آیا طرح جنجالی «شفافیت آرا» این بار تصویب می‌شود؟

گروه سیاست | شهرآرانیوز؛ با وجود رد طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس در کمتر از دو هفته گذشته، یکشنبه ۲۶‌بهمن، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، خبر داد که این طرح امروز در دستور کار مجلس است تا مجددا بررسی شود. پیش از این، مدافعان و طراحان اولیه طرح خبر داده بودند که با جمع‌آوری ۵۰ ‌امضا دوباره طرح را تحویل هیئت‌رئیسه مجلس داده‌اند. با‌این‌حال رد این طرح در بهارستان با وجود مانور تبلیغاتی گسترده نمایندگان مجلس در‌این‌زمینه و ابراز رضایت از این مهم در رسانه‌های مختلف به‌صورت شخصی، سبب شگفتی بسیاری از تحلیلگران شد.

 

همچنین رد این طرح با انتقادات گسترده‌ای حتی از میان هم‌پیمانان مجلس اصولگرا روبه‌رو شد؛ چنان‌که جبهه پایداری یک روز پس از تصویب‌نشدن طرح شفافیت در صحن مجلس در بیانیه‌ای ضمن ابراز تأسف از این مسئله، خواستار بررسی دوباره موضوع شد. البته تصویب طرح شفافیت آرا در وضعیت فعلی کشور همچنان بنا به دلایلی، منتقدان خاص خود را میان گروه‌های مختلف سیاسی دارد.

مجتبی ذوالنوری، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس، در تحلیلی درباره رأی منفی بهارستان به طرح شفافیت آرا با اشاره به اینکه رأی‌نیاوردن این طرح، فاصله‌گرفتن مجلسی‌ها از روحیه انقلابی نیست به «مهر» گفت: «دلایلی وجود داشت که طرح رأی نیاورد؛ یک اشکال به محتوا توسط برخی دوستان مطرح شد که می‌گفتند این کافی نیست و شفافیت باید شامل ابعاد مختلف رفتار، کردار و فعالیت نماینده‌ها باشد و باید عظمت و شدت بیشتری پیدا کند و اگر این طرح رأی بیاورد با اصلاح نمی‌توان آن را رفع کرد؛ پس باید ایرادات آن برطرف شود. برخی دیگر هم معتقدند که اگر به این طرح رأی بدهیم، دچار نفاق خواهیم شد. ان‌شاءا... طرح شفافیت آرا در مجلس تصویب خواهد شد.»

همچنین محمدتقی نقدعلی، نماینده اصفهان، درباره چرایی رد طرح شفافیت آرا و در دفاع از ضرورت تصویب آن در مجلس به «برنا» گفت: «مخالفان این طرح بر بحث سوءاستفاده‌های شیاطین از این شفافیت تأکید داشتند که منجر به تخریب برخی شخصیت‌ها نشود، به‌ویژه آن‌هایی که برای منافع ملی کشور رأی داده‌اند. البته معتقدیم این نگرانی طی زمان برطرف می‌شود و مردم و نمایندگان با شفافیت اخت می‌شوند. شفافیت را به‌عنوان یک مدال افتخار بر گردن می‌آویزیم.»

سیدمصطفی هاشمی‌طبا، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، در گفتگو با «اعتمادآنلاین» درباره اصل و محتوای طرح شفافیت آرای نمایندگان گفت: «من مخالف این نوع شفافیت هستم؛ زیرا اگر قرار باشد شفافیت درباره رأی و تصمیم لحاظ شود، باید همه این شفافیت را داشته باشند و مسئله تنها به رأی نماینده در مجلس محدود نشود. به‌عنوان مثال شورای نگهبان و تشخیص مصلحت هم باید در زمینه آرای خود شفاف عمل کنند.
از سویی این طرح، استقلال رأی نمایندگان را از بین می‌برد.

 

یک ایراد عمده دیگر در این طرح این است که مبنای تصمیم گیری نماینده برای رأی‌دادن یا ندادن به طرح، منفعت یا تهدید و تطمیع می‌شود؛ یعنی باید تابع نظر گروه‌هایی باشند که یا نماینده را تهدید یا تطمیع می‌کنند. البته به اندازه‌ای مجلس یازدهم روی این مسئله مانور داده بود که رد طرح شفافیت در روز‌های اخیر در مجلس برای من بسیار عجیب بود و برایم جای تعجب دارد نمایندگان مجلس یازدهم که تا این حد برای همه امور مملکت نسخه می‌پیچند، نتوانستند این طرح را تصویب کنند.»

هاشمی طبا در ادامه با تأکید بر اینکه خروجی نهایی رأی مجلس مهم است و نه تک‌تک آرای نمایندگان، گفت: «شفافیت آرای نمایندگان مجلس باعث خودسانسوری نمایندگان و انحراف عملکرد مجلس می‌شود؛ زیرا مدام با هر رأیی باید از عواقب موضوع واهمه داشته باشد و در عمل نماینده اسیر دست گروه‌های مختلف می‌شود. ممکن است در برخی کشور‌ها رأی شفاف در مجلس بر‌اساس سازوکار سیاسی آن کشور خروجی بهتری داشته باشد، اما در وضعیت فعلی کشور ما، آرای شفاف نمایندگان نتیجه‌ای برای کشور نخواهد داشت، جز اینکه نماینده درگیر مشکلات جدی شود.»