آزمون جامع دکتری در دانشگاه آزاد حذف نشده است ۹ مصدوم بر اثر تصادف پراید و پژو در جاده میامی-مشهد (۵ تیر ۱۴۰۴) درخواست تشکل‌های میراث فرهنگی ایران از سازمان یونسکو پس از حملات اسرائیل به بناهای تاریخی پروژه تأمین مسکن فرهنگیان همچنان ادامه دارد بیانیه تشکل‌های عالی کارگری و بازنشستگی کشور درباره تقدیر از نیرو‌های مسلح و گرامیداشت مقام شهدا چگونه بدون رژیم غذایی وزن خود را کاهش دهیم؟ حذف مدارس سنگی، گام اصلی در مسیر تحقق عدالت آموزشی جزئیات محدودیت ترافیکی مسیر‌های منتهی به مراسم تشییع پیکر شهدای حملات رژیم صهیونیستی در مشهد، فردا (۶ تیر ۱۴۰۴) تمدید مهلت سنجش سلامت کلاس اولی‌ها در خراسان جنوبی بازگشت سرویس‌دهی مترو تهران به روال عادی از روز شنبه (۷ تیر ۱۴۰۴) خدمات درمانی رایگان برای مجروحین حملات رژیم صهیونیستی ویتیلیگو فقط یک بیماری پوستی نیست چرا شنا در کاهش استرس موثر است؟ جزئیات جدید درمورد نحوه برگزاری امتحانات دانشگاه‌ها (۵ تیر ۱۴۰۴) پیش‌بینی هواشناسی مشهد و خراسان رضوی امروز (پنجشنبه، ۵ تیر ۱۴۰۴) | آغاز روند افزایش تدریجی دما از فردا حجاج ایرانی باقی‌مانده در عربستان، از طریق فرودگاه بین‌المللی مشهد جابه‌جا خواهند شد + فیلم شهادت ۱۲ عضو خانواده دانشمند ایرانی در پی حمله رژیم صهیونیستی + عکس مراسم تدفین رئیس دانشگاه آزاد اسلامی شنبه برگزار می‌شود لزوم جلوگیری از فروش دخانیات در مراکز غیرمجاز | قاچاق سیگار‌های الکترونیک به کشور دستورالعمل جامع بهداشت محیط در ایام سوگواری محرم و صفر ۱۴۰۴ ابلاغ شد تشکیل ۱۴ کمیته تخصصی برای شرایط بحرانی به دستور وزیر آموزش‌وپرورش ذخایر شش‌ماهه دارو و شیرخشک تأمین شده است بیانیه مسئولان آموزش عالی کشور در پاسداشت شهدای حمله رژیم صهیونیستی وزیر آموزش‌وپرورش: نهضت توسعه عدالت در فضاهای آموزشی با جدیت دنبال شود مهلت ثبت‌نام آزمون استخدامی آموزش‌ و‌ پرورش ۱۴۰۴ تمدید شد تعداد شهدای دانش‌آموز در پی حملات رژیم صهیونیستی اعلام شد پرواز‌های فرودگاه‌ مشهد از سرگرفته شد | فضای آسمان نیمه شرقی کشور بازگشایی شد (۴ تیر ۱۴۰۴) کولیوند: هنوز تفحص پیکر شهدا ادامه دارد افزایش تقاضا برای عقد در تاریخ‌های رُند
سرخط خبرها

درباره «دیگچه»؛ نذری اختصاصی مشهدی‌ها

  • کد خبر: ۴۶۸۷۳
  • ۲۴ مهر ۱۳۹۹ - ۱۵:۳۰
درباره «دیگچه»؛ نذری اختصاصی مشهدی‌ها
با برنج و گلاب و زعفران خوردنی‌های زیادی درست می‌کنند، ولی بدون شک هیچ‌کدام نزد مشهدی‌ها ارج و قرب دیگچه را ندارد؛ نذری سنتی که مختص خطه خراسان است و عطر و طعمش دل هر خورنده‌ای را می‌برد.
ایمان فروزان‌نیا | شهرآرانیوز؛ بچه که بودم، دهه آخر ماه صفر را خیلی دوست داشتم. حال‌وهوای خوب دهه اول محرم دوباره برمی‌گشت توی خانه و محله. صدای نوحه‌ها بلند می‌شد و همچنین بوی زعفران، گلاب و برنج. منشأ بو حیاط خانه بی‌بی بود. دقیق‌تر اگر بخواهم نشانی بدهم، دیگ وسط حیاط که بخار خوش‌مزه و معطر از آن بلند می‌شد.
 
مرد‌های سیاه‌پوش دور دیگ چنبه می‌زدند و بی‌بی گاهی می‌آمد چیزی در دیگ می‌ریخت. آنجا نقطه آشنایی من با دیگچه بود. اسمش در عالم بچگی برایم عجیب بود و نمی‌دانستم چرا یک غذا باید اسمش را از دیگ بگیرد؟! بی‌بی در آن دیگ غذا زیاد پخته بود، ولی دیگچه یک قرابت عجیبی با آن ظرف داشت. هم طعام اسمش را از ظرف گرفته بود و هم ظرف ارزشش را از طعام، و مثلا اگر کسی آن دیگ را می‌خواست، می‌گفت «دیگ دیگچه نذری بی‌بی» را لازم دارم.
 
