رویش زندگی از دل ویرانی | نگاهی به «سینما متروپل»، اثر جدید محمدعلی باشه آهنگر

به گزارش شهرآرانیوز؛ تازه‌ترین ساخته کارگردان فیلم‌های «ملکه» و «سرو زیر آب»، در یک ماه اول اکران خود، فروش چشمگیری ثبت نکرده است، اما این موضوع به معنای ضعیف بودن یا سست بودن اثر نیست. «سینما متروپل» به دلایل مختلفی دیده نشده، با این حال فیلمی است با یک ایده درخشان، کارگردانی چشمگیر، روایتی متوسط و ریتمی نسبتا کند. محمدعلی باشه آهنگر در فیلم جدیدش، پیشرفت شایان توجهی در قدرت کارگردانی نشان داده و توانسته است «سینما متروپل» را به اثری در قد و قواره مدیوم سینما و به معنای واقعی کلمه «ملی» تبدیل کند.

جریان بی وقفه حیات

«سینما متروپل» یکی از آثار برجسته و درخور توجه سینمای ایران در سال‌های اخیر است که به موضوعی بدیع در سینمای دفاع مقدس می‌پردازد. داستان فیلم حول محور بازسازی و راه اندازی دوباره یک سالن سینمای متروکه در آبادان می‌چرخد، آن زمان که جنگ تحمیلی در اوج خود قرار دارد. این روایت ساده و در عین حال تأثیرگذار، نمایشی از تداوم زندگی و اراده مردم در مواجهه با دشوارترین شرایط است.

این انتخاب موضوع و بستر روایی، نشان دهنده نگاه متفاوت و خلاقانه کارگردان است که نه صرفا به نمایش خشونت و جنگ پرداخته، بلکه زندگی روزمره و تلاش برای حفظ آن را به عنوان اصلی‌ترین پیام فیلم برجسته کرده است. این رویکرد باعث شده تا فیلم از کلیشه‌های معمول آثار جنگی فاصله بگیرد و تصویری پرجنب وجوش و زنده از مردم آبادان در آن دوران ارائه دهد.

شکاف ناهمساز

در حوزه بازیگری، مجتبی پیرزاده و نوشین مسعودیان به عنوان زوج اصلی داستان، نقش‌های خود را با دقت و تعهد اجرا کرده‌اند. آن‌ها نه تنها بار اصلی روایت را به دوش می‌کشند، بلکه به خوبی توانسته‌اند خط عاشقانه‌ای ملایم و تأثیرگذار را نیز در فیلم شکل دهند که به انسجام درام کمک چشمگیری کرده است.

هومن برق نورد در نقش پدر دختر (آپاراتچی)، حضوری گرم و اثرگذار دارد که به تقویت حس و فضای فیلم کمک می‌کند. رضا کیانیان نیز در نقش سانسورچی بامزه، با بازی متفاوت و خلاقانه خود رنگ و لعاب ویژه‌ای به اثر بخشیده است. با این حال، در کنار این بازیگران اصلی، سایر هنرمندان و شخصیت‌های فرعی عملکرد چندان موفقی ندارند و به دلیل بازی‌های تیپ گونه و ناهماهنگ با فرم اثر، شکاف آشکاری در لحن کلی بازی‌ها ایجاد شده است؛ وضعیتی که حتی درباره حضور بازیگر مطرح و باتجربه‌ای، چون مهتاب نصیرپور نیز مصداق دارد.

یک فکر بکر

در دل «سینما متروپل» ایده‌ای قدرتمند و اثرگذار نهفته است که پایداری، استمرار زندگی و مقاومت در برابر سختی‌ها را برجسته می‌کند. این ایده محوری، اساس و ستون اصلی فیلم است و تمام عناصر دیگر، از فضا و داستان گرفته تا شخصیت ها، در خدمت آن قرار دارند. فیلم در این مسیر توانسته با نگاهی متفاوت به جنگ و دفاع مقدس، روایتی خلق کند که زندگی را به عنوان ارزشی فراتر از هر چیز به نمایش بگذارد.

هرچند مضمون مشابه، پیش‌تر در آثاری، چون «آبادان یازده شصت» نیز مطرح شده بود، اما آن چه «سینما متروپل» را متمایز می‌سازد، دقت در جزئیات، ظرافت‌های بصری و کیفیت بالای کارگردانی است که این اثر را به یکی از دقیق‌ترین ساخته‌های سینمای ایران در سال‌های اخیر بدل کرده است. این موفقیت، بیش از هر چیز مرهون نگاه کارگردانی است که با حساسیت و ظرافت بالا، توانسته این ایده را به شکلی هنرمندانه و ملموس به تصویر بکشد.

در ادامه حتما بخوانید نمایش انسانی خشونت | نگاهی به فیلم «اتاقک گلی»، ساخته محمد عسگری

کم افت و خیز

در کنار تمام نقاط قوت، «سینما متروپل» در برخی بخش‌ها دچار ضعف‌هایی نیز هست که این موارد به طور مشخص، در رابطه با نمادپردازی و ریتم فیلم، خودنمایی می‌کنند. استفاده بیش از حد از نماد‌ها که به نظر می‌رسد از کنترل کارگردان خارج می‌شوند، باعث شده تا برخی لحظات این اثر از خط بیرون بزنند.

علاوه بر این، تدوین سخاوتمندانه، هرچند از نظر فنی و در مختصات سینما نقطه ضعف چشمگیری محسوب نمی‌شود، اما ریتم اثر را کند کرده و موجب پس زده شدن فیلم توسط مخاطب می‌شود. این مسئله یکی از دلایل اصلی ناتوانی «سینما متروپل» در برقراری ارتباط نزدیک با مخاطب عام است. در مجموع می‌توان گفت روایت و پرداخت فیلم نسبت به ایده و کارگردانی عقب می‌ماند و این فاصله تا حدی از گیرایی و تأثیرگذاری اثر می‌کاهد.

چالش‌های اکران

با وجود کسب جوایز متعدد و موفقیت در جشنواره فیلم فجر، «سینما متروپل» در بازار عمومی با استقبال نه چندان گرم مخاطبان روبه رو شده است. فروش کمتر از انتظار در ماه‌های نخست اکران، حتی به رقم ۷۰۰ میلیون تومان هم نرسیده که به روشنی نشان دهنده فاصله این اثر با بازار و مخاطب گسترده‌تر است.

فاصله زمانی طولانی میان نمایش فیلم در جشنواره و آغاز اکران عمومی، هیجان و توجه اولیه مخاطبان را کاهش داده و نبود ستاره‌ای که نامش بتواند جاذبه فروش ایجاد کند، مزید بر علت شده است. این واقعیت نشان می‌دهد حتی فیلمی با کیفیت هنری بالا و جوایز معتبر ملی نیز برای موفقیت در گیشه نیازمند عواملی، چون مدیریت درست اکران و حضور چهره‌های شناخته شده است.