یک نماینده مجلس: آلودگی هوا به موضوعی عادی تبدیل شده است! بازگشت آثار تاریخی ایران از چین اعلام شرایط خروج از کشور مشمولان متولد ۱۳۸۶ برای اربعین ۱۴۰۴ ارتباط دوسویه مدیران شهرستان‌ها با اعضای انجمن‌های میراث فرهنگی، بر رونق گردشگری تأثیرگذار است مروری بر کلاهبرداری رایج فروش بلیت جعلی | سفر ناتمام، روایتی از یک اعتماد نابجا! تشکیل کمیته‌های مشاوره‌ای برای دانش‌آموزان و فرهنگیان آسیب‌دیده آغاز فرایند اصلاح روش‌های آموزش و یادگیری در مدارس ابتدایی بهره‌گیری از اوقات فراغت دانش‌آموزان در زیباسازی فضاهای آموزشی فراخوان دانشگاه شهید بهشتی برای ارسال یادداشت اساتید در محکومیت تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران پیش‌بینی هواشناسی مشهد و خراسان رضوی امروز (سه‌شنبه، ۱۷ تیر ۱۴۰۴) | تداوم روند کاهش دما تا فردا رئیس سازمان مدارس غیردولتی: محاسبه ۳۰ روز بیمه برای معلمان اجباری است اسامی فرآورده‌های غذایی غیرمجاز اعلام شد (۱۷ تیر ۱۴۰۴) لیست دانشگاه‌های خارجی مورد اعتماد وزارت علوم در سال ۲۰۲۶ نوجوان مرگ مغزی در مشهد به ۵ بیمار نیازمند عضو زندگی بخشید (۱۷ تیر ۱۴۰۴) آیا کاهش اشتهای کودکان در تابستان طبیعی است؟ توزیع کارت جدید بانکی برای بازنشستگان فراجا (۱۷ تیر ۱۴۰۴) حضور استان کرمان در فهرست رقابت بهترین مرکز گردشگری جهان در سال ۲۰۲۵ تورهای غیرمجاز، عامل افزایش نرخ بیکاری راهنمایان گردشگری زمان آغاز هدایت تحصیلی دانش‌آموزان اعلام شد بهترین خوراکی‌ها برای پاکسازی گرد و غبار از ریه خبر جدید از پرداخت معوقات حقوق بازنشستگان تأمین‌اجتماعی (۱۷ تیرماه ۱۴۰۴) مجوز داروخانه‌های متخلف در جنگ ۱۲روزه، لغو شود جریمه ۲۲ میلیارد ریالی برای دارنده ۲۰۸ دستگاه ماینر قاچاق در مشهد (۱۷ تیر ۱۴۰۴) آخرین جزئیات درمورد نوبت دوم کنکور ۱۴۰۴ | نحوه دریافت کارت ورود به جلسه و مراحل رفع نقص (۱۷ تیر ۱۴۰۴) تولد ۷۰ نوزاد گاندو برای اولین بار در ایران لزوم واکسیناسیون حیوانات خانگی | اجتناب از مصرف فرآورده‌های دامی غیرپاستوریزه نتایج کنکور دانشگاه‌های افسری ارتش اعلام شد (۱۷ تیر ۱۴۰۴) پیش‌بینی هواشناسی امروز (۱۷ تیر ۱۴۰۴) | گذر موج بارشی از کشور در ۲ روز آینده
سرخط خبرها

پس از یک سال؛ کرونا در آینه رسانه

  • کد خبر: ۵۹۳۰۲
  • ۰۲ اسفند ۱۳۹۹ - ۱۶:۱۴
پس از یک سال؛ کرونا در آینه رسانه
بهروز فرهمند - روزنامه‌نگار
یک ضرب المثل ایرانی می‌گوید سلمانی‌ها وقتی بیکار می‌شوند، سر یکدیگر را می‌تراشند. حالا شاید این حکایــــــت ما جمـــاعت رسانه‌ای باشد که وقتی از سوژه‌های مردم، کمی فارغ می‌شویم، قلم بر ما نهیب می‌زند که چه نشـــسته‌ای؟
 
وقتش آیا نرسیده است که کمی هم درباره خانواده رسانه‌ای خودت بنویسی؟

خاصه که سررسید تقویم به ما می‌گوید پارسال -شاید- در همین روز‌ها بود که سروکله آن مهمان ناخوانده و بدشـــگون در زندگی ما -فرزندان حضرت آدم (ع) - پیدا شد و چنین می‌شود که ناگهان تو ســــــوژه‌ای را بر روی میــــــز و پیش چشمانت می‌بینی که باید قلمی اش کنی و آن، چیزی نیست جز اینکه رسانه‌های ایرانی در همین یک سال با ویروس سمج و مردمان جامعه کرونازده، چه کردند؟

رسانه‌های ایرانی می‌گویم و همه گونه‌های آن -از دیداری و شنیداری تا چاپی و نوشتاری و کوچک یا بزرگ و رسمی یا غیررسمی- را مراد می‌کنم.

