شروعی دوباره برای اصلاح فرهنگ رانندگی

هر یک ساعت یک کودک در جاده‌ها و خیابان‌های کشور به دلیل حوادث رانندگی جان خود را از دست می‌دهد. دلهره‌آور نیست؟ هر یک ساعت یک کودک بی‌گناه، قربانی خودخواهی‌ها، عصبانیت‌ها، لجبازی‌ها و اشتباهات آدم بزرگ‌های فرمان به دستِ پشت رُل‌نشینی می‌شود که از رانندگی فقط سرعت، لایی کشیدن، سبقت و بوق زدن می‌دانند. کودکان در این شهر دود گرفته که قوانین نانوشته آن را غول‌های سرد آهنی تعیین می‌کنند، بی‌دفاع هستند. بگذارید آماری که هفته گذشته در مراسم افتتاح اولین پارک ترافیک مشهد ارائه شد دوباره مرور کنیم. هر یک ساعت یک کودک، هر ۵ ساعت یک دانش‌آموز، هر ۲/۵ ساعت یک عابر پیاده، هر یک ساعت و نیم یک موتورسوار و... هر نیم ساعت یک انسان در حوادث رانندگی در کشور می‌میرد. این در حالی است که به اعتقاد کارشناسان حوزه سلامت و ایمنی در تمام دنیا، تا ۹۵ درصد این حوادث با آموزش و اصلاح فرهنگ ترافیکی پیشگیری می‌شود، البته به شرط آنکه مسئولان پای کار باشند و از طرح‌هایی با این اهداف حمایت کنند؛ طرح‌هایی که هدف اصلی‌شان بر اصلاح نگرش و رفتار عامل انسانی از کودکی و شکل‌دادن فرهنگ ترافیکی متمرکز شده‌اند. ایجاد اولین پارک ترافیک سرپوشیده در فرهنگ‌سرای خانواده از همین طرح‌هاست که کارشناسان حوزه ایمنی و سلامت امیدوار هستند نقطه شروعی برای اصلاح فرهنگ ترافیک باشد. این پارک هفته گذشته با حضور نمایندگانی از نیروی انتظامی و اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان در منطقه ۱۰ مشهد افتتاح شد.

پارک ترافیک چیست؟
ایده اولیه این پارک از ۶ ماه پیش و پس از ابلاغ کلان‌پروژه خط عابر پیاده از سوی شهردار به معاونت فرهنگی، اجتماعی شکل گرفت. در ادامه از متخصصان حوزه‌های ایمنی اداره راهداری و حمل و نقل، راهنمایی و رانندگی و استادان کارشناس ایمنی نیز بهره گرفته و پروژه وارد مرحله اجرایی شد. نسیمه مبارز، مدیر فرهنگ‌سرای خانواده، درباره اینکه در این پارک قرار است چه اتفاقاتی بیفتد، توضیح می‌دهد: گروه‌های هدف این پارک از کودکان سنین مهدکودک تا بزرگ‌سالان و والدین را شامل می‌شود. در این پارک که ظرفیت پذیرش ۱۰۰ کودک در روز را دارد، نکات ایمنی برای عبور از عرض خیابان و خطوط عابر پیاده، دوچرخه‌سواری ایمن، دیده شدن عابر پیاده در شب، چراغ راهنمایی و اصول عبور و مرور به صورت تئوری و عملی به کودکان آموزش داده می‌شود. همچنین یک نرم‌افزار آموزشی ترافیکی برای سنجش بازخورد این آموزش‌ها طراحی شده است. آموزش مهارت‌های زندگی با رویکرد پیشگیری از حوادث رانندگی برای همه مقاطع و سنین، آموزش‌های مهارتی عابران پیاده، آموزش اصول و روش‌های رانندگی تدافعی ویژه بانوان سرفصل‌هایی هستند که به صورت‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و دراز‌مدت برای این پارک برنامه‌ریزی شده‌اند. به گفته مبارز پارک ترافیک مشهد در مرحله اول میزبان کودکان مهدکودک‌ها و مدارس ابتدایی شهر است که در این‌باره قراردادی نیز با اداره کل بهزیستی خراسان رضوی منعقد شده است. در مرحله بعدی بزرگ‌سالان از جمله رانندگان سرویس‌های مدارس و والدین مخاطب آموزش‌های ترافیکی این پارک خواهند بود. پس از آن هم همایش‌های آموزشی از سوی فرهنگ‌سرای خانواده در اداره‌ها و سازمان‌های دولتی برگزار خواهد شد.

چرا کودکان؟
حسین رضاپور، عضو کمیسیون ایمنی و سوانح رانندگی استان و دبیر کمیته برنامه‌ریزی آموزشی قطب حمل و نقل زمینی سازمان آموزش فنی‌و‌حرفه‌ای خراسان رضوی، مسئولیت انجام کار‌های تحقیقاتی و مطالعاتی را در پروژه پارک ترافیک بر عهده دارد. او پیش‌تر اولین پارک و شهر مینیاتوری سرپوشیده ترافیک ایران با عنوان «سفیران سلامت و ایمنی راه ها» را در مشهد افتتاح کرده و حالا معتقد است که «در حل معضلات ترافیکی و مسائل ناشی از آن دیگر اقداماتی مانند توقیف خودرو جواب نمی‌دهد.» رضاپور به خبرنگار شهرآرا محله می‌گوید: تنها چیزی که امروز می‌توانیم به آن دل ببندیم آموزش‌های مهارتی است. ما چاره‌ای نداریم جز اینکه نگرش‌ها را تغییر دهیم. این کارشناس حوزه سلامت و ترافیک و حمل و نقل ادامه می‌دهد: هیچ برنامه و راهبرد مستمری برای آموزش کودکان در این‌باره نداریم. این در حالی است که کودکان برای زندگی در شهر‌های شلوغ امروزی به مهارت‌های ترافیکی برای در امان ماندن از حوادث رانندگی نیاز دارند. پارک ترافیک فرهنگ‌سرای خانواده در کمتر از ۳ ماه افتتاح شده است، ولی این پارک فقط یک نقطه شروع است. در تمام مناطق مشهد باید چنین پارک‌هایی افتتاح شود. پیش‌بینی ما این است که حاکمیت از این روند استقبال و حمایت کند.

زودتر از این‌ها باید به فکر ایجاد پارک ترافیک می‌افتادیم
سرهنگ علیرضا رحیمی، رئیس اداره آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهنمایی و رانندگی خراسان رضوی نیز که به مراسم افتتاح اولین پارک سرپوشیده ترافیک مشهد آمده بود می‌گوید: امروز اصلاح فرهنگ ترافیکی ضرورتی است که باید از سنین قبل از ابتدایی شروع شود و به صورت مستمر تا زمان دریافت گواهی‌نامه رانندگی ادامه یابد. آموزش‌های ترافیکی به کودکان در یک مجموعه شبیه‌سازی شده، سرمایه‌گذاری روی نسل آینده است که در درازمدت نتایج خود را نشان خواهد داد. در واقع خیلی زودتر از این‌ها باید به فکر ایجاد چنین پارک‌های موضوعی در حوزه ایمنی می‌بودیم.
فرشاد سلطانی، مشاور مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی در حوزه ایمنی راه و ترافیک نیز در این‌باره می‌گوید: در فرایند‌های آموزش ترافیکی باید تغییر نگرش را مدنظر قرار دهیم. چراکه تنها تغییر نگرش است که می‌تواند به تغییر رفتار بینجامد.