همین حالا هم وجه تسمیه این غذا برایم واضح نیست. فقط می‌دانم دیگ پختنش از دیگ نذری‌هایی مثل شله کمی کوچک‌تر است، ولی هرچه گشتم، نفهمیدم که دیگچه چطور اسمش این شد. چندجایی خواندم که به آن کته زعفرانی هم گفته بودند که به گمانم از اساس اشتباه است. چون کته را با شیر نمی‌پزند. اگر هم بپزند، آن را چنبه نمی‌زنند و مخلوط نمی‌کنند. بگذریم! داشتم مقدمه‌چینی می‌کردم که بگویم حالا که رسیده‌ایم به دهه آخر ماه صفر، اگر از دیگچه نگویم، بی انصافی است در حق کلی خاطره خوب کودکی که می‌دانم برای خیلی از شما هم مشترک است.
 
دیگچه در مشهد غذایی با ارج و قرب است و خیلی‌ها پای دیگ آن و وقت هم‌زدنش حاجت‌روا شده‌اند. یک نکته عجیب که وقت نوشتن این مطلب با آن روبه‌رو شدم، این است که اگر در فهرست کتاب‌های آشپزی بزرگ و کوچک بگردید، اسم و دستور پختی از دیگچه پیدا نمی‌کنید. دیگچه در مشهد شناخته‌شده و معروف است. بیشتر مشهدی‌ها بار‌ها در سال طعم آن را می‌چشند و شاید خودشان نذر دیگچه داشته باشند، اما بر خلاف مشهد، مردم دیگر شهر‌ها دیگچه را نمی‌شناسند و اگر با آن روبه‌رو شوند، شاید آن را با شیربرنج اشتباه بگیرند. داخل پرانتز بگویم که دیگچه شباهت بسیاری به شیربرنج دارد، به‌خصوص مدل‌هایی از شیربرنج که در هندوستان و جنوب شرق ایران طبخ می‌شود و از شیربرنج‌های مرسوم کمتر آب دارند. محتمل و منطقی است که مردم خطه خراسان با دست بردن در شیوه طبخ شیربرنج که قدمتی هزارساله دارد و در آثار ادبی کهن مثل شاهنامه فردوسی می‌توان ردش را دید، غذایی جدید درست کرده باشند که به‌واسطه طعم و خواصش محبوب شده و به فرهنگ و سنت‌های آیینی هم راه پیدا کرده است. حتما خودتان می‌دانید که دیگچه از شیربرنج شیرین‌تر و عطر گلاب و زعفران آن به‌واسطه دم کشیدن بیشتر است.
 
بعضی از آشپز‌ها دیگچه را دسر یا میان‌وعده در نظر می‌گیرند، ولی چه از نظر ارزش غذایی، چه از نظر پروپیمان بودن، دیگچه یک وعده غذایی کامل است و در بسیاری از مجالس نذری این طعام شیرین و خوش‌عطروطعم را به‌عنوان صبحانه بین مردم پخش می‌کنند. مثل بسیاری از نذری‌های سنتی مشهد، دیگچه هم برای آماده شدن علاوه بر مواد اولیه که شیر، برنج، شکر، گلاب و زعفران هستند، به چند دست توانمند برای هم‌زدن مداوم نیاز دارد. وجود چنبه‌زن است که صاحب نذر را از شیربرنج یا شله‌زرد به سمت دیگچه هُل می‌دهد.
 
آن‌هایی که دیگچه هم‌زده‌اند، می‌دانند که آخرین ساعت‌های آماده شدن این نذری حتی از ایستادن پای دیگ شله سخت‌تر است. اگر این هم‌زدن‌های پرزحمت نبود، قطعا دیگچه علاوه بر ایام محرم و آخر صفر، در دیگر وقت‌ها هم پای ثابت سفره مشهدی می‌شد. ناگفته نماند که مواد اولیه و چنبه‌زن پرزور، شروط لازم برای طبخ دیگچه هستند، ولی کافی نیستند. این طعام، پزنده‌ای ماهر هم می‌خواهد که دیگچه را برشته و مغزپخت دربیاورد و دقت و مهارت کافی داشته باشد. اهل سلیقه دیگچه را دورنگ درست می‌کنند؛ بخشی با زعفران و مقداری هم بدون زعفران، تا ظرف نذری را با ترکیب سفید و زرد بیشتر از معمول زینت بدهند. اگر بخواهند سنگ‌تمام بگذارند هم کمی روی دیگچه پودر نارگیل یا پسته می‌ریزند و بعد از سرد شدن، بین همسایه‌ها و نیازمندان پخش می‌کنند.
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->