بازار شیرخشک در مشهد فعلاً در آرامش است
به گفته مسئولان، در بازار کمبود شیرخشک نداریم. با این‌حال، پس از آنکه در سال ۱۴۰۲ توزیع شیرخشک در داروخانه‌ها با ثبت کدملی نوزادان انجام شد، گویا هنوز هم بازار این محصول، آن‌طورکه باید، آرام نگرفته است.
به گزارش شهرآرانیوز؛ «ما از یک طرف تبلیغ فرزندآوری می‌کنیم، اما ازطرفی تأمین شیرخشک را دشوار کرده‌ایم و این درحالی است که برخی مادران به دلایل پزشکی، امکان شیردهی ندارند؛ نباید نیاز حیاتی نوزادان را به مسئله‌ای فرهنگی یا سوءاستفاده اقتصادی تقلیل داد».
این گفته‌های مصطفی جمالیان، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، درباره دشوار بودن تأمین شیرخشک برای بعضی خانواده‌ها را، بعضی والدین مشهدی هم تأیید می‌کنند؛ البته این درحالی است که به گفته مسئولان، در بازار کمبود شیرخشک نداریم. با همه این تفاصیل، پس از آنکه در سال ۱۴۰۲ توزیع شیرخشک در داروخانه‌ها با ثبت کدملی نوزادان انجام شد، گویا هنوز هم بازار این محصول، آن طو ر که باید، آرام نگرفته است. آنچه می‌خوانید، گزارشی است از وضعیت توزیع شیرخشک در مشهد.
از برند‌های نایاب تا گرانی
یکی از مادرانی که در داروخانه‌ای در محدوده خیابان ابن‌سینا منتظر است تا برای خرید شیرخشک نوبتش شود، می‌گوید: فرزندم چهارماهه است و، چون پس از تولد، شیر مرا نمی‌خورد، در هفته معمولا ۵/۳ قوطی شیرخشک نوع‌یک مصرف می‌کند.
او با اشاره به اینکه ماه‌های اول تولد فرزندم، بیشتر داروخانه‌ها در فروش بیش از دو قوطی شیرخشک محدودیت داشتند، ادامه می‌دهد: از شروع سال جدید وضعیت کمی بهتر شده و داروخانه‌ها سه قوطی شیرخشک را یک‌جا به مشتری می‌فروشند. او با بیان اینکه با شروع جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی به ایران، نگران بودم دوباره شیرخشک کمیاب یا گران شود، یادآوری می‌کند: خوشبختانه برخلاف نگرانی‌هایم، به میزانی که فرزندم لازم داشت، در این دو هفته موفق شدم شیرخشک را برایش بگیرم.
خانم دیگری که فرزندش یک‌سال‌وسه‌ماهه است و در داروخانه‌ای در محدوده بولوارمعلم به‌دنبال خرید شیرخشک است، می‌گوید: از عصر تاکنون به‌دنبال یکی از برند‌های شیرخشک هستم، اما با اینکه بیشتر داروخانه‌های این بولوار را سر زده‌ام، هیچ‌کدام از آنها این برند را ندارند. او با نگرانی می‌افزاید: تنها شیرخشکی که باعث می‌شود فرزندم پس از مصرفش دچار عارضه دل‌درد نشود، همین برند است.
همچنین مادر یک نوزاد پنج‌ماهه که در داروخانه‌ای در محدوده بولوار سیدرضی دو قوطی شیرخشک خریده است، با اشاره به اینکه در دو هفته گذشته به‌خاطر شرایط بحران و جنگ قصد داشتم تعداد بیشتری شیرخشک از داروخانه بخرم، اما موفق نشدم، ادامه می‌دهد: پزشک داروخانه محله‌مان در این مدت می‌گفت که شیرخشک در بازار وجود دارد و لازم نیست بیشتر از تعداد مصرف، این مکمل غذایی را خریداری کنید و هر هفته همان تعدادی را که می‌خواهید، به شما تحویل می‌دهم، از این‌رو من هم به همان مقداری که هر هفته لازم دارم، بسنده کردم.
شهروندی هم که در محدوده بولوار امامیه قاسم‌آباد در حال پرداخت هزینه شیرخشک‌هایی است که از داروخانه دریافت کرده است، می‌گوید: خوشبختانه کمبودی نیست، اما مشکل والدینی مانند من و همسرم که دوقلو داریم و مصرف شیرخشک فرزندانمان زیاد است، هزینه این مکمل غذایی است که بسیار سنگین است. او قیمت شیرخشک‌های داخلی را بین ۷۰ هزار تا ۱۵۰ هزار تومان و قیمت مدل خارجی آن را ۱۸۵ تا ۲۲۰ هزار تومان اعلام می‌کند.
