با هدف اصلاح رفتار‌های پرخطر، طرحی مشترک میان پلیس راهور خراسان رضوی و سازمان ترافیک مشهد اجرا شده که بوستان ترافیک را به یکی از کانون‌های آموزشی جدی برای رانندگان حادثه ساز، تبدیل کرده است.
به گزارش شهرآرانیوز؛ در نیمه نخست امسال، خیابان‌های مشهد با معادله‌ای متناقض روبه رو بوده‌اند؛ درحالی که آمار تصادفات جرحی و تعداد مجروحان به طور چشمگیری کاهش یافته، مرگ ومیر ناشی از حوادث رانندگی ۱۱درصد افزایش داشته است؛ نابرابری‌ای که نقش تخلفات خطرناک را در تداوم این چرخه تلخ، پررنگ‌تر می‌کند.
در همین راستا و با هدف اصلاح رفتار‌های پرخطر، طرحی مشترک میان پلیس راهور خراسان رضوی و سازمان ترافیک مشهد اجرا شده که بوستان ترافیک را به یکی از کانون‌های آموزشی جدی برای رانندگان حادثه ساز، تبدیل کرده است؛ جایی که تخلف، بهانه‌ای برای آموختن می‌شود و رانندگان پس از توقیف خودرویشان، در فضای آموزشی و نمایشی این بوستان، دوره‌های فرهنگ ترافیک را سپری می‌کنند.
عبور از چراغ قرمز؛ صدرنشین تخلفات حادثه ساز
آمار‌های مربوط به سوانح رانندگی در مشهد در نیمه نخست سال جاری، تصویر متفاوتی از وضعیت ایمنی معابر شهری نشان می‌دهد. بررسی‌ها حاکی است که درمیان علل اصلی تصادفات، عبور از چراغ قرمز با ۲۷درصد، بیشترین سهم را دارد. پس از آن، حرکت مارپیچ با ۱۶ درصد و عبور از محل ممنوع با ۱۳ درصد قرار گرفته‌اند. همچنین سرعت غیرمجاز، ۸درصد و رعایت نکردن حق تقدم، ۵ درصد از مجموع تخلفات حادثه ساز را تشکیل می‌دهند.
در بخش پیامد‌های این حوادث، آمار متوفیان ناشی از تصادفات منجر به فوت در شش ماهه نخست سال، ۱۱ درصد افزایش یافته است. درمقابل، تصادفات جرحی ۲۶ درصد و تصادفات فوتی در صحنه، ۲۰ درصد کاهش داشته‌اند. همچنین تعداد مجروحان تصادفات شهری با کاهشی حدود ۲۵ درصد همراه بوده است.
این داده‌ها نشان می‌دهد که اگرچه شدت برخی تصادفات کاهش یافته است، همچنان تخلفات پرخطر مانند عبور از محل ممنوع و چراغ قرمز، سهم بسیار زیادی در وقوع حوادث مرگبار دارند؛ موضوعی که ضرورت تمرکز بیشتر بر فرهنگ سازی رانندگی و کنترل هوشمند تخلفات را یادآوری می‌کند.
از تخلف تا تحول
احسان رضایی، راننده چهل ودوساله با هجده سال سابقه فعالیت در خطوط شهری، یکی از افرادی است که خودرویش به دلیل سرعت غیرمجاز توقیف شده است و حالا تجربه متفاوتی از حضور در بوستان ترافیک دارد. او ابتدا تصور می‌کرد کلاس‌های آموزشی صرفا جنبه اداری دارند و تأثیری بر رفتار رانندگان نمی‌گذارند، اما پس از گذراندن سه جلسه، نگاهش به قوانین رانندگی دگرگون شده است.
رضایی با اشاره به تأثیر فیلم‌های واقعی تصادفات در این دوره‌ها می‌گوید: تازه فهمیدم که چقدر از عواقب کارمان غافلیم. حالا نه فقط سرعت را رعایت می‌کنم، بلکه حتی حرکات کوچک در خیابان را هم با دقت بیشتری انجام می‌دهم. او معتقد است این کلاس‌ها باید نه تنها برای رانندگان متخلف، بلکه برای همه رانندگان الزامی شود تا فرهنگ ترافیک در شهر بهبود یابد.
مریم، مادر دو کودک دبستانی، به دلیل صحبت با تلفن همراه حین رانندگی و بی توجهی به علامت عبور عابر، به دوره آموزشی بوستان ترافیک دعوت شده است. او می‌گوید: ابتدا از توقیف خودرو در پارکینگ، خسته و عصبانی بودم، اما پس از شرکت در جلسه دوم آموزش ها، نگاهم به مقررات رانندگی دگرگون شد.
