آسیب‌شناسی ابتکار طرح «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» که می‌توان گفت شکست خورده است.
به گزارش شهرآرانیوز، اعتصاب سراسری در سرزمین لاله‌های نارنجی به سال ۱۹۷۳ منجر به شکل‌گیری پویشی فراگیر شد که در آن مردم یک روز در هفته خودرو‌ها را در پارکینگ خانه‌ها می‌گذاشتند و با دوچرخه بیرون می‌آمدند؛ اتفاقی که بعدتر در سراسر جهان فراگیر شد و شاید خیلی دیر، اما از اوایل سال ۱۳۹۸ در کشورمان و شهر مشهد با عنوان پویش «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» آغازبه‌کار کرد. این اتفاق مبارک نه‌تنها ورزش‌دوستان، بلکه علاقه‌مندان به محیط‌زیست را سر ذوق آورد. کمک به فرهنگ‌سازی استفاده از دوچرخه، کمک به کاهش آلودگی و به تبع آن سلامت افراد جامعه از طریق ورزش، اهداف این پویش بودند که خیلی زود دستخوش چالش‌هایی جدی شد. این چالش‌ها حالا با گذشت نزدیک به شش‌سال، این پویش را به سمت‌وسوی خاموشی برده و دیگر «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» نه‌تنها کارکردش را از دست داده است، بلکه آرامآرام به سمت نابودی پیش می‌رود. مردم و کارشناسان درباره علل این مسئله و آسیب‌شناسی طرحی که قرار بود سه‌شنبه‌هایی بدون خودرو را برای شهر رقم بزند، با شهرآراورزشی سخن می‌گویند.
قهر مردم تقصیر رسانه‌هاست؟!
علیرضا جاودانی، رئیس کنونی هیئت دوچرخه‌سواری مشهد، کارشناسی قهار در این رشته است؛ مردی که نه به‌دلیل سمت کنونی‌اش در هیئت، بلکه به‌واسطه سال‌ها حضور در این عرصه می‌تواند کارشناس کارکشته‌ای برای پاسخ به این سؤال باشد که چرا طرح «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» شکست خورد. جاودانی در مقام کارشناس به شهرآراورزشی گفت: این طرح خیلی خوب شروع شد و در ابتدا شهروندان از آن استقبال بینظیری کردند، اما رفته‌رفته برخی مشکلات و مسائل آن را به چالش کشید. اگر خاطرتان باشد، در ابتدا دوچرخه‌های زردرنگ در طرح «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» استفاده می‌شد و بعدتر با تدبیر مسئولان شهری و حمایتشان دوچرخه‌های سبزرنگ بایدو وارد این چرخه شد؛ اتفاقی که می‌توانست به فرهنگ‌سازی دوچرخه‌سواری در «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» کمک شایانی کند. علیرضا جاودانی بیان کرد: یک حقیقت وجود دارد که نباید از آن غافل شد؛ اینکه بخشی از این مسئله به‌دلیل راحت‌طلبی خود ماست. ما ذاتا راحت‌طلبیم و وقتی می‌توانیم در این هوای گرم زیر کولر خودرو از خانه بیرون بیاییم، چرا باید با دوچرخه رکاب بزنیم؟! من معتقدم «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» و استفاده از دوچرخه باید فرهنگ‌سازی شود و فرهنگ‌سازی هم فرایندی زمان‌بر است. فکر می‌کنم دست‌کم به ۱، ۱۵ سال کار در این زمینه نیاز است و فرهنگ‌سازی یک‌شبه اتفاق نمی‌افتد.
جاودانی یادآور شد: در موضوع افول «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» باید درباره دو نقش صحبت کنیم؛ یکی مدیران شهری و دیگری خود شهروندان. معتقدم مدیران شهری برای ترویج فرهنگ دوچرخه‌سواری در «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» کم نگذاشته‌اند؛ از اضافه‌کردن ناوگان بایدو بگیرید تا ساخت و تعیین مسیر‌های دوچرخه. مردم نیز همیشه پای کار بوده‌اند و الحق والانصاف هنوز هم به این مسئله رغبت دارند، اما شاید بتوانم این وسط از رسانه‌ها گلایه کنم که معتقدم نتوانسته‌اند نقششان را به‌خوبی ایفا کنند.
طرح خوبی که عقیم ماند
مجتبی خراسانی یکی از کارشناسان قدیمی دوچرخه‌سواری مشهد است؛ مردی که همیشه ردپایی از او در دوچرخه‌سواری می‌بینید. او در این‌باره به شهرآراورزشی گفت: طرح «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» طرح خوبی بود، اما با شیوع کرونا ورق برگشت. مسائل اقتصادی هم در استقبال‌نکردن مردم از این طرح پس از کرونا بی‌تأثیر نبود. ماجرا از این قرار است که در شروع طرح، رئیس وقت هیئت مشهد انگیزه‌های فراوانی برای این مهم داشت و خوب هم کار کرد، اما پس از اینکه رئیس وقت هیئت استان او را عزل کرد، ماجرا عوض شد. هم‌زمان کرونا هم آمد و مردم تصمیم گرفتند خودشان دوچرخه بخرند و دیگر از دوچرخه‌های طرح استفاده نکنند. با پایان کرونا و بالارفتن قیمت دلار و دوچرخه، دیگر مردم نمی‌توانستند دوچرخه بخرند و همین تأثیر بسزایی در زمین‌خوردن طرح داشت. از طرفی، برخی هم بایدو را تحریم کردند و کار به‌خوبی پیش نرفت. مجتبی خراسانی تصریح کرد: امروز هم اگر این طرح می‌خواهد دوباره قد علم کند، باید انگیزه‌هایش برای مردم دوباره ایجاد شود و مسئولان بار دیگر برای ساخت مسیر‌های جدید دوچرخه‌سواری، بهبود کیفیت ناوگان بایدو و... آستین‌ها را بالا بزنند.
حقایق «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» از زبان مردم
با گشت و گذاری در شهر، می‌توان حقایق تلخی از سرنوشت «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» از زبان مردم شنید. علیرضا که جوانی بیست‌وهفت‌ساله است، در این‌باره به شهرآراورزشی گفت: آن اوایل دوچرخه می‌گرفتم، اما پس از مدتی دیدم مسیر تهیه دوچرخه خیلی سخت است و پشیمان شدم.
سیدرضا معتقد است محدودکردن دوچرخه‌سواری در شهر به یک روز خاص جواب نمی‌دهد. او اظهار کرد: شاید ملت سه‌شنبه‌ها نتوانند با دوچرخه از خانه بیرون بیایند. باید امکانی فراهم کنیم که هر روز بتوان به‌راحتی از دوچرخه در این شهر شلوغ و پرترافیک استفاده کرد. معتقدم امروز مسیر‌های دوچرخه‌سواری در شهر دیگر کارکرد دیروز را ندارد و باید مسیر‌های جدید ایجاد شود.
محمدصادق یکی دیگر از شهروندان است و اعتقاد دارد گره کار در سنگ‌اندازی برخی‌هاست. او در این زمینه بیان کرد: برخی نهاد‌های غیررسمی هستند که نمی‌خواهند بایدو و دوچرخه‌سواری «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» درست اجرا شود. زیرا نفعشان در این است که مردم بروند و مستقیم دوچرخه بخرند. البته یکی‌دو سالی است که همین اتفاق می‌افتد و مردم دوچرخه شخصی می‌خرند، اما دیگر به شرکت در برنامه‌هایی مثل «سه‌شنبه‌های بدون خودرو» یا استفاده از بایدو تمایلی ندارند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
