مهدیزاده | شهرآرانیوز؛ لطفا بیصدا و آرام بخوانید. این گفتگو از دردهایی است که بیصدا هستند؛ دردهایی که کمتر گوشی به شنیدنشان عادت دارد. از آن دست دردهایی که فقط ناشنوایان میشناسند؛ زیرا زبانش، زبان مرسوم جامعه نیست. روز جهانی ناشنوایان بهانهای شد تا پا بگذاریم به دنیای ساکت و پر از رنج ناشنوایان.
روبهروی ما معصومه ترابیمقدم، رئیس و مدیرعامل کانون ناشنوایان خراسانرضوی، مینشیند؛ کسی که خودش ناشنواست، پس سؤالاتمان را از دغدغههای جامعه ناشنوایان مینویسیم و او نیز جوابها را مینویسد. قبل از هرچیز مینویسد: «اولین و بزرگترین مشکل ما همین است، ارتباطمان با جامعه قطع است و زبان مشترکی نداریم.»
ارتباط گرفتن بدون کلام در جامعهای که تمام مناسباتش بر زبان مشترک گویندهها و شنوندهها استوار است میشود سؤال اولمان. رئیس کانون ناشنوایان استان در پاسخ، مانع اصلی ارتباط ناشنوایان با جامعه را به رسمیت نشناختن زبان اشاره میداند. او به تلاشهای ناشنوایان برای به رسمت شناختن این زبان اشاره میکند؛ تلاشهایی که به گفته او متأسفانه هنوز به نتیجه نرسیده است.
دلیلش را ترابیمقدم، همکاری نکردن سازمانها، ارگانهای دولتی و غیردولتی با ناشنوایان و مراکز حمایتی از آنها میداند. ترابیمقدم در تشریح مظلومیت زبان اشاره، به برخی پستهای مردم در فضای مجازی اشاره میکند که زبان ارتباطی ناشنوایان را به سخره میگیرند و مردم نیز متأسفانه این قبیل پستها را نشر میدهند. او این پیامد را حاصل نبود شناخت در جامعه درباره ساکنان دنیای سکوت میداند.
او در ادامه توضیحاتش این جملات را مینویسد: برای به رسمیت شناختن زبان اشاره تلاشهای بسیاری صورت گرفته است. مثلا به دنبال همین تلاشها خیلی از کارکنان ادارات، از یادگیری زبان اشاره برای پاسخگویی به اربابرجوع ناشنوا استقبال کردند، اما متأسفانه حاضر نشدند در ماه یا هفته چندساعت وقت برای یادگیری این زبان بگذارند.
ادامه گپوگفت نوشتاری ما، به سهم ناشنوایان از دنیای رسانه و صداوسیما میرسد؛ موضوعی که برای ناشنوایان، پر از درد ناگفته است. ترابیمقدم پاسخ این سؤالمان را اینطور مینویسد: متأسفانه ما ناشنوایان در برنامههای تلویزیونی هیچگونه سهمی نداریم، حتی چند دقیقه کوتاه.
او به توضیحاتش یک نکته تأکیدی و هشداری نیز اضافه میکند: زبان اشاره علاوه بر افراد ناشنوا و کمشنوا، برای افراد شنوا هم کاربردی است. ممکن است افراد به واسطه کهولت سن یا رخ دادن حادثهای در آینده شنوایی خود را از دست بدهند و چنانچه به زبان اشاره مسلط باشند، میتوانند بدون هیچ دغدغهای ارتباط خود را با دنیای اطراف حفظ کنند.
آنطور که مینویسد جامعه ناشنوایان استان جامعه بزرگی است؛ «۱۸ هزار و ۲۴۲ پرونده ناشنوا تشکیل شده است که از این تعداد ۸۲۷ نفر آنان زیر ۷ سال هستند.» او همینطور «آمار نوزادانی را که ناشنوا متولد شدهاند و زیر دو سال سن دارند، ۱۲۷ نفر مینویسد.» درمان ناشنوایی کودکان، فراری دادن آنها از دنیای سکوت و رقمزدن آیندهای پرهیاهو و روشن.
ترابیمقدم به شرایط جراحی کاشت حلزون برای این کودکان اشاره میکند؛ جراحیای که بنا بر نوشته او با رقم کمی میتواند رقم بخورد و از ۶ میلیون تومان هزینه درمانش، ۳ میلیون تومان آن نیز توسط بهزیستی در قالب وامی بلاعوض پرداخت میشود. بااینحال رئیس کانون ناشنوایان خراسانرضوی بزرگترین دغدغه در درمان ناشنوایی کودکان را عدم پذیرش خانوادهای این کودکان میداند.
او فرهنگسازی دراینباره را کلید ورود کودکان به دنیای صدا میداند و دراینباره مینویسد: برخی خانوادهها ناشنوایی فرزند خود را قبول نمیکنند و درمان را به تأخیر میاندازند. این درحالی است که اگر از همان کودکی این را قبول کنند و وارد فرایند درمان شوند، طبق نظریههای علمی، کودک میتواند با کاشت حلزون یا سمعک، با دنیای اطراف ارتباط برقرار کند. فرهنگسازی در خانوادهها جزو نکات کلیدی است.
آخرین سؤالات تایپی ما درباره اشتغال و آموزش ناشنوایان است. رئیس کانون ناشنوایان خراسانرضوی از همکاری مناسب بهزیستی استان با ناشنوایان به منظور معرفی ناشنوایان به واحدهای کاری مینویسد و در ادامه روند اشتغال ناشنوایان توسط مدیران شرکتهای تولیدی را تحسینبرانگیز توصیف میکند. اما در حوزه آموزش از دغدغهای مینویسد که هنوز برای آن چارهای اندیشیده نشده است: «درباره آموزشهای مجازی مشکل داریم، ناشنوایان در مسیر این نوع آموزشها که الان مرسوم است، بسیار مشکل دارند.»
او در ادامه از طرح اعزام مترجم به ادارات برای طرح مشکلات و خواستههای ناشنوایان مینویسد: «از سال ١٣٩٥ طرح سامانه اعزام مترجم کانون ناشنوایان خراسانرضوی ارائه شد و در ادامه با همکاری سازمان بهزیستی خراسانرضوی و با هدف بهبود تسهیل در مشکلات ناشنوایان، طرح اعزام مترجم راهاندازی شد که بسیار مورد استقبال جامعه ناشنوایان قرار گرفت، خصوصا در روزگار همهگیری کرونا که به واسطه ماسک زدن امکان لبخوانی نیز وجود ندارد.
برایناساس چنانچه فرد ناشنوا در ارگانی دولتی یا غیردولتی نیاز به مترجم داشته باشد، مترجم اعزام میشود تا اشارات او را ترجمه کند. با این سامانه، ناشنوایان اکنون میتوانند بخشی از خواستهها و مشکلات خود را مطرح کنند.»