وضعیت دخل‌و‌خرج مشهد و خراسان رضوی در بودجه پیشنهادی دولت برای ۱۴۰۴
ریزودرشت جداول لایحه بودجه ۱۴۰۴ منتشر شد. تا زمانی که شما این گزارش را می‌خوانید، بخش‌هایی از آن نیز در مجلس تصویب شده است.
به گزارش شهرآرانیوز؛ ریزودرشت جداول لایحه بودجه ۱۴۰۴ منتشر شد. تا زمانی که شما این گزارش را می‌خوانید، بخش‌هایی از آن نیز در مجلس تصویب شده است. خلاصه همه اعداد‌و‌ارقامی که در ادامه این گزارش خواهید خواند، این است که امسال نیز مانند سال‌های قبل، سهم ما از بودجه استانی چنگی به دل نمی‌زند و انتقاد‌هایی که هر سال شهرآرا درباره سهم خراسان رضوی از کیک بودجه داشت، کمابیش همچنان پابرجاست.
می‌گوییم کمابیش، چون در برخی موارد وضعیت خراسان رضوی نسبت به سال‌های قبل در آلبوم اقتصادی کشور حداقل روی کاغذ بهبود داشته است. مثلا میزان درآمد‌های استان که سال قبل ۸۷ درصد رشد داشت، امسال ۱۸ درصد رشد داشته و یکی از خواسته‌های فعالان استان منطقی‌شدن میزان رشد محقق‌شده است.
اگر یک مبنا برای آنچه از منابع ملی نصیب هر استان می‌شود، جمعیت و مساحت آن باشد، خراسان رضوی با ۷درصد مساحت و ۸ درصد جمعیت کشور هیچ‌گاه سهم متناسب با خود را دریافت نکرده است. از این گذشته اگر به ظرفیت‌های این استان و مشهد نیز نگاه شود، بازهم به آن اجحاف شده است.
دومین کلان شهر ایران‌بودن با ورود سالانه بیش از ۳۰ میلیون زائر، همجواری با کشور‌هایی که مسیر تجارت با آسیای میانه را فراهم می‌کنند، ظرفیت‌های معدنی و صنعتی و... این توقع را ایجاد می‌کند که از منابع ملی نیز سهمی حداقل شایسته این تعداد زائر و مجاور و شأن و منزلت مشهد و خراسان رضوی به آن اختصاص یابد.
حالا سهم استان ما از بودجه استان‌های کشور در سال آینده به ۵.۵درصد رسیده که این میزان در سال ۱۴۰۳ حدود ۵.۳درصد بوده است. این رقم نه با جمعیت ۸درصدی ما از کشور، نه با میزبانی ما از زائران و نه با درآمدی که قرار است از استان ما (با سهم ۹۵درصدی بخش خصوصی از صنایع آن هم با ابعاد خرد و متوسط) به دست آید، همخوانی دارد.
حالا اینکه درنهایت این لایحه با چه تغییراتی به قانون تبدیل شود، به قدرت چانه‌زنی نمایندگان و مسئولان استانی بستگی دارد و اینکه چه میزان از این اعداد‌و‌ارقام که همیشه روی کاغذ، تصویر بهتری دارد، به واقعیت تبدیل می‌شود، به عملکرد دستگاه‌ها در جذب بودجه مناسب وابسته است.
سهم مجموع بودجه عمرانی تغییری نکرد
بر اساس جدول کلان مصارف استان‌ها، میزان بودجه تملک دارایی‌های سرمایه‌ای یا همان بودجه عمرانی معروف برای خراسان رضوی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ بیش از ۱۰ هزارو ۶۰۴میلیارد تومان است که نسبت به سال قبل ۳۸ درصد افزایش داشته است. این میزان در قانون بودجه۱۴۰۳ معادل ۷هزارو ۶۶۶میلیارد تومان بود که نسبت به سال ۱۴۰۲ نیز حدود ۳۸درصد افزایش داشت.
میزان بودجه عمرانی در جمع کل استان‌های کشور حدود ۳۷.۶درصد در سال ۱۴۰۴ افزایش یافته است. همچنین سهم ما از کل بودجه‌های عمرانی استان‌های کشور حدود ۵.۲درصد است که این میزان در مقایسه با بودجه مصوب سال ۱۴۰۳ (حدود ۵.۲) نیز تفاوت چندانی نداشته است.
خلاصه اینکه سهم ما از اعتبار تملک دارایی و سرمایه نسبت به سال ۱۴۰۳ افزایش نداشته و تقریبا با میزان رشد اعتبارات کشور در این بخش همخوانی داشته است.