تعریف می‌کند: در این کلاس‌ها با مثال‌های ساده نشان می‌دهند که قوانین فقط برای جریمه نیست، بلکه برای حفظ جان انسان هاست. حالا رفتارم کاملا تغییر کرده است، حتی در جمع خانواده درباره خط کشی و عبور عابران، صحبت و تلاش می‌کنم اطرافیانم را هم به رعایت این نکات ملزم کنم.
حمیدرضا اکبری، راننده‌ای که همیشه باعجله رانندگی می‌کرده، سرعت زیاد و سبقت‌های مکررش در دوربین بزرگراه، ثبت و خودرویش توقیف شده بود. او ابتدا تصور می‌کرد هدف پلیس صرفا جریمه کردن است، اما پس از حضور در کلاس‌های عملی بوستان ترافیک، نگاهش به مقررات رانندگی تغییر کرد.
اکبری درحالی که مقابل ماکت یک تصادف ایستاده است، می‌گوید: وقتی دیدم چطور نادیده گرفتن خط عابر می‌تواند جان یک شهروند را بگیرد، واقعا تکان خوردم. حالا قبل از هر حرکت، چراغ هشدار را بررسی می‌کنم. آموزش عملی، خیلی مؤثرتر از دستور و تذکر است.
علیرضا، جوان بیست وپنج ساله و تازه کار در رانندگی، پس از انجام مانور‌های خطرناک در بولوار امامیه، با توقیف خودرو توسط گشت پلیس، مواجه و به دوره آموزشی بوستان ترافیک معرفی شد. او حالا این کلاس‌ها را «درس بزرگ زندگی» می‌نامد: «ما جوان‌ها فکر می‌کنیم رانندگی یعنی هیجان، اما این کلاس‌ها نشان دادند که هیجان در رانندگی یعنی بازی با جان خود و دیگران؛ و یک لحظه غفلت می‌تواند تا پایان عمر پشیمانی به دنبال داشته باشد.
علیرضا حالا نه تنها نگاهش به رانندگی تغییر کرده است، بلکه تجربه اش را با دوستانش هم درمیان می‌گذارد. او باور دارد که فضای آموزشی بوستان ترافیک، با شبیه سازی موقعیت‌های واقعی و بررسی علل فنی و روانی تخلفات، تأثیری ماندگار بر ذهن شرکت کنندگان می‌گذارد.»
آموزش مشارکتی؛ مؤثرتر از هر جریمه ترافیکی
به گفته سرهنگ علیرضا رحیمی، رئیس اداره آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهور استان، تجربه چندماهه این کلاس‌ها در بوستان ترافیک، نشان می‌دهد که آموزش چهره به چهره و مشارکتی تأثیری بسیار بیشتر از اعمال جریمه دارد. پلیس راهور خراسان رضوی تصمیم گرفته است با تداوم این شیوه آموزشی، رانندگان را از مسیر قانون گریزی به سمت خوداصلاحی و مسئولیت اجتماعی سوق دهد؛ رویکردی که امروز درمیان شرکت کنندگان، به زبان تجربه و تغییر رفتار، ترجمه شده است.
او می‌گوید: طرح آموزش در بوستان ترافیک به یکی از طرح‌های موفق ارتقای فرهنگ رانندگی و انضباط ترافیکی در سطح شهر تبدیل شده است. این طرح با هماهنگی دستگاه قضایی و در چارچوب تفاهم نامه مشترک پلیس راهور و سازمان ترافیک شهرداری، از ابتدای امسال آغاز شده است و تا امروز بیش از ۱۳۰۰ راننده متخلف در این کلاس‌ها شرکت کرده‌اند.
رحیمی می‌گوید: کلاس‌های آموزشی رانندگان متخلف و حادثه ساز د، روز‌های یکشنبه و چهارشنبه، برگزار می‌شود و مخاطبان آن، رانندگانی هستند که تخلفات حادثه ساز ازجمله سرعت‌های بیشتر از ۱۱۰کیلومتر در ساعت، حرکات خطرساز، سبقت‌های غیرمجاز و رفتار‌های پرریسک رانندگی را مرتکب شده‌اند. این تخلفات را دوربین‌های کنترل هوشمند یا مأموران پلیس راهور شناسایی و ثبت می‌کنند و پس از آن، خودروی متخلف توقیف و به پارکینگ‌های انتظامی منتقل می‌شود.
رئیس اداره آموزش و فرهنگ ترافیک درباره روند اجرایی مراحل توقیف می‌گوید: در تخلف اول، خودرو تا سه روز در پارکینگ باقی می‌ماند؛ در مرحله دوم توقیف به شش روز افزایش می‌یابد و در مرحله سوم، پرونده به مقام قضایی ارجاع داده می‌شود تا تصمیم‌های لازم حتی در زمینه محدودیت یا توقیف گواهی نامه راننده گرفته شود.