نارضایتی دوسویه از قطعی سامانه
مسئول یکی از داروخانه‌ها در محدوده خیابان پیروزی با اشاره به اینکه درحال‌حاضر شیرخشک کمبود ندارد، به مشکلات ناشی از قطعی سامانه‌های ثبت‌نام این مکمل غذایی اشاره می‌کند و می‌گوید: این موضوع علاوه‌بر اینکه نارضایتی مشتریان را به‌دنبال دارد، باعث می‌شود از نظر تعداد هم نتوانیم همه شیرخشک خواسته‌شده ازسوی مشتری را به او تحویل دهیم.
او ادامه می‌دهد: در دو هفته گذشته یکی از مشکلات مهم‌مان این بود که با وجود اینکه شیرخشک به اندازه کافی در داروخانه وجود داشت، مردم به‌دلیل شرایط جنگی و نگرانی از کمبود احتمالی، بیش از حد نیاز قصد داشتند این مکمل را خریداری کنند.
یکی از پزشکان داروساز در محدوده رضاشهر هم با اشاره به اینکه محدودیتی از نظر فروش شیرخشک وجود ندارد، بیان می‌کند: در فواصل گذشته با تغییر نرخ ارز، داروخانه‌ها از خرید شیرخشک به مقدار زیاد خودداری می‌کردند، اما درحال‌حاضر، هر داروخانه به تعداد مشخصی اقدام به خرید این کالا می‌کند و شهروندان راحت‌تر از گذشته می‌توانند این مکمل را خریداری کنند.
او نیز با اشاره به شرایط جنگی اخیر، از تقاضای زیاد شهروندان برای خرید بیش از حد شیرخشک می‌گوید و یادآوری می‌کند: در دو هفته گذشته با دریافت شماره ملی، به تمام مشتریانی که شیرخشک می‌خواستند، سه قوطی از این مکمل را تحویل می‌دادیم.
یکی دیگر از پزشکان داروساز در داروخانه‌ای در محدوده خیابان سناباد هم با اشاره به اینکه، چون در مسیر حرم مطهر رضوی قرار داریم و زائران بسیاری از ما درخواست خرید شیرخشک را دارند، به مقدار زیاد انواع شیرخشک را در داروخانه داریم، می‌گوید: یکی از مشکلات بزرگ ما با فعالیت سامانه‌های ثبت‌نام شیرخشک آغاز شد؛ زیرا برخی سودجویان سعی می‌کردند با کارت‌های ملی مختلف، شیرخشک‌ها را خریداری کنند و در بازارسیاه بفروشند که خوشبختانه با اقدام داروخانه‌ها در قالب احراز هویت متقاضیان، از سوءاستفاده بیشتر جلوگیری شد.
پزشک داروساز دیگری در محدوده خیابان دانشگاه با اشاره به اینکه به تعداد مناسب از شیرخشک‌های پرمصرفی که مشتریان برای خرید آنها به داروخانه ما مراجعه می‌کنند، تهیه کرده‌ایم و مشکلی از این نظر نداریم، یکی از بزرگ‌ترین مشکلات را تأکید والدین بر خرید برند خاصی از شیرخشک می‌داند و می‌گوید: آنها حتی حاضر نیستند شیرخشک دیگری را به پیشنهاد کارکنان داروخانه‌ها خریداری کنند، این درحالی است که به‌دلیل تغییرات نرخ ارز، ممکن است داروخانه‌ها، شیرخشک مدنظر آنها را نداشته باشند.
او بیان می‌کند: نگرانی خانواده‌ها از شرایط جنگی و احتمال کمبود شیرخشک قابل درک است، اما اگر به یک خانواده شیرخشک‌های بیشتری تحویل می‌دادیم، خانواده‌های دیگر نمی‌توانستند سه قوطی شیرخشک را از داروخانه تحویل بگیرند؛ چون تعادل بازار به‌هم می‌خورد.
