تکتم جاوید
خبرنگار
استعدادشان را پیدا کرده‌اند و در مسیری قدم گذاشته‌اند که درست هم‌راستای پیشرفت و کمک به مردم همین سرزمین است. هرآنچه از دانش و علم تئوری و تجربی آموخته‌اند، با عشق و تلاش در حوزه‌های مختلف، کنار هم گذاشته‌اند تا خدمتی عرضه کنند و دست یاریگر حوزه‌های تولید باشند. دانش‌بنیان‌ها مصداق عینی و واقعی کلمه خودکفایی هستند؛ همان‌ها که تحریم‌ها را بی‌ثمر و کمبودها را برطرف می‌کنند. دانشی را ایجاد کرده‌اند و براساس آن، استقلال را به حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی می‌کشانند تا چرخ تولید بچرخد و کارخانه‌ای از رونق نیفتد. اکنون 620شرکت دانش‌بنیان در پارک علم‌وفناوری استان فعالیت می‌کنند و بخشی از رونق تولید را در دست دارند. فرصت کوتاهی داشتیم که با چند نفر از آنان به نمایندگی از دیگران سخن بگوییم، خلاصه‌ای از توانمندی‌هایشان را بنویسیم و از خودکفایی‌شان یاد کنیم.
اتکا به خود در مقابل تحریم
مرتضی نوروزی کاخکی
مدیرعامل شرکت پناپ(توسعه پروژه های نیرو و اتوماسیون پاژ)
راه اندازی: سال1395
حتما مفاهیمی درباره انقلاب های صنعتی شنیده اید. انقلاب اول صنعتی با موتور بخار رقم خورد، انقلاب دوم با استفاده از الکتریسیته در صنایع، انقلاب سوم با اضافه شدن اتوماسیون صنعتی به فرایند تولید و موضوع انقلاب صنعتی چهارم که اکنون درگیر آن هستیم، اضافه شدن هوش مصنوعی به اتوماسیون صنعتی است؛ یعنی ما خط تولیدی داریم که به صورت اتوماتیک کار می کند و از هوش مصنوعی هم بهره مند است. در خروجی همه انقلاب های صنعتی، دست آخر باید محصولی تولید کنیم که کیفیت مطلوب تر و تعداد بیشتر و هزینه کمتری داشته باشد. رسالت ما، توسعه فناوری های مرتبط با اتوماسیون صنعتی در خطوط تولید است. ما سیستم کنترل مناسب این خطوط را با فناوری روز که موردنیاز است، توسعه می دهیم. در این زمینه هم اولین شرکتی هستیم که در کشور فعالیت خود را آغاز کرده است و با این عنوان موفق به دریافت گرید دانش بنیان شدیم. شرکت های دانش بنیان زیاد هستند ولی با عنوان اتوماسیون خط تولید، ما اولین شرکت بودیم. سیستم های کنترل صنعتی خطوط تولید هم جزو اولین فناوری هایی بودند که ازسوی کشورهای دیگر تحریم شدند. اکنون در استاندارد جهانی، سیستم های شرکت های یکپارچه ساز، سیستم کنترل هستند اما به ما خدمات مستقیم نمی دهند و دریافت غیرمستقیم خدمات هم از آن ها سخت است. فناوری حجم گسترده ای دارد و حجم زیادی نیروی کارشناسی می خواهد و البته تحریم خدمات مهندسی، کار ساده ای است. بررسی ها نشان می دهد بیش از 75درصد کارخانه های حوزه صنایع متوسط و بزرگ دنیا را شرکت های پیمانکار اروپایی و آمریکایی اداره می کنند و به طور طبیعی به ایران خدمات نمی دهند و 25درصد بقیه آن ها هم قادر به خدمات دهی خاصی نیستند. درمجموع در فناوری توسعه اتوماسیون صنعتی باید متکی به داخل باشیم. ارائه نشدن خدمت ازسوی آن ها باعث می شود یک خلأ بزرگ در حوزه فناوری داشته باشیم.