او تأکید می‌کند: این فرایند حقوقی با هدف اصلاح رفتار و نه تنبیه صرف انجام می‌شود و آموزش‌های فرهنگی درکنار اقدامات عملیاتی پلیس، نقش محوری دارد.
رحیمی اظهار می‌کند: در روز‌های آغاز اجرای طرح، شاید تأثیر محسوس در رفتار رانندگان مشاهده نمی‌شد، اما اکنون که چند ماه از اجرای آن می‌گذرد، آثار فرهنگی و اجتماعی آن کاملا ملموس است؛ بسیاری از رانندگان با آگاهی از احتمال توقیف خودرو و اجبار به حضور در کلاس ها، تخلفات حادثه ساز را کنار گذاشته‌اند.
به گفته وی، این طرح درکنار دیگر تدابیر پلیس راهور نظیر افزایش دوربین‌های نظارت تصویری، کنترل محسوس و نامحسوس سرعت، و برخورد با تخلفات مشهود، منجر به ارتقای قابل توجه انضباط ترافیکی در سطح شهر شده است. رحیمی تصریح می‌کند: امروز در بزرگراه‌ها و بولوار‌های مشهد، بسیار کمتر شاهد حرکات حادثه ساز و مانور‌های خطرناک هستیم؛ هم رانندگان محتاط‌تر شده‌اند و هم فرهنگ عمومی رانندگی رو به بهبود است.
وی ضمن اشاره به اینکه آمار دقیق کاهش تصادفات هنوز در حال تحلیل است، ادامه می‌دهد: براساس مشاهدات میدانی، طرح آموزش رانندگان حادثه ساز به طور محسوس موجب کاهش تخلفات و تصادفات شهری شده و نقش مهمی در تثبیت نظم ترافیکی مشهد داشته است.
رحیمی اجرای این برنامه را مصداق هم افزایی پلیس، دستگاه قضایی و مدیریت شهری در جهت صیانت از جان شهروندان می‌داند و بیان می‌کند: این طرح تا پایان امسال با گستره بیشتر ادامه خواهد یافت.
فرهنگ سازی؛ کلید اصلاح رفتار‌های ترافیکی
رضا نوروزی، مدیرعامل سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل ونقل شهرداری مشهد، به نقش فرهنگ سازی در کاهش تخلفات رانندگی و اصلاح حرکت‌های شهری، اشاره و تأکید می‌کند که مسئله ترافیک، بیش از آنکه فنی باشد، فرهنگی است.
او می‌گوید: اگرچه توسعه معابر، نصب تابلو‌ها و برنامه‌های کنترل هوشمند تردد، ضروری است، تا زمانی که نگرش راننده به قانون و حق دیگران تغییر نکند، هیچ زیرساختی به تنهایی نتیجه مطلوب را نمی‌دهد.
نوروزی توضیح می‌دهد که سازمان حمل ونقل مشهد از ابتدای امسال، رویکرد «آموزش در میدان عمل» را در پیش گرفته است؛ به این معنا که درکنار اجرای طرح‌های مهندسی، آموزش میدانی در مدارس، بوستان‌های ترافیک و دوره‌های تخلفات شهری به صورت مستمر برگزار می‌شود.
به گفته او، این آموزش‌ها با زبان ساده و مثال‌های واقعی طراحی می‌شوند تا راننده‌ها نه صرفا از ترس جریمه، بلکه از درک پیامد انسانی تخلف، به رعایت قانون برسند.
وی اضافه می‌کند: رفتار ترافیکی، درست زمانی اصلاح می‌شود که راننده باور کند خیابان، محل رقابت نیست، بلکه فضایی مشترک است که باید در آن امنیت و آرامش حفظ شود.
نوروزی با اشاره به کاهش ۲۶ درصدی تصادفات جرحی در نیمه نخست سال، تأکید می‌کند که این کاهش، بدون فرهنگ سازی امکان پذیر نیست و حاصل حضور فعال مربیان آموزش درکنار نیرو‌های پلیس و کارشناسان روان شناسی ترافیک است.
او ادامه می‌دهد: در طرح جدید شهر ایمن، ما رانندگان را به جای شنیدن دستور، وارد تجربه می‌کنیم. وقتی فرد در ماکتِ تصادف می‌بیند که چگونه یک خطای کوچک جان انسان را می‌گیرد، نگاهش تغییر می‌کند. این تغییر درونی، همان هدف فرهنگ سازی است.
مدیرعامل سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل ونقل مشهد در پایان تأکید می‌کند که فرهنگ سازی باید مداوم باشد، نه صرفا یک برنامه مقطعی محدود: «فرهنگ رانندگی، بخشی از فرهنگ شهروندی است و اگر همه نهاد‌ها از مدرسه تا رسانه در این مسیر هم جهت حرکت کنند، می‌توانیم رانندگی را از هیجان به مسئولیت تبدیل کنیم.»
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