مشکل، نبود نقدینگی داروخانه است، نه کمبود شیرخشک
دکتر مرضیه بذرافشان، عضو هیئت‌مدیره انجمن داروسازان ایران و دبیر انجمن داروسازان خراسان‌رضوی، با اشاره به عرضه شیرخشک با کارت ملی در داروخانه‌های سطح شهر مشهد، می‌گوید: مشکل اکنون بازار، کمبود شیرخشک نیست، بلکه نبود نقدینگی در داروخانه‌هاست.
او اضافه می‌کند: یکی از دلایل مهم نبود نقدینگی در داروخانه‌ها، این است که سازمان‌های بیمه‌گر و سازمان هدفمندی یارانه‌ها، سهم سازمان و مابه‌التفاوت سهم ارز ترجیحی دارو و شیرخشک را با تأخیر بسیار زیاد پرداخت می‌کنند و از این‌رو مشکل کمبود و بحران نقدینگی در داروخانه‌ها ایجاد می‌شود.
دکتر بذرافشان در پاسخ به پرسشی مبنی‌بر اینکه اگر شیرخشک کمبود ندارد، چرا به‌گفته برخی والدین، شیرخشک نوع‌یک در بازار کم است، می‌گوید: ممکن است برخی خانواده‌ها به‌دنبال برند خاصی باشند و میزان توزیع آن برند در برهه‌ای از زمان در داروخانه‌های شهر کم باشد، اما این به معنای کمبود این محصول در بازار نیست؛ زیرا برند‌های دیگری هم وجود دارد و شهروندان می‌توانند آن را جایگزین کنند.
دبیر انجمن داروسازان خراسان‌رضوی در پاسخ به این پرسش که اگر مشکل مالی داروخانه‌ها و دریافت مطالباتشان از سازمان هدفمندی یارانه‌ها رفع نشود، خانواده‌ها باید در این شرایط چگونه شیرخشک را برای فرزندشان تهیه کنند، بیان می‌کند: درست است که با توجه به هزینه‌های سنگین داروخانه‌ها؛ پرداخت نکردن به‌موقع مطالبات توسط سازمان‌های بیمه‌گر و سازمان هدفمندی یارانه‌ها، عامل مهمی در تأمین نشدن دارو و شیرخشک برای شهروندان است، اما با تمام مشکلات موجود، هیچ‌کدام از داروخانه‌ها کمبودی ندارند و هر زمان که شهروندان نیاز به خرید شیرخشک داشته باشند، می‌توانند در داروخانه‌ها این مکمل غذایی را پیدا کنند.
او با اشاره به اینکه مدیریت بحران و بروز جنگ تحمیلی اخیر سبب شد میزان تولید و ذخایر راهبردی شیرخشک در کشور کافی باشد، می‌گوید: با اهتمام معاونت‌های غذاودارو در استان‌ها، مراقبت لازم و کافی از زنجیره تأمین صورت گرفت تا از خروج غیرمجاز شیرخشک جلوگیری شود.
واریز بدهی داروخانه‌ها تا پایان بهمن ۱۴۰۳
دکتر جواد دانایی‌باغکی، رئیس اداره نظارت بر فراورده‌های طبیعی، سنتی، مکمل و شیرخشک معاونت غذاوداروی دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد، درباره راهکار‌های رفع مشکلات مالی داروخانه‌ها برای خرید شیرخشک به شهرآرا می‌گوید: براساس دستورالعمل قرارگاه سامان‌دهی تأمین و عرضه شیرخشک سازمان غذاوداروی وزارت بهداشت، بیمه سلامت در کشور متولی تأیید نسخه‌های خرید شیرخشک در داروخانه است که پس از تأیید، اسناد را برای سازمان هدفمندی یارانه‌ها ارسال و سپس این سازمان (هدفمندی یارانه‌ها) اقدام به واریز مطالبات مالی داروخانه‌ها در بخش خرید شیرخشک می‌کند، این موضوع درحالی است که تا پایان بهمن سال ۱۴۰۳ مطالبات تمام داروخانه‌های کشور در این حوزه پرداخت شده است.
او درباره مشکلات ایجادشده ناشی از قطع سامانه‌های ثبت‌نام شیرخشک می‌گوید: احتمال قطع شدن این سامانه‌ها وجود دارد، اما باتوجه‌به اینکه دو سامانه برای ثبت‌نام این مکمل غذایی وجود دارد، داروخانه‌ها می‌توانند در هنگام قطع شدن یک سامانه، از سامانه دیگر استفاده کنند.
