مهارت مدیریت اقتصادی خانواده آموختنی است

اقتصاد از مباحث بسیار مهمی است که پیرامون ما را در بر گرفته است. مسائل اقتصادی از مهم‌ترین دغدغه‌های بیشتر خانواده‌ها به شمار می‌رود، اما میزان آشنایی علمی و دقیق با این موضوع مهم بسیار اندک و ناچیز است. اقتصاد به تعبیر ارسطو، علم خانه‌داری است. علم اقتصاد به ما می‌آموزد چه‌گونه از کمترین منابع بیشترین بهره را ببریم. اقتصاد خانواده عبارت است از تخصیص منابع محدود قابل دسترس به مهم‌ترین نیاز‌ها و خواسته‌های خانواده. به زبان ساده‌تر، اقتصاد در خانواده یعنی برقراری تعادل بین درآمد (دخل) و هزینه‌ها (خرج). حتما شنیده‌اید که مردم می‌گویند:‌ای کاش وقت بیشتری داشتم!‌ای کاش خانه بزرگ‌تری داشتم!‌ای کاش پول بیشتری داشتم! و ....

امروزه به طور معمول، درخواست‌ها و نیاز‌ها بیش از منابع و درآمد‌ها هستند. بنابراین، خانواده برای صرف هزینه‌ها مجبور به انتخاب از میان خواسته‌های اعضای خانواده است. در این صورت، انتخابی بهترین است که به بیشترین حد رضایت اعضای خانواده منجر شود. اینکه چه چیزی مصرف کنیم، چه‌قدر مصرف کنیم، چند ساعت کار کنیم، چه چیز‌هایی را در منزل تولید کنیم و پرسش‌هایی از این دست هرروز در خانواده‌ها مطرح است. تصمیم‌گیری اقتصادی مستلزم انتخاب درست و صحیح است. زنان به مثابه رکن اصلی خانواده، در سامان‌دهی و مدیریت همه بخش‌ها از جمله مدیریت اقتصاد و خانواده نقش اساسی ایفا می‌کنند و می‌توانند با استفاده از اصولی درست و بجا، بین درآمد و مصرف توازن برقرار کنند. با توجه به نقش‌های زنان در قالب مادری و همسری، می‌توان به مدیریت مصرف انرژی، مبارزه با مصرف‌گرایی و مصرف تولیدات داخلی، آموزش صحیح به فرزندان و خرید به‌موقع اشاره کرد. از طرفی، نیازسنجی به عنوان اولین اصل، از مهم‌ترین بخش‌هایی است که مادر خانواده باید آن را در نظر بگیرد.

 

تعیین و مشخص کردن خواسته‌های افراد خانواده خود گام مهمی در برنامه‌ریزی است. از طرفی، برنامه‌ریزی برای دسترسی به بهترین انتخاب بر اساس منابع موجود در خانواده که بیشترین رضایت خاطر و خشنودی را برای اعضای خانواده به همراه داشته باشد، خود، باعث ایجاد و امنیت خاطر در فرزندان می‌شود. اصلاح الگوی مصرف و نهادینه کردن ارزش‌های فرهنگی صحیح و منطقی، انجام مشاوره‌های اقتصادی با مراجع شایسته اهمیت دارد. بهتر است مرتب به این پرسش‌ها پاسخ دهید: مهم‌ترین منابع خانواده شما چیست؟ مهم‌ترین نیاز‌ها و خواسته‌های خانواده شما چیست؟ اگر درآمد خانواده شما از هزینه‌ها کمتر است، از بین خواسته‌های مختلف، کدام را انتخاب می‌کنید؟ خانواده‌های آسیب‌دیده زمینه شیوع آسیب‌های اجتماعی را از محیط خانه در اجتماع به وجود می‌آورند. خانواده همان‌طور که می‌تواند در کنترل انحرافات اجتماعی نقش مؤثری ایفا کند، در صورت نابسامانی و بحرانی بودن کانون آن، در بروز بسیاری از آسیب‌های اجتماعی از جمله بزهکاری بسیار اثرگذار خواهد بود.

 

اقتصاد و مشکلات اقتصادی از مهم‌ترین دلایل ایجاد بحران در یک خانواده است. به همین دلیل است که گفته می‌شود آموزش آن و کسب مهارت می‌تواند برای زنان مفید باشد. پرداختن به علم اقتصاد تنها به معنای کار خارج از خانه نیست، زیرا زنان، خود، به عنوان تربیت‌کننده فرزندان در رشد منابع انسانی تأثیر بسزایی دارند، اما با آموختن علم اقتصاد، می‌توانند آن را آموزش دهند. از طرفی، مشاغل خانگی که خود سرمایه پنهان هر جامعه هستند به دست زنان می‌چرخند. مشاغل خانگی می‌توانند اشتغال‌زایی چشمگیری در پی داشته و به نوعی کارآفرینانه باشند. این مشاغل با توجه به حجم کوچک سرمایه‌گذاری و سودآوری مطلوب، برای افزایش درآمد خانواده بسیار مهم است و به زنان کمک می‌کند با اندک آموزش و کسب مهارت، به بالا رفتن سطح درآمد کمک کنند. توسعه کسب‎‌وکار‌های خانگی با کمک و حمایت صندوق‌های قرض‌الحسنه از مهم‌ترین مسیر‌ها برای حمایت از زنان و خانواده است.