آیا مهر1400 ماه احیای دوباره شاخص بازار سهام است یا سهام داران بازهم ریزش بیشتر و ادامه روند اصلاح شاخص را خواهند دید؟ آیا بازده ناامیدکننده بازار در شهریور امسال نشانه ای از تکرار سونامی سقوط بازار در 20مرداد1399 است یا ممکن است بازار سهام از دیگر رقبای سنتی اش یعنی طلا و دلار جلوتر بزند؟
پاسخ به این سؤال بدون تأمل در فضای کلی حاکم بر اقتصاد کشور و متغیرهای درونی و بیرونی البته دشوار است و اکنون سؤال کلیدی پیش روی بسیاری از سهام داران حقیقی این است که بازار سهام چه خواهد شد؟ آخرین ماه تابستان داغ 1400 سردترین و بدترین بازده را در تابستان امسال برای سهام داران به همراه داشت تا جایی که بازده بورس در نیمه نخست سال به 6درصد رسید و بیش از 22هزارمیلیارد تومان پول سهام داران حقیقی از گردونه معاملات سهام خارج شد.
آنچه مسیر آینده بازار سهام را روشن می کند، روند متغیرهای سیاسی در حوزه بین الملل شامل مذاکرات هسته‌ای و همچنین گفت‌وگوهای احتمالی برای بهبود روابط با همسایگان از یک سو و نوسان شاخص هایی چون نرخ تورم و کسری بودجه دولت از سوی دیگر است. هرگونه پیشرفت در روند مذاکرات و بهبود در روابط خارجی به این معناست که درنهایت روند، میزان و کیفیت ورودی ارز به داخل کشور بهتر خواهد شد و دست کم بخش زیادی از کسری بودجه تورم زای 400هزارمیلیاردتومانی را می توان از محل عایدی ارز فروش نفت و فراورده ها پوشش داد. چنین اتفاقی به معنای کاهش انتظارات تورمی در جامعه و تعدیل آن به ویژه در بازار سهام است. اگر روند متغیرها و مؤلفه های اثرگذار بر اقتصاد و البته بازار سهام به گونه ای پیش برود که نتیجه آن بی ثباتی در بازار ارز و بالارفتن بیشتر نرخ تورم باشد، این احتمال قوت خواهد گرفت که وزن انتظارات تورمی در بازارهای دارایی محور ازجمله سهام، ارز، سکه و نظایر آن افزایش یابد، زیرا گزینه پیش رو برای پوشش کسری بودجه، یا استقراض از بانک مرکزی خواهد بود که تورم را به مرز نگران کننده می رساند یا مسیر غیرتورمی یعنی فروش اوراق بدهی دولت خواهد بود که نتیجه آن افزایش نرخ بازده مورد انتظار این اوراق و به احتمال اقدام سیاست گذار پولی برای افزایش نرخ بهره است و می تواند طولانی ترشدن روند ریزش شاخص بازار سهام دست کم تا ماه های آخر امسال باشد.
در چنین وضعیتی سهام داری کردن با تقلید از رفتار دیگران آن هم بدون تحلیل ریسک بزرگی برای سهام داران حقیقی ناآشنا با روند تحولات آینده خواهد بود. آنچه از سیاست گذاران اقتصادی انتظار می رود، بازگرداندن ثبات و تقویت شاخص آینده پذیری اقتصاد ایران است. اکنون بازار سهام از ناحیه سیاست های دستوری و قیمت گذاری کالاها به شدت در ابهام قرار دارد. مهر آغاز سال تحصیلی است و امسال می تواند آغاز یادگیری سهام داری و سرمایه گذاری بدون هیجان و البته با تحلیل برای سهام داران حقیقی باشد. شرط آن گرفتن نمره خوب در دروس بازار سهام و مدیریت ریسک، تحلیل متغیرهای کلان و رصد تحولات پیرامونی است. مهرماه سرنوشت ساز بازار سهام فرارسیده است.