ارزیابی سفر وزیر خارجه عراق به ایران و تلاش برای حل اختلافات تهران-ریاض

به گزارش شهرآرانیوز؛ پیش بینی می‌شود طبق برخی گمانه زنی ها، وزیر خارجه عراق، در جریان این سفر، دعوت نامه مقامات ارشد این کشور برای حضور ایران در نشست بین المللی بغداد را به مقامات تهران ارائه کند. در روز‌های اخیر برخی رسانه‌های عربی اعلام کردند که قرار است عراق از رئیس جمهور ایران برای مشارکت در نشست بین المللی بغداد دعوت کند. کشور عراق قرار است نشستی بین المللی را با حضور برخی کشور‌های منطقه‌ای و غربی در اواخر ماه جاری میلادی برگزار کند.

شبکه «العربی الجدید» به نقل از برخی منابع اعلام کرده است که بغداد طی روز‌های آتی، از آیت ا... سید ابراهیم رئیسی برای شرکت در این مراسم دعوت خواهد کرد. عامل الفایز، عضو کمیسیون روابط خارجی پارلمان عراق، پیش از این اعلام کرده بود که حدود ۱۰ کشور از جمله ترکیه، ایران، عربستان و برخی دیگر از کشور‌های عربی به علاوه برخی کشور‌های اروپایی و آمریکا در نشست بغداد مشارکت خواهند کرد. براساس این گزارش، بغداد پیش از این، ترکیه، عربستان و کویت را برای مشارکت در این نشست دعوت کرده است.

تلاش عراق برای افزایش وزن ژئوپلیتیکی

عبدالرضا فرجی راد، تحلیلگر مسائل منطقه خاورمیانه، در گفتگو با «ایلنا»، در تحلیلی از چرایی سفر وزیر امور خارجه عراق به تهران گفت: وزیر امور خارجه عراق پیش از این به عربستان سفر کرده است و پس از ایران، احتمالا به ترکیه نیز سفر خواهد کرد و شاید به سایر کشور‌های عرب منطقه هم سفر کند. خبر‌ها از یک سو حاکی از آن است که نشستی میان تهران، عربستان و ترکیه برگزار خواهد شد و از سوی دیگر نیز اعلام شده است که شمار کشور‌های شرکت کننده در نشست امنیتی بغداد ۱۰ کشور است و احتمالا اردن، مصر و حتی انگلیس و آمریکا را نیز در برمی گیرد. البته دیگر هدف سفر فؤاد حسین به تهران، علاوه بر دعوت برای نشست امنیتی، دیدار با رئیس جمهور و مقامات دولت جدید است تا مسائل فی مابین را با دولت جدید تهران در میان بگذارد و از رویکرد جدید ما مطلع شود.

وی افزود: اگر هدف دعوت وزیر خارجه عراق برای نشست چهارجانبه باشد، می‌توان گفت که برگزاری چنین نشستی، نزدیک به واقعیت و عملی است و ایران هم شرکت خواهد کرد؛ زیرا تهران بار‌ها اعلام کرده است که از هر نوع ابتکاری برای کاهش تنش با ریاض استقبال می‌کند. در این میان آنکارا هم اختلافاتی با ریاض دارد که احتمالا برگزاری چنین نشستی از سوی این کشور نیز پذیرفته می‌شود و البته بغداد هم معتقد است کاهش اختلافات این سه کشور به کاهش کشمکش‌ها در عراق منجر خواهد شد. با این حال اگر خبر دوم صحت داشته باشد و عراق اساسا به دنبال برگزاری نشستی در سطح فرامنطقه‌ای و گسترده‌تر باشد، کار سخت می‌شود و تهران نیز معذوریت‌هایی برای شرکت خواهد داشت و رئیس جمهور ایران در این برهه زمانی حاضر نمی‌شود بر سر میزی با حضور نخست وزیر انگلیس و رئیس جمهور آمریکا بنشیند.

البته احتمالا حضور سران مصر و اردن و سایر کشور‌های عرب منطقه، حساسیتی برای ایران ایجاد نمی‌کند؛ زیرا تهران از حل و فصل مسائل امنیتی با این کشور‌ها هم استقبال خواهد کرد. این تحلیلگر درباره اینکه با توجه به اختلافات ترکیه و ایران با عربستان، ممکن است برگزاری این نشست چهارجانبه از سوی ریاض به بغداد پیشنهاد شده باشد، گفت: عراق سعی دارد وزن ژئوپلیتیکی خود را افزایش دهد و به همین منظور نیز پیشبرد چنین ابتکاراتی را آغاز کرده است. همچنین نباید این موضوع را نادیده بگیریم که قیمت نفت افزایش پیدا کرده است و عراق نیز بین ۴ تا ۵ میلیون بشکه نفت صادر می‌کند و برای کشوری که صادر کننده نفت است، چنین شرایطی، بهترین زمان برای نقش آفرینی منطقه‌ای و پیشبرد طرح‌های سیاسی است.

گفتگو‌های دیپلماتیک در آستانه نشست بغداد

فارغ از تلاش‌های اخیر عراق برای برگزاری نشست‌های امنیتی در بغداد و توفیق در این مسیر، تحرکات دیگری نیز در روز‌های گذشته قابل رصد است که می‌توان آن‌ها را نیز در راستای برگزاری همین نشست‌های احتمالی در آینده بررسی و تحلیل کرد. یکی از مهم‌ترین این موارد، گفت وگوی تلفنی رئیس جمهور کشورمان با امانوئل مکرون، همتای فرانسوی وی، است. رئیس جمهور در این گفتگو با تأکید بر اینکه هم آمریکا و هم اروپایی‌ها باید به تعهدات خود در برجام عمل کنند، گفت: در هر مذاکره‌ای باید حقوق ملت ایران استیفا و منافع ملت ما تأمین شود. رئیسی تصریح کرد: جمهوری اسلامی درباره موضوع تأمین امنیت و حفظ بازدارندگی در منطقه خلیج فارس و دریای عمان بسیار جدی است و با عوامل سلب کننده امنیت مقابله خواهد کرد.

رئیس جمهور همچنین درباره لبنان گفت: ما از هر اقدامی که در راستای ثبات، امنیت و بهبود وضعیت اقتصادی مردم لبنان باشد، حمایت کرده و در این زمینه از همراهی فرانسه استقبال می‌کنیم. رئیس جمهور فرانسه نیز در این تماس تلفنی با تبریک آغاز مسئولیت آیت ا... رئیسی و آرزوی موفقیت برای وی، گفت: ایران و فرانسه می‌توانند با همکاری خود در راستای برقراری صلح و ثبات در منطقه نقش ایفا کنند. مکرون همچنین با بیان اینکه فرانسه همیشه تلاش کرده است راه حلی برای ثبات در لبنان ارائه دهد، ابراز امیدواری کرد با همراهی ایران، زمینه برای برقراری ثبات و حل مشکلات این کشور فراهم شود. رئیس جمهور فرانسه در پایان خواستار تداوم گفتگو‌ها بین تهران و پاریس با هدف عمیق‌تر شدن روابط دوجانبه شد.