند و بازیکن نیز وقتی به لحاظ عصبی تحتفشار قرار گیرد، عصبیتر میشود؛ بنابراین میتوان این موارد را در تمرینات شبیهسازی کرد.
ورزشکار پرخاشگر در اثر تنبیه متوجه میشود که پرخاشگری پیامدهایی منفی دارد. میزان تنبیه باید بهاندازهای باشد که اهداف پرخاشگری را سرکوب کند. علاوه بر اینها افراد دیگری که شاهد تنبیه هستند یاد میگیرند از انجام اعمال پرخاشگرانه پرهیز کنند. یک نمونه تنبیه در ورزش فوتبال، کارت قرمز است.
در روش قراردادبستن، ورزشکارانی که قرارداد را امضا میکنند، متعهد به اجرای قوانین میشوند. برای اثربخشی بیشتر، قرارداد باید شامل قوانین و مقررات رفتار ورزشکاران و شرایط اعمال تنبیه و پاداش باشد.
اگر ورزشکار مکررا رفتار پرخاشگرانه خود را بروز دهد، نیاز به کمک دارد تا خشم خود را مدیریت کند. گروه مدیریت خشم نوعی گروهدرمانی است که در آن خشم شناسایی میشود و اعضای گروه، راهکارهای مقابله با خشم را یاد میگیرند. تخلیه هیجانی یکی دیگر از راههاست. ورزش سیستم عصبی ورزشکاران را پالایش میکند و باعث کاهش پرخاشگری ورزشکاران میشود. تمرینات ورزشی سخت و طولانی سبب کاهش تنش فیزیکی و خشم میشود؛ اما این اثر موقتی است و اثر آن کمتر از عاملی است که باعث ایجاد خشم حین انجام مسابقات در ورزشکار شده است.