بازخوانی تاریخ قشون‌گیری در دوره پهلوی اول که واکنش‌های تلخ بسیاری را به‌دنبال داشت.

شبکه نمایش خانگی که حالا به جاافتاده‌ترین مدیوم تولید و پخش سریال در ایران تبدیل شده و توانسته شبکه‌های ماهواره‌ای و سریال‌های ترکی را به شکل چشمگیری کم‌اثر کند، این روز‌ها در آستانه یک تحول امیدوارکننده دیگر هم قرار دارد، تولید و پخش چهار عنوان سریال تاریخ ی مختلف که شبیه شان را پیشتر‌ها فقط در تلویزیون دیده بودیم.

دکتر حسن انصاری، عضو هیئت‌علمی مدرسه مطالعات تاریخ ی پرینستون در این گفتگو به بررسی زوایای تحلیلی ادبیات عاشورایی و آثاری که در این زمینه نوشته شده، پرداخته است. مشروح گفتگو را در ادامه بخوانید.

بدون تردید واقعۀ عاشورا و اتفاقاتی که در آن روز افتاد، یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین وقایعی است که در تاریخ اسلام به وقوع پیوسته است. تا چه اندازه نقل‌های نوشته شده در آثار مورخان سده‌های نخست درخور اعتماد است؟ حجت الاسلام دکتر رسول جعفریان سال هاست که مقالات و کتاب‌های گوناگونی در تحلیل قیام عاشورا و منابع تاریخ ی آن نوشته است. در این گفتگو برآنیم تا به بررسی منابع تاریخ ی قیام عاشورا بپردازیم.

بررسی وضعیت اجتماعی شیعیان در زمان امام کاظم (ع) موضوع گفت وگوی ما با دکتر رسول جعفریان، عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران، به مناسبت ولادت این امام همام است. وی در این مصاحبه به زوایای مهمی از زندگی امام کاظم (ع) پرداخته است.

میلاد حسینی، روزنامه نگار و نویسنده و مؤلف اثر داستانی به نام «شب شمس» است که اهالی قلم او را با آن می‌شناسند. اوایل امسال نیز کتابی از او منتشر شد با عنوان «صدسال نویسندگی در تهران». این کتاب یکی از مجلدات مجموعه کتب سده به پیشنهاد شهرداری تهران است و مشتمل بر گزارش‌هایی درباره صد نویسنده اثرگذار در پایتخت.

جواد راشکی علی آباد - کارشناس مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد

عبدالهادی حائری فرزندی از تبار بزرگان حوزوی قم بود. پدربزرگ مادری اش مرحوم آیت ا... شیخ عبدالکریم حائری، مؤسس حوزه علمیه قم، توانست جانی تازه در جریان دین ورزی ایران جاری سازد. عبدالهادی و برادر بزرگ ترش، عبدالحسین، شاید تصور نمی‌کردند که با گذشت سال‌ها ۲ شخصیت بزرگ در عرصه علمی یکی در تاریخ  پژوهی و دیگری در نسخه پژوهی شوند.

از بانوان اثرگذار دوره تیموریان که در خراسان موجبات ظهور و رونق هنر و ادب شدند می‌توان از گوهرشادبیگم نام برد.

تلاش‌های مخترعان همیشه با موفقیت همراه نبوده و گاهی حتی به قیمت ازدست‌دادن جانشان تمام می‌شده‌است. در ادامه با مخترعانی آشنا می‌شوید که در راه امتحان اختراعشان جان خود را از دست داده‌اند.

دکتر عماد افروغ در این کتاب ضمن مرور فصول کتاب «هویت ایرانی.» به ارزیابی برخی از آن‌ها، به طور عمده فصل‌های یک، دو، سه، چهار و هشت پرداخته و در پایان بحث خود را با یک نقد و ارزیابی نهایی و کوتاه به سرانجام رسانده است.

ابن سینا نیز در بخشی از عمر خود کتابدارکتابخانه نوح ابن منصور سامانی در بخارا بود، ولی مظفرالدین شاهِ تهی مغز، موجودی را به نام رئیس کتابخانه سلطنتی معرفی کرد که علاوه بر نداشتن معرفت علمی، فردی بی وطن و خائن به مملکت بود.