یکی از مشکلات اصلی صنایع ما، این است که قیمت تمام شده محصولاتمان، زیاد و کیفیت محصولمان درمقایسه با نمونه خارجی نامرغوب است و دلیل بزرگ آن هم، عقب ماندن از فناوری اتوماسیون صنعتی است. ما سعی کردیم این خلأ را کم کنیم و خدمات به روز بدهیم تا چرخ صنعت بچرخد و دچار توقف تولید یا افت کیفیت نشود. ما به سراسر کشور خدمت می دهیم و شکل خدمات ما هم به گونه ای است که باید کنار مجموعه باشیم و خدمات تعمیر و نگهداری بدهیم و یکی از دلایلی که نمی توان از کشورهای خارجی خدمات گرفت، همین نداشتن پشتیبانی است. مجموعه ای داشتیم که از کشور خارجی خدمت گرفت و پنج سال خط تولیدش خوابیده بود؛ چون طرف خارجی برای راه اندازی نیامد. قیمت تمام شده خدمات ما نسبت به خارجی ها کمتر است؛ چون کار مهندسی در ایران درمقایسه با خارجی ها با فرض کیفیت یکسان، ارزان تر است و تقریبا 40درصد نمونه خارجی است. با توجه به اینکه خدمات اتوماسیون صنعتی حجم گسترده ای دارد، نمونه های چینی و هندی الزام زیادی به رعایت استانداردها ندارند و ضعیف هستند اما ما تمام سعی خود را می کنیم تا استانداردها را رعایت کنیم و کیفیتی در سطح استاندارد اروپا داشته باشیم و بازخوردها و برتری ما در جشنواره ملی فولاد، نشان می دهد که تاکنون موفق عمل کرده ایم.
بدون نمونه خارجی
نوید افتاده رحمتی
مدیرعامل شرکت امیدپترو انرژی خاوران
راه اندازی: سال1395
کار شرکت ما ساخت تجهیزات آزمایشگاهی و پایش آنلاین برای ایجاد زیرساخت های هوشمندسازی تولید در صنایع معدنی است. این دانش، مرتبط با هوشمندسازی صنایع است و صنایع معدنی روی آن متمرکز شده اند؛ به این ترتیب که از مراحل مختلف تولید، نمونه گرفته می شود و در محل تست می کنند و نتایج به اتاق کنترل ارسال می شود و سیستم هوشمند دستور می دهد. ما هم از دانش خارجی استفاده می کنیم در عین حال، 6 دستگاه ما ثبت اختراع دارد، دو دستگاه نمونه خارجی ندارد و سه محصول ما هم دانش‌بنیان است. مشکل نمونه های خارجی این است که هزینه سنگینی دارند و خدمات پس از فروش ندارند، درحالی که ما خدمات لحظه ای می دهیم؛ مثلا در شهر کرمان، نماینده بومی برای تعمیرات و خدمات دهی داریم. دستگاه هایمان را در رقابت با نمونه خارجی و پس از تست می فروشیم. خریدار فرصت دارد دستگاه را تحویل بگیرد و اگر مورد تأییدش بود، هزینه را پرداخت کند.
در همه کشور، تنها دو شرکت هستیم که در این زمینه، حوزه مشابه داریم اما تعدادی خدمت هم هست که فقط ما انجام می دهیم. چالش مهم ما در این حوزه، ناترازی انرژی است که باعث می شود تولید و درآمد شرکت ها کاهش پیدا کند و در لایه های بعدی، اثرش را روی ما نشان بدهد. مشکلات تابستان امسال و پارسال که شرکت ها با قطعی های مداوم انرژی روبه رو بودند و دچار کمبود نقدینگی شدند، به ما هم رسید. فعالیت ما مخصوص صنعت فولاد است؛ البته درحال برنامه ریزی هستیم که در بازارهای عمومی تر هم بفروشیم؛ مثل بازار روی، مس، معادن طلا و همچنین صنعت سیمان. موضوع صادرات برای ما هم با ایجاد زیرساخت ها انجام شدنی است و ما درحال طی مراحل آن هستیم اما تحلیل و تصمیم گیری در بازار دلار و نوساناتش برای شرکت هایی مثل ما، کار سختی است. اصولا شرکت های دانش بنیان، چالش های فنی را آسان تر حل می کنند تا چالش های مالی. کار صادرات و بازرگانی، قوانین و جزئیاتی دارد که قدرت تحلیل آن از توان ما خارج است و ما در مراحل ابتدایی این مسیر هستیم.
