برند‌های خاطره‌انگیز مشهدی

هرقدر استفاده از کرسی در شروع فصول سرد برای نسل‌هایی که پا به سن گذاشته‌اند نوستالژیک محسوب می‌شود، برای نسل‌هایی که دهه ۶۰ را دیده‌اند، گذار از بخاری‌های نفتی به بخاری‌های گازی نوستالژیک است. توسعه خطوط لوله‌کشی گاز در دهه ۶۰ هرچند به مثابه تمام شدن دوران بوی نفت دادن خانه‌ها بود، این گذر در دورانی که کشور به دلیل شرایط جنگ در تنگنا‌های اقتصادی به سر می‌برد، با همت کارخانه‌هایی صورت گرفت که امروز به بخشی از خاطرات دهه ۶۰ تبدیل شده‌اند. بخاری‌های آزمایش و ارج ۲ نمونه از نوستالژی‌هایی ۴ دهه گذشته هستند. هرچند این برند‌ها در دهه ۶۰ در تلاش بودند با تولید بیشتر، افزایش تقاضا برای بخاری را پاسخ دهند، پیشی گرفتن تقاضا از عرضه و البته محدودیت‌های تولید سبب شد بخاری با هدف کنترل قیمت‌ها با دفترچه بسیج اقتصادی توزیع شود. هرچند در سال‌های بعدی ورود کارخانه‌های جدید همراه با واردات و البته تغییر ذائقه خانواده‌ها برای استفاده از پکیچ سبب شد برند‌های معروف در بازار کم‌رنگ شوند، شوک‌های اوایل دهه ۹۰ سبب تعطیلی برخی از برند‌های معروف گردید به طوری که اکنون چند سالی از تعطیلی ارج و آزمایش می‌گذرد.
با توجه به اینکه شوک ارزی سال گذشته سبب شد بسیاری از کارخانه‌ها دچار مشکل شوند، انتظار می‌رفت امسال واحد‌های تولید وسایل گرمایشی نتوانند با تمام ظرفیت فعالیت کنند. با این حال، رئیس هیئت مدیره انجمن لوازم خانگی خراسان رضوی از وضعیت مناسب تولید وسایل گرمایشی در استان خبر می‌دهد و می‌گوید: بسیاری از واحد‌های تولید وسایل گرمایشی استان با بیش از ۷۰ درصد ظرفیت مشغول به فعالیت هستند. همچنین برخی از واحد‌ها به دلیل در پیش بودن فصل سرما ۲ شیفت فعالیت می‌کنند. وی با بیان اینکه آدنیس، جهان‌افروز، ایران‌شرق و مشهد‌دوام از جمله واحد‌های قدیمی‌ای هستند که چند دهه در خراسان رضوی فعالیت کرده‌اند و بخشی از محصولات خود را به استان‌ها و کشور‌های دیگر صادر می‌کنند می‌گوید: ممنوعیت واردات لوازم خانگی همراه با تلاش برای کنترل قاچاق سبب شده است تا این برند‌ها بتوانند با وجود مشکلات متعدد ناشی از نوسانات قیمت ارز، همچنان به فعالیت خود ادامه دهند. وی ادامه می‌دهد: البته برخی از این واحد‌ها در چند وقت اخیر تغییر مدیریت داده‌اند، اما این مسئله سبب تعطیلی آن‌ها نشده است. وی تأکید می‌کند: افزایش هزینه‌های تولید و مقرون‌به‌صرفه نبودن واردات به دلیل واقعی نبودن نرخ ارز از جمله عواملی بود که بر تعطیلی این واحد‌ها تأثیر گذاشته بود.
برخی از فعالان صنعت لوازم خانگی معتقدند که الگوی مصرف وسایل سرمایشی به تناسب نوع معماری ساختمان‌ها تغییر کرده است. رئیس هیئت مدیره انجمن لوازم خانگی خراسان رضوی در این باره می‌گوید: نوع استفاده از وسایل گرمایشی در مقایسه با چند سال گذشته تغییر کرده است، زیرا پکیج را بهتر می‌توان در فضای آپارتمانی گذاشت، اما بخاری گازی با محدویت‌های بیشتر مواجه است. همین مسئله سبب افزایش تقاضا برای پکیچ شده است. بر این اساس، کارخانه‌ها نیز تلاش می‌کنند تولیدات خود را با سلیقه مشتریان هماهنگ کنند.

