احیای تاریخ شهر مشهد، به همت مدیریت شهری

به گزارش شهرآرانیوز؛ براساس آمار و ارقامی که آخرین بار در سال ۱۳۹۴ منتشر شد، تنها حدود یک‌دهم از مساحت مشهد، یعنی ۳۶۴ هکتار، جزو بافت تاریخی این شهر محسوب می‌شود و بخش زیادی از این بافت، بنا‌های ارزشمند و حتی ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران، گذر‌های تشرف و... است که به اسم بافت فرسوده در طرح نوسازی بافت پیرامونی حرم‌مطهر‌رضوی تخریب و با خاک یکسان شد. تقریبا سی سال طول کشید تا مدیران شهری و استانی به این نتیجه رسیدند که تخریب این بافت با‌قدمت و ارزشمند اشتباه بوده است و باید سراغ احیا و مرمت بنا‌ها و آثار و گذر‌های باقی‌مانده رفت.

گام اول این احیا سال ۱۳۹۹ در شورای‌اسلامی‌شهر‌مشهد و با تصویب بسته تشویقی تسهیلگری احیا و مرمت آثار تاریخی و بنا‌های واجد ارزش برداشته شد و بعد از آن هم بازآفرینی و احیای بافت و بنا‌های تاریخی در هسته مرکزی و بافت قدیمی شهر به عنوان یکی از مأموریت‌های مهم و کارویژه‌های سازمان بازآفرینی شهرداری مشهد تعیین شد. ثمره تلاش‌های پنج‌ساله این سازمان برای احیای خانه‌ها و بنا‌های تاریخی شهر مشهد، منجر به مرمت هفده خانه تاریخی و واجد ارزش شده است.

مرمت ۱۷ خانه تاریخی

مدیر طرح سامان‌دهی بافت‌های تاریخی سازمان بازآفرینی شهرداری مشهد در گفت‌و‌گو با شهرآرا در پاسخ به این سؤال که از سال ۱۳۹۹ تا امروز چه تعداد خانه و بنای تاریخی و واجد ارزش از طریق مشوق‌ها و پیگیری‌های این سازمان وارد فرایند مرمت و بازگشایی با کاربری جدید شده‌اند، گفت: تا امروز هفده خانه تاریخی وارد فرایند مرمت و دریافت مجوز از شهرداری شده‌اند که اکنون چهارده خانه تاریخی به مرحله بهره‌برداری رسیده‌اند و سه خانه هم در حال مرمت‌اند و به‌زودی آنها هم با کاربری جدید در اختیار مردم قرار خواهند گرفت.

این خانه‌ها برابر با ماده‌۱۲ قانون حفظ و مرمت آثار تاریخی مصوبه سال ۱۳۹۸، تغییر بهره‌برداری داشته‌اند و امور مربوط به این اقدام در کمیته بازآفرینی شهرداری انجام شده است و با تأیید شورای فنی میراث‌فرهنگی این تغییر مدل بهره‌برداری به تصویب رسیده و به مالک ابلاغ شده است.

تغییر کاربری، بدون پرداخت هزینه

بهزاد چوپانکاره ادامه داد: براساس مصوبه تشویقی شورای‌اسلامی‌شهر‌مشهد در سال ۱۳۹۹، مالکان برای این تغییر بهره‌برداری، هیچ هزینه‌ای به شهرداری مشهد پرداخت نمی‌کنند و این فرایند برای آنها رایگان است.

وی با اشاره به اقداماتی که شهرداری مشهد در این فرایند برای احیا و مرمت بنا‌های تاریخی انجام می‌دهد، افزود: گفت‌و‌گو، چانه‌زنی، تولید دفترچه فنی، نامه‌نگاری با میراث‌فرهنگی، راه‌اندازی شورا‌های فنی، حضور در جلسات کمیسیون ماده‌۵ برای دریافت مجوز تغییر بهره‌برداری، کمک در حوزه مرمت و پیگیری اتفاقات در دستگاه‌های دولتی و شرکت‌های خدماتی کار‌هایی است که مدیریت شهری برای احیای دوباره خانه‌های تاریخی و واجد ارزش انجام داده است و می‌دهد و در مجموع تلاش کردیم تا مداخله خودمان را کم و تسهیلگری و ریل‌گذاری کنیم تا سرعت کار بیشتر شود.

در ادامه حتما بخوانید شناسایی ۵۰ خانه ثبت ملی و احیای ۱۷ خانه تاریخی در مشهد

پیگیری مدیریت شهری، با درخواست مالکان

مدیر طرح سامان‌دهی بافت‌های تاریخی سازمان بازآفرینی با تأکید بر اینکه هر مالکی که خواستار احیای بنای تاریخی باشد، شهرداری مشهد در مسیر مرمت و احیای آن کمک می‌کند، افزود: در این مسیر هدف ما فقط احیا و مرمت خانه‌های ثبت‌شده نیست، بلکه خانه‌های واجد ارزش و حتی واجد مطالعه را هم در لیست خودمان داریم.

درواقع برای هرخانه‌ای که ضابطه میراث آن را تأیید کند و مالک خواستار احیای آن باشد، با میراث فرهنگی در‌مورد آن مکاتبه می‌کنیم و در‌صورتی‌که شرایط معماری، ویژه بودن و ویژگی معنوی از سوی میراث‌فرهنگی تأیید شود، احیا و مرمت آن بنا در کمیته بازآفرینی مطرح و بررسی می‌شود.

وی در ادامه تصریح کرد: در محلات مختلف و بافت‌های تاریخی شهر، دفتر‌های تسهیلگری داریم که در گام‌های ابتدایی آنها خانه‌ها و بنا‌ها را شناسایی کردند و سراغ گفت‌و‌گو با مالکان برای احیای آنها رفتند و این چهارده بنایی که امروز به بهره‌برداری رسیده‌اند، خانه‌هایی هستند که ما سراغ مالکانشان رفتیم و با گفت‌و‌گو و ایجاد مشوق‌ها، آنها را راضی کردیم تا این بنا‌های تاریخی را دوباره زنده کنند، اما از اینجا به بعد، این مالکان هستند که دارند برای مرمت بنا‌ها و خانه‌ها سراغ سازمان بازآفرینی شهرداری می‌آیند.

۱۵ خانه جدید به لیست اضافه می‌شود

چوپانکاره در بخش دیگری از صحبت‌هایش از اضافه شدن پانزده بنای تاریخی دیگر به لیست خانه‌های مرمت‌شده خبر داد و درباره برنامه آینده این سازمان برای احیای بافت تاریخی مشهد گفت: با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام شده است، تا پایان امسال، پانزده خانه و بنای تاریخی و واجد ارزش دیگر به لیست فعلی اضافه می‌شوند و به بهره‌برداری می‌رسند. البته هدف‌گذاری ما در سازمان بازآفرینی فقط احیای خانه‌های تاریخی نیست و داریم به شکل جدی روی جداره‌ها، گذر‌ها و آثار عمومی هم کار می‌کنیم که امسال اتفاق خوبی در این زمینه خواهد افتاد.