جزئیات بودجه‌های عمرانی
در جدول «۱۰ ج» مصارف استانی، جزئیات تملک دارایی‌های استانی طبق سال‌های گذشته آورده شده است. اگر بخواهیم خلاصه‌ای از این اعداد‌و‌ارقام ذکر کنیم، سهم ما از تملک استانی به حدود ۶ درصد رسیده که این میزان در لایحه سال ۱۴۰۳، ۵.۴درصد بوده است. سهم ما از قانون استفاده متوازن نیز در لایحه بودجه ۱۴۰۴ حدود ۴درصد است. مقایسه جدول «۱۰ج» و «۱۰ب» و کمی جمع و تفریق نیز نشان می‌دهد که سهم ما از بودجه فعالیت‌های رفع فقر و طرح‌های محرومیت‌زدایی و توسعه روستایی براساس شاخص‌های فقر چندبعدی فقط ۴.۳درصد است.
رشد اعتبارات هزینه‌ای همراه با کشور
بودجه هزینه‌ای یا همان بودجه جاری، آن بخش از بودجه است که شامل هزینه‌های دستگاه‌های اجرایی و نهاد‌های بودجه‌بگیر است؛ از حقوق و دستمزد بگیرید تا هزینه‌های جاری مثل هزینه آب و برق. طبق برآورد مرکز پژوهش‌های مجلس، متوسط سرانه اعتبارات هزینه‌ای استان‌ها (براساس برآورد جمعیت۱۴۰۴) برابر با ۴.۳میلیون تومان است. این میزان برای خراسان رضوی ۲ میلیون‌و ۱۷ هزار تومان است؛ یعنی کمتر از نیمی از میانگین سرانه کشوری.
اعتبارات هزینه‌ای استان در لایحه بودجه سال آینده ۳ هزارو ۸۷۴میلیاردتومان است که نسبت به سال ۱۴۰۳ حدود ۳۳درصد افزایش داشته است. این درحالی است که میزان افزایش مجموع اعتبارات هزینه‌ای استان‌ها نسبت به سال ۱۴۰۳ نیز ۳۳ درصد بوده است؛ یعنی در این قسمت افزایش بودجه هزینه‌ای در استان ما با روند کشوری همخوانی داشته است.
سهم ما در سال ۱۴۰۴ از بودجه هزینه‌ای استان‌های کشور حدود ۵.۸ درصد است که این میزان در سال ۱۴۰۳ نیز تقریبا همین میزان بوده است. اگر نگاهی به گذشته داشته باشیم، اعتبارات هزینه‌ای استان در قانون بودجه۱۴۰۳ معادل ۲هزارو ۹۱۹میلیارد تومان است که نسبت به سال ۱۴۰۲ حدود ۳۶درصد افزایش داشت.
کاهش رشد درآمد‌های استانی
یکی از بخش‌های مهم در زمان بررسی بودجه، جدول کلان منابع استانی است؛ یعنی میزان درآمد‌هایی که هر استان باید در سال جدید کسب کند. جمع درآمد‌های خراسان رضوی در لایحه بودجه ۱۴۰۴ از مجموع منابع عمومی و درآمد‌های اختصاصی معادل ۴۶ هزارو ۷۱۹میلیارد تومان برآورد شده است.
یکی از بخش‌های مهم این جدول، درآمد‌های مالیاتی است. در قانون سال ۱۴۰۳ میزان درآمد‌های مالیاتی برای خراسان رضوی حدود ۳۷هزارمیلیارد تومان بود که حالا این رقم در سال ۱۴۰۴ با ۱۸ درصد افزایش، به بیش از ۴۳ هزارو ۷۳۱میلیارد تومان رسیده است؛ درحالی‌که این میزان افزایش در کشور ۳۴ درصد بوده است. در قانون بودجه ۱۴۰۳ درآمد‌های استان نسبت به سال ۱۴۰۲ حدود ۸۷ درصد افزایش داشت.
با توجه به اینکه بیش از ۹۳ درصد درآمد‌های عمومی استان از طریق درآمد‌های مالیاتی است، این میزان افزایش مورد انتقاد بود. امسال با رایزنی‌های انجام‌شده تلاش شد که این میزان افزایش در بودجه ۱۴۰۴ منطقی‌تر شود. در جدول کلان منابع استانی در آلبوم اقتصادی۱۴۰۳ بخشی به عنوان واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای اضافه شده بود که برای خراسان رضوی ۱۸۵۷میلیارد تومان بود که این بخش درآمدی نیز در لایحه سال آینده به ۱۶۳میلیارد تومان کاهش یافته که البته این میزان کاهش، کشوری بوده است.
