نوسان‌گیری در بورس چیست؟ + فیلم آموزشی

گروه اقتصاد| شهرآرانیوز، به طور کلی فعالان بازار سرمایه، باهدف کسب سود، وارد بازار سرمایه می‌شوند. کسب سود موردنظر، می‌تواند از دو طریق حاصل شود: سود سرمایه‌ای و سود نقدی. سود سرمایه‌ای از تغییرات قیمت سهم حاصل می‌شود. سود نقدی، سودی است که شرکت در مجمع سالانه خود میان سهامداران تقسیم می‌کند.

شرکتی که جریان درآمدی مشخص و پایدار داشته باشد، می‌تواند در طول یک سال مالی، سود خوبی شناسایی کرده و بخشی از آن را در مجمع میان سهامداران تقسیم کند. به این شرکت‌ها، اصطلاحاً شرکت‌های بنیاد محور یا DPS محور اطلاق می‌شود. برخی دیگر از شرکت‌ها، جریان درآمد پایداری ندارند و صرفاً می‌توان از نوسانات قیمتی سود کسب کرد. سهامدار موفق، سهامداری است که استراتژی مشخصی جهت کسب سود، با توجه به محدودیت‌های خود، در نظر بگیرد و هدفمند آن را پیش ببرد. بدیهی است که نداشتن استراتژی مشخص و معامله احساسی با نظر دیگران، می‌تواند باعث سردرگمی سهامدار و زیان مالی شود که برای رفع این موضوع می‌توانید از روش نوسان گیری استفاده نمایید که در ادامه به توضیحات بیشتری درقبال این مسئله خواهیم پرداخت.

این استراتژی می‌تواند تابع عوامل ذیل باشد:

روحیات و شخصیت معامله‌گر
میزان سرمایه معامله‌گر
محدودیت‌های معامله‌گر به لحاظ زمانی

به طور معمول، سهامدارانی که ریسک‌پذیری کمتری دارند، به معاملات میان‌مدت و بلندمدت و خرید سهم‌های بنیاد محور روی می‌آورند. میان‌مدت بازه‌ی زمانی ۶ تا ۹ ماه و بلندمدت بازه‌ی زمانی بیش از ۹ ماه را شامل می‌شود. در نقطه مقابل، سهامدارانی که به لحاظ شخصیتی ریسک‌پذیرتر هستند و محدودیت سرمایه ندارند، معمولاً به معاملات کوتاه‌مدت و نوسان گیری علاقه نشان می‌دهند. البته بین معامله کوتاه‌مدت و نوسان گیری نیز باید تمایز قائل شویم. معامله کوتاه‌مدت می‌تواند بازه‌ی زمانی یک تا سه ماه شامل شود. ولی نوسان گیری ممکن است نهایتاً دو هفته تا حداکثر یک ماه سرمایه شخص را درگیر کند.

نکته‌ای که حائز اهمیت است، آن است که، انتخاب سهم‌ها جهت نوسانگیری، تابع شرایطی نظیر خرید و فروش روی تابلو معاملات، حجم معاملات، بازی‌های قیمتی که بازیگران سهم روی آن انجام می‌دهند، می‌باشد؛ لذا سهامداری که به این موارد آگاه باشد و بتواند روند و جریان سهم را تشخیص دهد، می‌تواند از نوسان گیری سود کسب کند. در ادامه به توضیح مفصل‌تری از اصطلاح نوسانگیری می‌پردازیم.

تعریف نوسان گیری در بورس

نوسان را می‌توان تغییرات قیمت سهام در کوتاه‌مدت تعریف کرد. افرادی که در بازه زمانی کوتاه‌مدت کارکرده و از نوسان قیمت‌ها بهره می‌گیرند، را نوسان گیر می‌گویند. نوسان گیری نیازمند دانش و مهارت بالایی در زمینه تابلو خوانی و بازار خوانی است و هر سرمایه گذاری قادر به انجام این کار نیست. ممکن است گاهی اوقات بسیاری از سرمایه‌گذاران با ورود به بازار سرمایه و طمع سود‌های کوتاه‌مدت، به دنبال نوسان گیری باشند، اما طولی نمی‌کشد که متضرر می‌شوند و بخشی از سرمایه خود را از دست می‌دهند.