تولید در ۳ شفیت
رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت نیز درباره وضعیت تولید وسایل گرمایشی در استان می‌گوید: هم‌اکنون ایران‌شرق با ۱۰۰۰ کارگر در ۳ شفیت، جهان‌افروز با ۲۰۰ کارگر در ۲ شفیت همراه با اضافه‌کار، گرم‌ایران با ۱۰۳ کارگر در یک شفیت همراه با اضافه‌کار، مشهد‌دوام با ۳۰۰ کارگر در یک شیفت و شفیعی‌سازه با ۶۰ نفر در یک شیفت مشغول به فعالیت هستند. در میان این واحد‌ها مشهد‌دوام، جهان‌افروز و شفیعی‌سازه کاهش تولید داشته‌اند. حسن حسینی به مشکلات این واحد‌های تولیدی نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: کمبود سرمایه در گردش، و مسائل تأمین اجتماعی و مالیاتی از جمله مشکلات واحد‌های تولیدی گرمایشی استان است که در صورت برطرف کردن آن‌ها میزان تولید افزایش می‌یابد. بررسی‌های بازار‌های جهانی نشان می‌دهد که برندسازی یکی از شروط اصلی موفقیت در تولید و صادرات است. امروز بسیاری از برند‌ها بیش از نام کشور‌های خودشان شناخته می‌شوند. همین مسئله سبب تضمین موفقیت آن‌ها شده است. با این حال، در چند سال اخیر آن‌گونه که انتظار می‌رفت، نه‌تن‌ها از برند‌های داخلی حمایت نشده بلکه واردات بی‌رویه سبب شده است برخی از برند‌ها از دور فعالیت خارج شوند. با این حال، در یک سال اخیر، محدودیت‌های صورت‌گرفته برای واردات و البته قطع همکاری شرکای خارجی با ایران سبب شده است برخی از برند‌ها روند تولیدشان را دوباره افزایش دهند.

جهان افروز
شرکت تولیدی و صنعتی جهان افروز در سال ۱۳۵۴ با نام تجاری (وسترمان) و با هدف تولید انواع بخاری گازی، کولر آبی، پکیج، اجاق گاز و آب گرم کن گازی طبق استاندارد‌های ملی در فضایی به مساحت ۳۲ هزار متر مربع زمین و ۴۲ هزار مترمربع زیربنا در مشهد تأسیس شد. در تیرماه ۱۳۶۲ به موجب رأی مجمع عمومی، نام شرکت به جهان افروز تغییر یافت. ظرفیت اسمی کارخانه سالانه ۱۲۰ هزار دستگاه بخاری گازی، ۸۰ هزار دستگاه کولر، ۲۵ هزار دستگاه آب گرم کن گازی، ۶۰۰۰ دستگاه اجاق گاز و ۱۵ هزار دستگاه کولر گازی است.

ایران شرق
گروه صنعتی ایران شرق در سال ۱۳۵۶ در نیشابور پس از دریافت موافقت اصولی از اداره کل صنایع خراسان، در زمینی به وسعت ۳۰ هزار و ۱۳۰ مترمربع کار خود را آغاز کرد. پس از ایجاد سالن و تهیه ماشین آلات موردنیاز در زمینه تولید بخاری و آب گرم کن نفت سوز، موفق شد پروانه تأسیس خود را از اداره کل صنایع خراسان دریافت کند. سپس در اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۲ پس از ثبت شرکت در اداره ثبت اسناد نیشابور، با توجه به امکانات خود و فعالیت مؤسسان آن، پروانه بهره برداری با ظرفیت ۲۰ هزار دستگاه بخاری و آب گرم کن در سال را کسب کرد. در سال ۱۳۶۹ نیز با تغییراتی که در سیستم داد، توانست ظرفیت تولید خود را به به ۱۰۰ هزار دستگاه بخاری و آب گرم کن در سال افزایش دهد.

مشهد دوام
گروه تولیدی صنعتی مشهد دوام در سال ۱۳۶۹ در زمینی به وسعت ۴۰۰۰ متر مربع و با ۱۶۸۰ متر مربع سالن با مدیریت جعفر قهرمان و ۴۵ نیروی متخصص بنیان گذاری شد. این شرکت در زمینی به مساحت ۲۷ هزار و ۴۰۰ مترمربع و دارای ۲۰ هزار متر مربع سالن تولیدی و انبار، محصولات گرمایشی و سرمایشی تولید می‌کند.

آدنیس
این شرکت در سال ۱۳۵۴ با نام «حافظ» تأسیس شد، و کار خود را با تولید آب گرم کن‌های نفتی آغاز کرد. در سال ۱۳۵۷ نام این شرکت به مشهدکولر تغییر یافت. در بیست و دوم مهرماه سال ۱۳۷۳ بنیان گذار شرکت و برادرش، آقای سید مصطفی صیفی حصار، در سانحه‌ای هوایی فوت کردند. پس از این حادثه، این شرکت به آدنیس تغییر نام داد. از جمله تولیدات این شرکت انواع بخاری و شومینه، انواع آب گرم کن مخزنی، انواع کولر آبی، یخچال و پکیج شوفاژ دیواری است.

ایران کارتوس
شرکت تولیدی ایران کارتوس مشهد فعالیت خود را در سال ۱۳۲۰ با تولید بخاری‌های نفتی چکه‌ای و لوازم اداری آغاز کرد و به تدریج، ضمن بهره گیری از دانش روز و تجارب مهندسان، توانست توانایی خود را در زمینه تولید آب گرم کن نفتی و بخاری‌های نفتی کاربراتوری گسترش دهد. در این راستا در زمره بهترین برند‌های شناخته شده قرار گرفت به طوری که امروز ایران کارتوس مشهد پس از ۷۰ سال تولید انواع بخاری گازسوز و شومینه و انواع آب گرم کن‌های مخزنی دیواری گازسوز و هیتر‌های گازسوز، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نام آور در سطح ملی است. تولیدات این شرکت از سال ۱۳۶۸ تاکنون دارای استاندارد ملی ایران ISIRI می‌باشد.