عقب‌ماندگی در عملکرد ۱۴۰۲
یکی از ستون‌های جدول کلان مصارف استان‌ها مربوط به عنوان عملکرد نشان‌دهنده میزان تحقق بودجه سال ۱۴۰۲ است. فرصت جذب بودجه هر سال معمولا تا تیرماه بعدِ از آن است. بر اساس این جدول، میزان عملکرد بودجه تملک دارایی‌های سرمایه در خراسان رضوی در سال ۱۴۰۲ حدود ۵۰درصد بوده است؛ البته معمولا هر سال میزان تحقق بودجه‌ها از ارقام درج‌شده در سند مالی سالانه ۳۰تا ۴۰درصد کمتر است. نگاه کلی‌تر به این جدول نشان می‌دهد میزان تحقق بودجه تملک دارایی‌های سرمایه‌ای کشور ۱۰۰درصد بوده و سهم ما نیز از بودجه تحقق‌یافته، ۵.۱ درصد است.
نکات کلی پروژه‌ها
ردیف بودجه پروژه‌ها در آلبوم اقتصادی کشور تقریبا هر سال با آب‌رفتن اعداد و‌ارقام یا افزایشی ناچیز در مقایسه با تورم افسارگسیخته، مواجه بوده است. نگاهی به وضعیت چند پروژه مهم در لایحه ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که روند تغییر در لایحه سال جاری با بودجه مصوب سال ۱۴۰۳ در برخی موارد امیدبخش و در برخی از پروژه‌های مهم ناامیدکننده بوده است. در اینجا به چند مورد اشاره می‌کنیم. نکته مهمی که در این مقایسه‌ها به چشم می‌آید، کاهش میزان بودجه مصوب ۱۴۰۳ برخی پروژه‌ها نسبت به لایحه ۱۴۰۳ است؛ این یعنی بودجه‌ها تا زمان تصویب‌شدن، آب می‌روند.
کاهش ۷۹ درصدی بودجه پروژه آزادراه حرم‌تا‌حرم یکی از مواردی بود که باوجود نقد‌های بسیار به توقف پیشرفت این پروژه از سمت مشهد، ناامیدکننده است.
یکی دیگر از پروژه‌هایی که مورد بی‌مهری قرار گرفته است، پروژه قطارشهری مشهد با کاهش ۴۸درصدی اعتبار است.
اگر بخواهیم آن روی سکه را هم ببینیم، افزایش ۳۰۹ درصدی اعتبار ایجاد تأسیسات فاضلاب مشهد، افزایش ۱۴۸درصدی بودجه احداث بیمارستان ۵۴۰ تختخوابی شمال شرق مشهد و رشد ۶۹درصدی اعتبار تأمین آب شرب مشهد از رودخانه‌های مرزی یال شمالی هزارمسجد می‌تواند جزو نکات مثبت در اعتبارات عمرانی باشد؛ البته به شرط تحقق.
بودجه توسعه فرهنگ و خدمات زیارتی با محوریت شهر‌های مشهد، قم، شیراز و شهرری- کارگروه ملی زیارت- نیز که سال گذشته وارد آلبوم بودجه شد، رشد ۱۴ درصدی داشته و امسال به ۴۰۰میلیارد تومان رسیده است.
بودجه به زبان ساده
برای اینکه اعداد‌و‌ارقام آلبوم اقتصادی راحت‌تر بازبینی شود، سعی کرده‌ایم بیشتر این ارقام را در قالب جداول و اینفوگرافی برایتان بازگو کنیم و بخشی از تعاریف بودجه را به زبان ساده توضیح دهیم. بودجه استانی به آن قسمت از بودجه گفته می‌شود که در اختیار شورای برنامه‌ریزی توسعه استان قرار می‌گیرد و توسط این شورا درباره‌اش تصمیم‌گیری می‌شود.
درواقع معیار تفکیک بودجه به سطح ملی و استانی، مرجع تصمیم‌گیری درباره هزینه‌کرد این مخارج است و باید توجه داشت که بخش درخور‌توجهی از بودجه غیراستانی هم که به‌طور‌متمرکز درباره‌اش تصمیم گرفته می‌شود، در استان‌ها هزینه می‌شود.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