نوسان گیران به دودسته تقسیم می‌شوند: افرادی که موج صعودی سهم را آغاز می‌کنند و افرادی که بر موج ایجاد شده سوار شده و روند را پیش می‌برند. دسته اول، ابتدا شروع به خرید‌های پله‌ای در سهم می‌کنند و وقتی اخبار مثبت سهم منتشر شد دسته دوم وارد سهم شده و سوار بر موج می‌شوند. به دنبال معاملات این دودسته، قیمت سهم افزایش می‌یابد و صف خرید روی سهم تشکیل می‌شود. حال نوبت خروج دسته اول از سهم فرا می‌رسد و عرضه روی سهم افزایش می‌یابد. اگر بخت با دسته دوم نوسان گیر یار باشد و شرکت دلایل بیشتری جهت رشد قیمتی داشته باشد، روند صعودی، مدتی دیگر دوام می‌یابد و دسته دوم نیز می‌توانند از نوسانات قیمت سود کسب کنند. در غیر این صورت، صعود سهم، پس از خروج دسته اول پایان یافته و دسته دوم با زیان مواجه می‌شوند. بدیهی است که دسته اول آگاهی به شرایط نوسان گیری داشته و توانستند از این نوع معاملات سود کسب کنند.

نوسان گیری روزانه در بورس ممنوع شد!

مطابق پیام نظارت محترم بورس اوراق بهادار تهران، از تاریخ ۵ مهرماه ۱۳۹۹ تا اطلاع ثانوی، در صورت خرید سهام یک نماد “بورسی”، فروش تعداد خریداری شده برای آن نماد در همان روز امکان‌پذیر نخواهد بود و درصورت نیاز فردای آن روز می‌توانید اقدام به فروش آن تعداد سهم بکنید. این قانون برای جلوگیری از نوسان گیری روزانه اعمال شده است.

برای نوسان گیری چه عواملی می‌تواند کمک کننده باشد؟

تحلیل تکنیکال

نوسان‌گیران به واسطه نمودار‌های قیمتی سهم می‌توانند نقاط حمایتی را شناسایی و وارد سهم شوند. البته بهره‌گیری از برخی نسبت‌ها و اندیکاتور‌ها نظیر ATR و یا اندیکاتور AVERAGE TRUE RANGE نیز کمک‌کننده است.

اطلاعات نهانی شرکت

نوسان گیران حرفه‌ای از اطلاعات نهانی شرکت، اطلاعات بیشتری دارند و از برنامه‌های آینده آن آگاهی دارند. ارتباط با بازیگران سهم، اخبار مهم شرکت به نوسان گیران کمک می‌کند تا جز دسته اول وارد شده به سهم باشند و بتوانند از نوسانات قیمتی بهره بگیرند. اطلاعات نهانی به خروج به موقع از سهم نیز کمک می‌کند. وقتی اطلاعات شرکت به صورت عمومی منتشر شود، نوسان گیران حرفه‌ای اقدام به خروج از سهم می‌کنند.

شرایط حاکم بر بازار

شرایط مساعد بازار، می‌تواند در دامن زدن به شایعات و رشد قیمتی یک سهم، کمک‌کننده باشد.

مهارت و تجربه

برای نوسان گیری در بورس، روش خاصی وجود ندارد. نوسان گیران حرفه‌ای، به مهارت تابلوخوانی تسلط دارند و می‌دانند در چه قیمتی، وارد و چه قیمتی از سهم، خارج شوند. این نوع معاملات ریسک بالایی داشته و رعایت حد ضرر الزامی است. برخی فیلتر‌ها نظیر حجم معاملات و کف قیمتی ماهانه می‌تواند به شناسایی سهم‌های مناسب برای نوسان گیری به سهامداران کمک کند. این کار معمولاً در سهم‌های کوچک بازار انجام می‌شود و نوسان گیران، دشواری نوسان از سهم‌های بزرگ و بنیاد محور را به جان نمی‌خرند.

سهامداران این شرکت‌ها غالباً به هدف نگهداری سهم را خریداری کرده و به راحتی سهام خود از دست نمی‌دهند. معمولاً نوسان‌گیران سهم­‌های فرابورسی را بیشتر برای نوسان گیری انتخاب می‌کنند. زیرا این سهم‌ها برای رشد حداکثری در یک روز، نیاز به پر شدن حجم مبنا ندارند و زودتر از سهم‌هایی با حجم‌مبنای بالا تحت تأثیر جو بازار قرار می‌گیرند. شناوری سهم نیز نکته مهمی است که نوسان گیران آن را مد نظر قرار می‌دهند. هرچه شناوری سهم کمتر باشد، میزان عرضه توسط سهامداران آن کمتر است؛ بنابراین سهمی را انتخاب می‌کنند که در موقع ورود و خروج کمترین دردسر را برای آن‌ها به همراه داشته باشد. نوسان گیران مبالغ کم را برای نوسان وارد بازار نمی‌کنند. کسب سود ۵ الی ۱۰ درصدی در صورتی برای نوسان گیر به صرفه است که هزینه کارمزد معاملات برای وی چندان بالا نباشد؛ بنابراین نوسان گیر، محدودیت سرمایه ندارد و سرمایه‌ی سنگینی وارد سهم کرده و پس از کسب نوسان مد نظر اقدام به خروج می‌کند. البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که با توجه به زمان کوتاه بازگشت سرمایه در استراتژی نوسان گیری، عده‌ای به خرید اعتباری اقدام می‌کنند.