حضرت فاطمه معصومه (س) مرآت و مظهر حضرت فاطمه زهرا (س) است و همه مؤمنان در حرم کریمه اهل بیت (س) میهمان و زائر حضرت زهرا (س) هستند. سالروز ولادت حضرت فاطمه معصومه (س)، دختر گرامی امام موسی کاظم (ع)، با عنوان روز «دختر» نام گذاری شده است. همه ساله مردم ما این روز بزرگ را ارج می‌نهند.

به روایت اسناد برجای مانده، درست یک قرن پیش هم طرح واکسیناسیون آبله در ایران را همین خرافه‌ها به تاخیر انداخته و سبب مرگ کودکان بسیاری شده است.

اواخر قرن نوزدهم، به‌دلیل فعالیت‌های آلفونس برتیلون، افسر پلیس فرانسوی (۱۸۵۳-۱۹۱۴)، عکاسی از مجرمان همانند عکاسی‌های استاندارد در حوزه مردم‌شناسی، مورد استفاده قرار گرفت.

عکس، جادویی دارد که هر چه از عمرش می‌گذرد، گیرایی اش بیشتر می‌شود. عکس‌های تاریخ ی به ویژه یادآور اشک‌ها و لبخند‌هایی هستند که همیشه با انسان‌ها همراه بوده‌اند.

هشتم خرداد ۱۳۲۹ هم زمان است با سالروز سیل مهیب مشهد که در آن، بخشی از منازل شهروندان در این سیل تخریب و خسارت‌هایی به آن‌ها وارد می‌شود.

رسمِ اهدای کتاب و وقفِ آن به کتابخانه آستان قدس رضوی، پیشینه‌ای هزارساله دارد که با سنِ صحافی در حرم برابر است. در صفحه اول یک نسخه خطی در قرن چهارم وقف‌نامه‌ای کوتاه برای وقف به کتابخانه آستان قدس رضوی نوشته شده است که نشان از قدمت این بخش در حرم دارد. با پا گذاشتن کاغذ و کتاب به حرم، فرسودگی و پارگی نیز به سراغ آن‌ها رفته و نیاز به صحافی و بازسازی خودش را نشان می‌دهد تا اولین مرمت‌گران آثار حرم، وَرّاق‌ها باشند. وراق‌ها کسانی بودند که کار صحافی را انجام می‌دادند. صحافان قدیمی بیشتر نسخه‌های قرآنی را که روی پوست یا کاغذ بود صحافی می‌کردند. از همان زمان کسی بوده که قرآن‌های آسیب دیده را ترمیم کند، بنابراین حوزه مرمت حرم از همان زمان پایه‌اش گذاشته شده است و تا کنون ادامه دارد. در اسناد دوره صفویه نیز که دخل و خرج کتابخانه را نوشته جایی به هزینه ملاصحاف‌باشی اشاره کرده که نشان می‌دهد از دوران صفویه کارمندانی این کار را انجام می‌داده‌اند. پس از انقلاب افراد متخصص جذب این بخش می‌شوند و مرمت کتاب گسترش می‌یابد. پس از گسترش کتابخانه بخشی از آن به مرمت کتاب و نسخه‌های خطی اختصاص می‌یابد. نذورات ارزشمند و گنجینه‌ای که در خزانه آستان قدس وجود دارد مانند عتیقه‌جات، سفال‌ها، تابلوهای نقاشی، سکه‌ها، فرش‌ها و پرده‌فرش‌ها هم اندک اندک به این جمع افزوده می‌شوند.

سامورایی‌ها گروهی از مردم مسلح بودند که به اشراف خدمت می‌کردند. بر اساس اسناد تاریخ ی، واژه سامورایی نخستین‌بار در دوره هی‌آن (دوره کلاسیک تاریخ ژاپن: ۷۹۴-۱۱۸۵) استفاده شده است.

در جهان امروز، نیامدن باران، حداقل در کشور‌های پیشرفته و نیمه پیشرفته، به قحطی‌های بزرگ و مرگ‌های ناشی از گرسنگی منجر نمی‌شود، اما این برای ایرانی‌ها در صد سال گذشته، حکم دیگری داشته و تا مردن از گرسنگی و تشنگی، شیوع وبا و طاعون و حتی آدم‌خواری برای زنده ماندن پیش می‌رفته است.