ریحانه صادقی | شهرآرانیوز؛ از هر ۵ زن در دنیا، یک زن نوعی از کمتوانی (یا بهاصطلاح عمومیتر، معلولیت) را در زندگی خود تجربه میکند. این زنان میتوانند مادران، فرزندان، رهبران، کارآفرینان، دانشمندان، و به طور کلی، افراد تأثیرگذار و بااهمیتی در جوامع خود باشند.
با توانمندسازی و تعامل با زنان و دختران کمتوان، خواهیم توانست جوامعی منعطفتر برای همه افراد بسازیم.
همانگونه که در قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۷ درباره وضعیت زنان و دختران کمتوان آمده است، زنان و دختران کمتوان، به سبب تبعیضهای متعددی که از جهات گوناگون (بر اساس جنسیت، سن، نوع کمتوانی و عوامل دیگر) با آن روبهرو هستند، از آسیبپذیرترین و به حاشیه راندهشدهترین اقشار جامعه به شمار میروند.
از منظر دیگر، زنان در سرتاسر دنیا، به سبب رویارویی با تبعیضهای جنسیتی و خشونت بیشتر، در معرض اکتساب انواع کمتوانی قرار دارند، و از جهتی، احتمال رویارویی زنان کمتوان با خشونت یا سوءرفتار و مورد بیتوجهی یا بهرهکشی قرار گرفتن بیشتر است.
این زنان بیشتر ممکن است از دسترسی به آموزش و تحصیلات، فرصتهای شغلی، مسکن و مراقبتهای سلامت محروم بمانند.
آمارها نشان میدهند ۵۸ درصد از دختران کمتوان هرگز از سطح تحصیلات ابتدایی بالاتر نمیروند، نرخ باسوادی جهانی زنان کمتوان تنها یک درصد است، و تنها ۶/۱۹ درصد از زنان کمتوان در سرتاسر جهان شاغل هستند.
احتمال اینکه این زنان مورد خشونتهای مبتنی بر جنسیت قرار گیرند ۲ تا ۳ برابر بیش از زنان دیگر است. زنان کمتوان، همچنین، معمولا از حق گرفتن تصمیمهای آگاهانه درباره بدن خود (از جمله تصمیمگیری درباره فرزندآوری خود) محروماند.
چنین آمارهایی سبب شدهاند بسیاری از افراد دلسوز دستبهکار فعالیت در زمینه احقاق حقوق اولیه انسانی زنان کمتوان شوند.
یکی از این افراد استفانی ارتلوا (Stephanie Ortoleva)، مؤسس و مدیر پیشین سازمان بینالمللی زنان توانیافته (Women Enabled International)، است که این سازمان غیردولتی را در سال ۲۰۱۰ تأسیس کرد.
دلیل تأسیس این سازمان در درجه اول ایجاد پلی میان ۲ مسئله حقوق افراد کمتوان و حقوق زنان بود. پیش از آن، آژانسهای حقوق زنان و متخصصان، سرمایهگذاران و فعالان این حوزه، مسئله کمتوانی را خارج از حوزه فعالیت خود میدیدند و از آن چشمپوشی میکردند.
کنشگران حقوق افراد کمتوان نیز اغلب تمرکز بر زنان کمتوان را از حوزه کاری خود خارج میدانستند.
استفانی ارتلوا (فعال، متخصص و وکیل حوزه حقوق بشر) که خود یکی از همین زنان دارای کمتوانی جسمی بود، بهخوبی از شکاف موجود در این زمینه آگاهی داشت. به همین سبب، در صدد رفع آن برآمد.
ارتلوا با تأسیس سازمان زنان توانیافته (WEI) آغازگر کنشگری در نقطه تلاقی مسئله جنسیت و کمتوانی، در واکنش به تجربههای زیسته زنان و دختران کمتوان، و برای ترویج پذیرش این زنان و مشارکت آنها در جامعه به منظور دستیابی به برابری تحولآفرین بوده است.
در طول سالهای گذشته، WEI از یک پروژه تکنفره فراتر رفت، رشد کرد و به سازمانی پویا متشکل از افراد مستعد تبدیل شد. این افراد در این سازمان رؤیای ساختن جهانی را در سر میپرورانند که در آن زنان و دختران کمتوان حقوق انسانی خود را مطالبه میکنند، با اتحاد و همبستگی عمل میکنند و حق تعیین سرنوشت خود را به دست میگیرند.
این سازمان در زمینه آموزش و رایزنی برای حقوق انسانی همه زنان و دختران، و با تمرکز ویژه بر حقوق زنان و دختران کمتوان، از طریق همکاری با سایر سازمانهای بینالمللی فعال در زمینه توانمندسازی این زنان فعالیت میکند.
فعالیتهای این سازمان عبارتاند از: ارائه برنامه و دورههای آموزشی در زمینه حقوق بشر در کشورهای درحالتوسعه، در حال گذار یا در وضعیت پساجنگی، ارائه مشاوره به دولتها یا سازمانهای غیردولتی و بینالمللی برای اطمینان از حضور و توجه به زنان و دختران کمتوان در سیاستگذاریها و برنامههای توسعه و مراحل اجرایی این برنامهها.