نوسان گیری معمولاً در کدام حالت بازار انجام می‌شود؟

بازار دارای سه حالت است: صعودی، نزولی و خنثی. در بازار صعودی، مناسب‌ترین استراتژی خرید و نگهداری است. در بازار نزولی، بهترین اقدام، نظاره‌گر بودن و ورود در پایان روند نزولی. بهترین حالت برای نوسان گیری، بازار خنثی است. بدین‌صورت که در کف قیمتی سهم خریداری و در سقف فروخته شود.

نکات مهم در نوسان گیری

یکی از مهم‌ترین اشتباهاتی که نوسان گیران مبتدی با آن مواجه هستند، عدم مدیریت صحیح سرمایه و کم کردن میانگین خرید موقع نزول قیمتی است. در این حالت، نوسان گیر، حد ضرری برای خود تعیین نکرده و وقتی قیمت سهم کاهش می‌یابد، مجدداً اقدام به خرید می‌نماید. این اقدام به مثابه فرورفتن در باتلاق نزول قیمتی است. این حالت معمولاً وقتی پیش می‌آید که عرضه‌ها در سهم افزایش‌یافته و دسته اول نوسان گیر از سهم خارج می‌شوند. دسته دوم با خرید مجدد در سهم باقی‌مانده و مدام به زیان آن‌ها افزوده می‌شود.

نکته‌ی دیگری که به فرایند نوسان گیری لطمه وارد می‌کند، عدم کنترل هیجانات سهامدار است. یک نوسان گیر حرفه‌ای، قادر است هیجانات خود را کنترل کند و از معاملات احساسی بپرهیزد و اگر سود موردنظر محقق نشد، در بهترین نقطه از سهم خارج شود. همچنین وی باید قادر باشد، تمرکز خود را در معاملات بکار گیرد و در هر قیمتی وارد سهم نشود. از آنجایی که درصد سود در این استراتژی محدود است، لذا نوسانات صدم درصد نیز برای نوسان گیر اهمیت دارد. گاهی اوقات، برای کسب حداکثر سود، لازم است نوسان گیر کل تایم معاملاتی، سهمی را رصد کند تا بتواند در نقطه‌ی مناسب وارد یا خارج سهم شود؛ بنابراین محدودیت زمانی هم گاهی برای نوسان گیر، مطرح می‌شود.

نوسان گیری چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟

مهم‌ترین موضوعی که در اثر نوسان گیری موردتوجه کلیه سهامداران قرار می‌گیرد، ایجاد حباب قیمتی است. چه بسا شرکتی به لحاظ عملیاتی، فعالیت مطلوبی نداشته و حتی زیان ده باشد، ولی صرفاً با شایعه‌ای از سوی نوسان گیران یا بازیگران سهم، مورد اقبال قرار بگیرد و حباب قیمتی روی سهم شکل گیرد. پس از خروج نوسان گیران، قیمت سهم دچار ریزش شدید شده و سهم موردنظر به گوشه‌ای رانده می‌شود.

درواقع شرکت دارای ارزش غیرواقعی می‌گردد. از آنجایی که فرایند نوسان گیری، بازه‌ی زمانی کوتاه دارد معمولاً برای سهامداران جذاب است و عده‌ای به طمع کسب سود وارد این فرایند می‌شوند که اگر مهارت و تجربه کافی نداشته باشند، نتیجه‌ای جز ضرر برای آن‌ها نخواهد داشت. با توجه به محدودیت نوسان قیمتی برای هر نماد و یک‌طرفه بودن بازار بورس تهران، نوسانگیری پی در پی، در بلندمدت، سود مطلوبی برای سهامدار به همراه نمی‌آورد و خرید سهم‌های بنیاد محور و نگهداری آن‌ها می‌تواند سود‌هایی به مراتب بالا برای سهامدار داشته باشد.

نتیجه‌گیری

انتخاب یک روش معاملاتی، امری شخصی و تابع محدودیت‌های فرد است. هر روشی می‌تواند معایب و محاسن خود را داشته باشد. نوسان گیری با توجه به ایجاد سود در مدت‌زمان کم، جذابیت بیشتری دارد. در نقطه مقابل، حساسیت‌های معاملاتی پیچیده‌تر داشته و ریسک و اضطراب بیشتری به سهامدار تحمیل می‌کند. توسعه این روش معامله‌گری، توجه بازار را به سهم‌های کوچک و بعضاً زیان ده معطوف و ایجاد حباب قیمتی می‌شود. درنهایت توصیه می‌شود، معاملات در این روش با رعایت حد ضرر، دنبال شود و اگر مهارت و تجربه کافی در این زمینه ندارید، ریسک این استراتژی را متحمل نشوید.

فیلم آموزشی نوسان گیری در بورس