نگاهی به سیاست خارجی دولت سیزدهم با تمرکز به تقویت همکاری با همسایگان

به گزارش شهرآرانیوز؛ در واقع مهم‌ترین استراتژی دولت سیزدهم از همان روز‌های نخست در عرصه روابط بین الملل، عبور از قوانین نانوشته و اشتباهی بود که افق روابط بین الملل جمهوری اسلامی را تنها در مرز‌های فرامنطقه‌ای و در تعامل با غرب می‌دید.

ایجاد، تثبیت و گسترش روابط با کشور‌های منطقه و همسایه به دو دلیل وجود ظرفیت‌های گسترده در هر یک از آن‌ها و در حوزه‌های مختلف اقتصادی و تجاری از یک سو و سهولت ایجاد این رابطه از سوی دیگر، در دیپلماسی دولت سیزدهم اهمیت ویژه یافته است.

عضویت دائم در سازمان شانگهای به عنوان سازمانی که به واسطه حضور برخی از مهم‌ترین قدرت‌های سیاسی اقتصادی و نظامی می‌تواند حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد و می‌تواند سیاست یک جانبه گرایی آمریکایی را ناکام بگذارد، تلاش برای مدیریت تغییرات در مرز‌های شرقی با وجود حضور طالبان در رأس قدرت افغانستان و آوارگی هزاران نفر از مردم این کشور، عبور دیپلماتیک از سوء تفاهم‌های به وجود آمده در مرز‌های شمال غربی که به دلیل ماجراجویی‌های رژیم صهیونیستی به وجود آمده بود، حضور در نشست اکو و انعقاد قرارداد سواپ گازی و در نهایت کاهش تنش‌ها با کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس، از مهم‌ترین اقدامات دولت سیزدهم در سه ماه نخست آغاز به کار خود بوده است که تداوم آن، پویایی دیپلماتیک را به وزارت خارجه بازخواهد گرداند.

اما در راستای تحقق استراتژی سیاست همسایگی، تا کنون حجت الاسلام رئیسی و اعضای کابینه و دستگاه دیپلماسی کشور، گام‌های مهمی برداشته و تلاش کرده اند تا از ظرفیت‌های اقتصادی، دیپلماتیک، فرهنگی و تاریخی کشور‌های منطقه در جهت حراست از منافع کشور بهره گیرند.

به جز موارد پیش گفته، از دیگر گام‌های مثبت دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم در مسیر تحقق عملیاتی هرچه بیشتر سیاست همسایگی، می‌توان به آماده سازی مقدمات امضای سند راهبردی بیست ساله با روسیه و ترسیم نقشه راه روابط تهران-باکو و آغاز فصل نو ینی از مناسبات با جمهوری آذربایجان اشاره کرد.

بدین ترتیب می‌توان گفت که دولت سیزدهم با رویکرد همگرایی منطقه‌ای توانسته است الگویی نوین از همکاری‌ها در قالب تعاملات دو و چندجانبه را محقق سازد.

روابط با همسایگان در بهترین شرایط است

جواد کریمی قدوسی، نماینده مشهد در مجلس، در گفتگو با «ایرنا» در ارزیابی سیاست همسایگی دولت سیزدهم گفت: ما الان بهترین روابط را با همسایگان داریم. بر اساس گزارش وزارت خارجه، مشکلات ما با کشور‌های همسایه صددرصد حل شده است و به دنبال توسعه روابط اقتصادی با همسایگان هستیم و این توسعه روابط باعث رشد اشتغال در کشور و راه اندازی تولید می‌شود.

در ۱۲۰ روز اخیر، مسائل کشور در رابطه با ترکمنستان، قرقیزستان، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، پاکستان، افغانستان و امارات حل شد و امروز در بهترین شرایط هستیم و روز به روز هم روابط بهتر می‌شود. وی با تأکید بر لزوم استفاده از ظرفیت‌های اوراسیا گفت: حوزه اوراسیا ۳۰۰، ۴۰۰ میلیون نفر جمعیت دارد و راه‌های زمینی هم با امنیت کامل باز است؛ البته مشکلات جزئی هم در این زمینه وجود دارد که دنبال رفع آن‌ها هستیم.

سیاست همسایگی به نفع همه کشور‌های منطقه

نوذر شفیعی، کارشناس مسائل بین الملل، در گفتگو با «ایرنا»، ضمن ارزیابی ابتکارات دولت سیزدهم در حوزه‌های دیپلماتیک و اقتصادی با محوریت سیاست همسایگی گفت: ایران با ابتکارات دیپلماتیکی اش، توانسته است به طور چشمگیری فشار‌های آمریکا را کاهش دهد و کشور‌های عربی وقتی در عمل دیدند که فشار بر ایران تأثیر ندارد، راه همکاری با جمهوری اسلامی را در پیش گرفتند. در نتیجه، مذاکرات بین ایران و کشور‌های حاشیه خلیج فارس را باید به فال نیک گرفت، هرچند تنش‌ها میان ایران و برخی کشور‌های عربی حوزه جنوبی خلیج فارس، تنش‌هایی نیست که یک شبه حل شدنی باشد.

وی در ادامه، درباره اهمیت جهانی سیاست همسایگی نیز گفت: سیاست همسایگی سیاستی نیست که فقط ایران آن را مطرح کرده و از آن تبعیت کند، بلکه سیاست همسایگی توسط اغلب کشور‌ها و حتی سازمان‌هایی مثل اتحادیه اروپا دنبال می‌شود. درباره اینکه سیاست همسایگی یک امر معمول در روابط کشور‌ها با دنیای خارج است و اینکه سیاست همسایگی می‌تواند از جهات مختلف سودآور باشد، تردیدی وجود ندارد، اما تحقق سیاست همسایگی منوط به این است که همه همسایگان به این سیاست باور داشته باشند. کشور‌های منطقه باید یاد بگیرند که رابطه بین کشور‌های همسایه با رابطه بین کشور‌های دوردست الزاما منافاتی ندارد و بلکه می‌توانند مکمل هم باشد. از این منظر، سیاست همسایگی می‌تواند تأمین کننده منافع همه کشور‌های منطقه باشد.