دکتر دانایی با تأکید بر اینکه از ابتدای راه‌اندازی این سامانه‌ها، احراز هویت افراد را داروخانه‌ها بررسی می‌کردند و در این زمینه تغییری رخ نداده است، اضافه می‌کند: در ماه‌های گذشته، علت کمبود شیرخشک، افزایش نرخ ارزی بود که بر قیمت نمونه‌های وارداتی تأثیرگذار بود؛ همین موضوع باعث سردرگمی پزشکان داروساز شده بود، اما در حال حاضر شیرخشک به اندازه کافی در تمام داروخانه‌ها وجود دارد و مشکلی در این حوزه وجود ندارد.
رئیس اداره نظارت بر فراورده‌های طبیعی، سنتی، مکمل و شیرخشک معاونت غذاوداروی دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد با تأکید بر اینکه شیرخشک‌ها از نظر برند و نوع داخلی یا خارجی باهم فرقی ندارند، یادآوری می‌کند: برخی خانواده‌ها با اصرار، قصد خرید برند خاصی را از این مکمل پرمصرف در بازار دارند؛ همین موضوع باعث می‌شود تعادل بازار به‌هم بخورد و مشکلاتی همچون تردد بسیار در شهر را به‌منظور خرید شیرخشک برای شهروندان ایجاد کند، درحالی‌که اگر شیرخشک نوع‌یک با برندی که مدنظر شهروندان است در بازار وجود نداشت، آنها می‌توانند مدل سطح ۲ این مکمل غذایی با برند‌های دیگر را خریداری کنند، این موضوع مشکلی در تغذیه کودکان به‌وجود نمی‌آورد.
او اضافه می‌کند: شیرخشک نوع‌یک برای کودکان زیر ۶ ماه و نوع ۲ برای کودکان بین ۶ ماه تا یک سال استفاده می‌شود.
تفاوتی میان برند‌های شیرخشک وجود ندارد
با وجود اینکه از نظر دکتر دانایی تفاوتی میان شیرخشک‌ها در بازار برای مصرف نوزادان وجود ندارد، به نظر می‌رسد ابتلای این گروه سنی به اختلالی مانند دل‌درد، موضوعی نیست که مادران بتوانند به‌سادگی از آن بگذرند؛ زیرا سلامت فرزندشان اولویت زندگی آنهاست، با این حال دکتر ویدا وثوقی، متخصص کودکان و نوزادان، با اشاره به اینکه تفاوتی میان برند‌های شیرخشک وجود ندارد، به خبرنگار شهرآرا می‌گوید: معمولا شرکت‌های تولیدی شیرخشک، جنگ رسانه‌ای به راه می‌اندازند و همین موضوع باعث شده است بسیاری از مادران به‌دنبال برند‌های خاصی از این محصول در بازار باشند.
او در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه اگر این موضوع بازی رسانه‌ای است و شیرخشک‌ها باهم فرقی ندارند، چرا برخی نوزادان پس از مصرف یک شیرخشک دچار دل‌درد می‌شوند، بیان می‌کند: شیرخشک‌ها در نوع ساده و معمولی‌شان از نظر برند واقعا شبیه هم هستند، اما وقتی نوزادی مبتلا به ریفلاکس معده، یبوست و مزاج سرد و گرم است، ما متخصصان نوزادان به مادران توصیه می‌کنیم شیرخشکی که نوزادان استفاده می‌کنند، از «نوع» خاصی باشد، اما به آنها «برندی» معرفی نمی‌کنیم.
دکتر وثوقی در توضیح بیشتر «نوع» شیرخشک می‌گوید: شیرخشک‌های ضدیبوست معمولا حاوی ترکیبات پرو‌بیوتیک و فیبر هستند که به بهبود حرکات روده و جلوگیری از یبوست کمک می‌کنند. همچنین، برای ریفلاکس، شیرخشک‌های ضخیم‌تر (AR) که حاوی غلظت بیشتری از نشاسته هستند، می‌توانند به کاهش برگشت شیر از معده به مری کمک کنند.
علاوه بر این، برای نوزادان با مزاج گرم، شیرخشک‌های حاوی پروتئین‌های هیدرولیزشده یا شیر بز ممکن است مناسب‌تر باشد؛ زیرا هضم راحت‌تری دارد. تمام این شیرخشک‌ها در بازار دردسترس خانواده‌ها قرار دارد و نیازی نیست که آنها نگران کمبود این نوع از شیرخشک باشند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