استقلال ملی در استخراج زعفران
پریسا مردانی
مدیرعامل شرکت هوشمند فن آوران سلامت گستر چابک
راه اندازی: سال1400
شرکت دانش بنیان ما با هدف فرآوری و استخراج مواد مؤثره زعفران برای کاربردهای دارویی، غذایی و آرایشی بهداشتی راه اندازی شده است. کروسین، ماده مؤثر گیاه زعفران است اما آنچه در استخراج آن مهم است، میزان خلوص آن است.
در فارماکوپه های دارویی (کتابی که فهرستی درباره اطلاعات دارویی دارد) بسیاری از کشورها ذکر شده است که کروسین حتما باید خلوص 98درصدی داشته باشد و براین اساس، ما خلوص 99درصد را استخراج کرده ایم. موضوع دیگر تنوع در محصول است. کشور ما بزرگ ترین تولیدکننده زعفران است اما با خام فروشی، زنجیره ارزش افزوده ایجاد نکرده ایم و ارزآوری نداریم. ما این زنجیره را تکمیل کردیم و هم در حوزه دارویی، آرایشی، بهداشتی و غذایی ماده اولیه، تولید و هم محصولاتی را برپایه زعفران تولید می کنیم که در تولیداتی همچون انواع دارو مثل ضدسرطان، ضدآلزایمر، ضدافسردگی، تقویت حافظه و مغز و مکمل دیابتی کاربرد دارند و همه می توانند از آن استفاده کنند. ما در شرکت دانش بنیان خود، هم در زمینه مشاوره فرمولاسیون فعالیت می کنیم و هم در حوزه تولید محصولات. این محصولات با توجه به کیفیتشان می توانند جایگزین بسیاری از عمل های جراحی و تزریقاتی همچون بوتاکس باشند. ما مشتریانی از کشورهای آلمان و اسپانیا داریم و درحال رایزنی با کشورهای امارات و چین هستیم که صادرات به آن مناطق را آغاز کنیم. در حوزه داخل هم با شرکت های مختلف کار می کنیم. شرکت های دانشگاهی داخلی در مقیاس آزمایشگاهی، کار استخراج کروسین را انجام می دهند و از نظر خلوص ما از آن ها جلوتر هستیم. جدا از خلوص استخراج آن ها که 90درصد است، تنوع ما را هم ندارند. ما تنها شرکتی در کشور هستیم که در همه حوزه ها فعالیت می کند. نمونه های چینی و آلمانی با قیمت های چندبرابر در بازار عرضه می شود؛ چون آن ها زعفران خام را از ایران می خرند و فرآوری می کنند و باز به خودمان می فروشند. باتوجه به اختلاف قیمت برای شرکت های تولیدی، مقرون به صرفه است که این محصول را از ما خریداری کنند. قیمت زعفران به تنهایی بسیار زیاد است و اگر قرار باشد محصولش را هم خارجی بخرند، توجیه پذیر نیست. درعین حال که خلوص نمونه های چینی 95درصد است و اگر شرکتی خلوص 99درصد بخواهد، باید فقط از کشور آلمان خرید کند، درحالی که قیمت تمام شده محصول ما یک چهارم نمونه خارجی است. ما هم در حوزه کاری خود چالش هایی داریم. باتوجه به اینکه تنها و اولین شرکتی هستیم که دراین حوزه کار می کنیم، با سازمان های مخاطب خود چالش تعیین استانداردها را داریم. هنوز برای این محصول، استانداردی تعریف نشده است و خیلی وقت ها خودمان برای تدوین آن همکاری می کنیم. باید در این زمینه به استاندارد مشخصی برسیم تا هر شرکتی درباره تولید آن ادعا نکند. برای صادرات محصول هم هنوز چارچوبی تعریف نشده است؛ چون این محصول جدید است. هنوز به هر سازمان مراجعه می کنیم، باید درباره محصول توضیح بدهیم و آن را معرفی کنیم.