موزه‌ دانشگاه فردوسی مشهد، موزه ای برای همه

به گزارش شهرآرانیوز؛ دکتر سلمان ساکت، رئیس مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد، از وقتی ساخت موزه دانشگاه کلید زده شد تا زمان افتتاح آن در اردیبهشت ۹۷، همراه آن بوده است.

او درباره نگاهی که ایده ساخت موزه دانشگاه را به واقعیت نزدیک کرد، می‌گوید: دانشگاه فردوسی مشهد بیش از ۷۰ سال سابقه دارد و مهم‌ترین نهاد علمی و فرهنگی در شرق کشور است که می‌تواند تاریخ خودش را روایت کند.

این تاریخ باید ماندگار شود و الگویی فراروی دانشجویان و استادان باشد. اینجا یک پایگاه مطمئن برای حفظ تاریخ است که با افتخار میزبان میراث علمی و فرهنگی فرهیختگان شهر است.

ساکت که از سال ۹۳ هر آن چیزی را که به تاریخ دانشگاه ارتباط دارد، جمع آوری می‌کند، توضیح می‌دهد: هر سند و شیئی را که گذر زمان شامل حال آن شده بود، یافتیم و درباره تاریخ آن پژوهش کردیم.

سپس شرکت تعاونی دانشگاه را در اختیار گرفتیم و آن را همراه با یک روایت و داستان از تاریخ دانشگاه طراحی کردیم و متناسب با یافته هایمان، این مکان را ساختیم و اسناد و اشیا را در معرض نمایش گذاشتیم.

او که خود پیشنهاد ساخت موزه دانشگاه را داده است، جزئیات ساخت و پرداخت آن را نیز خوب می‌داند: وقتی به فکر تأسیس نمایشگاه و جمع آوری آثار افتادیم، همه انبار‌های دانشگاه را یک به یک جست وجو کردیم.

به سراغ استادان و کارمندان قدیمی رفتیم و از آن‌ها درخواست کردیم که اگر در منازلشان اشیا قدیمی دارند به موزه واگذار کنند یا امانت بدهند.

همین تلاش پویا و مستمر ساکت و همکاران دکتر ساکت راهگشا می‌شود و موفق می‌شوند اشیایی را از نخستین سال‌های ایجاد دانشگاه بیابند. او به میز تحریر قدیمی میان سالن اشاره می‌کند و می‌گوید: دومین رئیس دانشگاه پشت این میز نشسته است. وقتی که اینجا را می‌ساختیم، من هر روز اینجا حضور داشتم.

در این رفت وآمد‌ها این میز را دیدم که دست یکی از کارپرداز‌ها بود. پایه‌های آن چشم من را گرفت. آن زمان خواستم که این میز را به موزه منتقل کنند. میز فرسوده را با یک میز نو تعویض کردیم. بعد‌ها متوجه شدیم رئیس دانشگاه در عکسی که در روزنامه خراسان در سال ۴۲ به چاپ رسیده بود، پشت این میز نشسته است.

رئیس مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد، خانواده استادان قدیمی دانشگاه را همراه موزه می‌داند و می‌افزاید: وقتی این مکان را در سال ۹۷ افتتاح کردیم، بسیاری از خانواده‌های استادان، خودشان برای اهدای آثار پیش قدم شدند.

وقتی آن‌ها مطمئن شدند که جای آبرومندی را در نظر گرفته ایم، دست و دل بازانه لوازم استادان را هدیه کردند. خانواده دکتر یوسفی، خانواده استاد مدیرشانه چی و دیگر خانواده‌ها اسبابی از ایشان را در اختیار موزه قرار دادند.

خانواده دکتر محمد فرهاد رحیمی و خانواده دکتر جمشید درویش که به تازگی فوت کرده اند، نیز ابزار کارشان را به اینجا اهدا کردند. حتی برخی افراد فرهیخته شهر که ارتباط مستقیم با دانشگاه ندارد نیز خودشان برای این کار داوطلب شدند.

مرحوم غلامرضا قدسی، شاعر برجسته مشهدی، با پیشنهاد خودشان وسایلی را به ما اهدا کردند که درمعرض نمایش گذاشتیم. هنوز هم آثار بسیاری در منازل استادان هست که می‌تواند به موزه منتقل شود. در منازل امکان نگهداری تخصصی وجود ندارد و وسایل فرسوده می‌شود.

ساکت درباره تعداد آثاری که برای نمایش وجود دارد نیز این طور توضیح می‌دهد: تا کنون حدود هزار شیء و بیش از ۱۰۰ هزار سند و ۷۰ هزار عکس در مخازن جمع آوری شده است که حدود ۵۰ شیء، ۵۰ سند و ۸۰ عکس برای بازدید گذاشته شده است و به صورت گردشی تغییر می‌کند.

او مخاطب اصلی نمایشگاه آثار را دانشگاهیان می‌داند، اما اضافه می‌کند:، چون ساختمان داخل پردیس دانشگاه قرار گرفته است، این گمان وجود دارد که این موزه عمومی نیست، اما ما آمادگی میزبانی از همه مردم را داریم و علاقه‌مندان هر روزه با مراجعه به ورودی دانشگاه می‌توانند از موزه بازدید کنند؛ حتی امکان حضور گروه با هماهنگی قبلی نیز وجود دارد.

رئیس مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد می‌گوید آمادگی گسترش این فضا تا ۲۰۰۰ متر را دارند، اما به تنگنا‌های مالی نیز اشاره می‌کند. او درباره تحقق اهدافی که در ساز و برگ موزه دانشگاه داشته است، ادامه می‌دهد: حدود ۶۰ درصد از اهداف تا کنون در این مجموعه محقق شده است، اما فضای بزرگ تری برای نمایش و اجرای طرح‌های پژوهشی مورد نیاز است.

اگر امکانات سخت افزاری و نرم افزاری باشد، می‌توانیم مهم‌ترین و بهترین موزه شرق کشور باشیم. تأثیرگذاری ما در حوزه آموزشی پژوهشی نیز می‌تواند بیش از این باشد. این ادعا بلند نظرانه است، ولی بسیاری از اقدامات در موزه دانشگاه برای نخستین بار در مشهد و کشور اجرا شده است.

آرزو دارم این موزه در وسط شهر تشکیل شود تا همه مردم مشهد بدون دغدغه بتوانند از آن بازدید و به چنین نهاد علمی و فرهنگی در شهرشان افتخار کنند.