کرونا که آمد، همه را غافلگیر کرد و ما رسانه‌ها نیز از همان زمره بودیم. تا آمدیم به خودمان بجنبیم، ما هم مانند مسئولان تصمیم ساز و پزشکان و درمانگران که در خط مقدم رویارویی بودند، به ورطه آزمون و خطا افتادیم و گاهی نیز «کاسه چه کنم، چه کنم» در دست گرفتیم.

بخشی از آن آزمون وخطا چه بسا طبیعی بود و به ماهیت مرموز و ناشناخته مهـــمان ناخوانده ما برمی گشت.
هرچند واقعیـــت  این است که رسانه‌های کشور ما مشکل اساسی و ریشه‌ای تری دارند؛  اینکه در هنگام بحران‌ها نمی‌دانند چگونه اطلاع رسانی کنند تا هم عطش خبری جامعه سیراب شود و هم به مخاطب بحران زده که حال وروز طبیعی خـــودش را ندارد، کمک کنند تا آرامـــش نسبی خودش را بازیابد.

اهل رســـانه، بی گمان طبیب و درمانگر نیستند، اما از این واقعیت آگاهند که جامعـــه در شرایط طبیعی نیســـت و باید به کمک پزشکان و روان پزشکان و پرستار‌ها شتافت و به قدر توان و بضاعت، از روی دوش ایشان باری برداشت.

چنین بود که در بازه یک ساله، ما رسانه‌ها گاه، مرگ‌ها و تابوت‌ها را پشت سر هم ردیف کردیم و در جایگاه «تیتر یک» نشاندیم تا هم اطلاع رسانی کنیم و هم مخاطب را بترسانیم و بیم دهیم، شاید با این آرزو که ترس، مراقبت و پیشگیری به دنبال بیاورد و آدم‌های بی خیال را کمی سر عقل.

گاهی نیز شمار دوباره جان یافته‌ها و چیره شدگان بر کرونا را برجســـته کردیم تا امید ببخشیم و با زبان بی زبانی بگویـــیم: «رفیق! نگران نباش، در انتهای این تونل تاریک، همچـــنان نوری هست».

ما از یک ســـو باید مردم را درباره خطر‌ها و آسیب‌های کرونا آگاهی می‌بخشیدیم و چه بسا هراس را نیز کمی چاشنی کار کردیم و ازسوی دیگر، جامعه نیازمند آرامش بود (و همچنان نیز هست) که این نیاز، به اهل رسانه یادآوری می‌کند مبادا از آن طرف بام بیفتند و تیتر‌های درشت هشـــداردهنده، موجـــب پریشان احوالی هموطنان شود و روان نازک و بارهاترک خورده شـــان را بخراشد. درواقع، کار رسانه‌ها در روزگار کرونازده، چیزی بود شبیه راه رفتن روی یک بند نازک.

این روزهــــــا که به پشت سرمان نگاه می‌کنیم، شاید بد نباشد از خودمان بپرسیم: «می توانستیم، راه گشاتر و حرفه ای‌تر از آن باشیم که تاکنون بوده ایم؟»

بی شک، پاسخ «بله» است. اما چگونه؟

پاسخ به همان مشکل ریشه‌ای بازمی گردد؛ همــــــان که باید بدانیم کارکرد رسانه در روزگاری که همه چیزش عادی و طبیعی است، با رسانه در جامعه بحران زده -مانند طاعون و جنگ و سیل و قحطی و کرونا- تفاوت‌هایی دارد که رویکرد‌های رسانه‌ای را دستخوش تغییر می‌کند و ازآن تفاوت‌ها نباید چشم پوشید.

به سخن دیگر، همان گونه که برای مبتلا نشدن به کرونا از شیوه نامه‌ای بهره می‌گیریم که ماسک زدن و دست شستن و ضدعفونی کردن و ده‌ها بند دیگر را یادآوری می‌کند، رسانه نیز به پروتکل یا شیوه نامه‌ای مدون و مکتوب، نیاز دارد که به آدم‌های رسانه بگوید؛ در هنگامه بحران‌ها چگونه بنویسند و چگونه ننویسند تا مانند آبی باشند بر آتش بحران، نه اینکه آن را گسترده‌تر کنند و مردم را درمانده تر.

در این میان، کیست که نداند رسانه‌های حرفه‌ای دنیا سال هاست از چنین شیوه نامه‌هایی بهره مندند و بی گمان، ما رسانه‌های ایرانی هم می‌توانیم تجربه زیسته‌های حرفه‌ای خودمان را از همان روز‌های نخست آمدن کرونا تا به امروز که از دستاورد بشر در ساخت واکسن آن سخن می‌گوییم، بازخوانی کنیم. از سر عبرت، به آزمون و خطای خود بنگریم و تندروی‌ها و کندروی‌های رسانه‌ای را بر ترازوی نقد بگذاریم تا خروجی و برایند این ارزیابی ها، نگارش و تدوین شیوه نامه‌ای کاربردی شود که در بزنگاه خطر و دامگه حادثه، عصای دست جامعه ایرانی باشد.
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->