مروری بر زندگی هنری استاد فرشچیان + محل دفن

به گزارش شهرآرانیوز؛ محمود فرشچیان، هنرمند پرآوازه و چهره ماندگار در هنر نگارگری و مینیاتور ایران، در سن ۹۶ سالگی در آمریکا چشم از جهان فروبست.

وی که بیش از ۷ دهه از عمر پربار خود را در خدمت به هنر ایرانی گذراند، با آثاری، چون ضامن آهو، پناه، عصر عاشورا، پنجمین روز آفرینش و شمس و مولانا در حافظه بصری و فرهنگی ایرانیان و دوستداران هنر در سراسر جهان ماندگار شد.

زندگی‌نامه و آغاز مسیر هنری

استاد فرشچیان در چهارم بهمن ۱۳۰۸ در اصفهان، شهری که قرن‌ها مهد هنر و معماری ایران بوده، چشم به جهان گشود. از کودکی به واسطه حضور در خانواده‌ای هنردوست و زیستن در فضایی آکنده از هنر، به نقاشی و نگارگری علاقه‌مند شد. او پس از گذراندن دوران ابتدایی، وارد هنرستان هنر‌های زیبای اصفهان شد و نزد استادانی، چون حاج میرزا آقا امامی و استاد عیسی بهادری فنون نگارگری و تذهیب را آموخت.

پس از پایان تحصیلات، مدتی در اداره هنر‌های زیبا در تهران مشغول به کار شد و در کنار فعالیت‌های اداری، آثار شخصی خود را خلق می‌کرد. در دهه ۱۳۴۰ برای تکمیل مطالعات هنری و آشنایی با مکاتب مختلف نگارگری و نقاشی، به اروپا سفر کرد و از موزه‌ها و گالری‌های مهم جهان بازدید نمود.

فرشچیان با تلفیق سنت و نوآوری، جان تازه‌ای به هنر نگارگری ایرانی بخشید. او با تغییر در ترکیب‌بندی، استفاده از خطوط سیال و رنگ‌های زنده و پویایی بی‌مانند، جهانی تازه در مینیاتور گشود. آثار او تنها بازتاب گذشته نبود، بلکه بیانگر مفاهیم انسانی، عرفانی و دغدغه‌های معاصر نیز بود.

مینیاتور فرشچیان از شناخته شده‌ترین نقاشی‌های ایرانی و محبوب هنرمندان داخلی و خارجی بشمار می‌رود. مکتب نقاشی مینیاتور استاد فرشچیان با مکاتب هنری دیگر متفاوت بوده و البته الهام بخش اساتید و هنرمندان معاصر می‌باشد.

سبک مینیاتور استاد فرشچیان بسیار جدید و در نوع خود بی‌نظیر است و مکتب خاص خود را در نگارگری ایران به وجود آورده است؛ سبکی که او برای خلق آثار هنری خود استفاده کرده در واقع سبکی است که از ترکیب تاریخ با شعر و ادبیات و حتی وقایع مقدس دینی و مذهبی به وجود آمده توانسته یادگار‌های ماندگاری شود.

تابلو‌های مینیاتور فرشچیان سبکی خلاقانه دارند که نماد‌های سبک سنتی را با مدرن ادغام کرده است؛ توانایی او در خلق آثار هنری با بکارگیری نقوش متحرک، فضا‌های گرد و منحنی، خطوط نرم و قدرتمند و ساخت رنگ‌های مواج به خوبی مشخص است.

به گفته «امبرتو بالدینی» که از اساتید معروف تاریخ و هنر و رئیس دانشگاه هنر فلورانس ایتالیاست، برای درک مینیاتور فرشچیان باید درک هنری عمیق داشت و زمان زیادی صرف کرد تا بتوانید تأثیر ادبیات فارسی، کتاب‌های مقدس و شعر کلاسیک را همراه با چاشنی تخیل در آثار هنری ارزشمند او درک کنید و به چشم ببینید.

در ادامه حتما بخوانید استاد فرشچیان درگذشت (۱۸ مرداد ۱۴۰۴)

آثار برجسته و فعالیت‌های بین‌المللی

آثار هنری مینیاتور استاد فرشچیان که تعدادشان به بیش از ۱۵۰ عدد می‌رسد، در موزه اختصاصی ایشان در سعدآباد، موزه آستان قدس رضوی و بخشی هم در موزه‌های خارج از کشور از جمله پاریس، نیویورک، شیکاگو و… نگهداری می‌شوند.

فرشچیان در سال ۱۳۹۳ موفق به اخذ نشان افتخار با عنوان «جهادگر عرصه فرهنگ و هنر» و در سال ۱۳۹۹ نیز از سوی سازمان یونسکو به همراه ۴ تن از اساتید مینیاتور ایران به‌عنوان گنجینه‌های زنده بشری در جهان معرفی شد.

از میان آثار ماندگار او می‌توان به تابلو‌های عصر عاشورا، ضامن آهو، پنجمین روز آفرینش، کوثر و شمس و مولانا اشاره کرد. بسیاری از آثارش در موزه‌ها و مجموعه‌های خصوصی در ایران، اروپا، آمریکا و خاورمیانه نگهداری می‌شود.

فرشچیان در طول حیات خود نمایشگاه‌های متعددی در تهران، نیویورک، پاریس، لندن و دبی برگزار کرد و جوایز معتبر بین‌المللی را از آن خود ساخت، همچنین در سال ۱۳۷۴ موزه اختصاصی آثار او در مجموعه سعدآباد تهران گشایش یافت.

اعلام محل خاکسپاری نگارگر بی‌بدیل

یکی از نزدیکان استاد فرشچیان با ابراز تأثر از درگذشت این هنرمند صاحب‌نام اعلام کرد «استاد فرشچیان پیش از درگذشت وصیت کرده بود که در کنار قبور یکی از مفاخر فرهنگی زادگاهش، اصفهان به خاک سپرده شود»؛ این تصمیم، نشانه عشق عمیق او به سرزمین مادری و ریشه‌های فرهنگی‌اش است.

فرشچیان نه تنها یک هنرمند که معلمی بزرگ بود؛ شاگردان بسیاری در ایران و جهان از آموزه‌های وی بهره بردند و راهش را ادامه می‌دهند. آثار محمود فرشچیان امروز بخشی از هویت بصری و فرهنگی ایران محسوب می‌شود و الهام‌بخش نسل‌های آینده خواهد بود.

اگرچه جسم استاد فرشچیان دیگر در میان ما نیست، اما روح او در خطوط روان و رنگ‌های زنده آثارش تا همیشه جاری خواهد ماند. اصفهان، ایران و جهان هنر، هرگز وی را فراموش نخواهند کرد.

منبع: همشهری‌آنلاین