اقتصاد زیارت، نقشه راه جذب سرمایه گذار در مشهد

مرتضی محمدپور | شهرآرانیوز؛ در شهر‌های ایران به ویژه کلان شهر مشهد ظرفیت‌های اقتصادی گسترده‌ای وجود دارد که می‌توان با بهره گیری از آن ها، مقدمات لازم برای توانمندسازی شهروندان، افزایش بهره وری بخش‌های عمومی و خصوصی و بهره گیری از توان مالی و فنی بخش خصوصی برای افزایش سطح تولید شهر، ارتقای سطح رفاه شهروندان، بسترسازی لازم برای مشارکت بیشتر سرمایه گذاران و حتی اجرای پروژه‌هایی در مقیاس بین المللی را فراهم کرد.

ازطرفی مسیر رو به رشد شهر‌های درحال توسعه جهان، نشان می‌دهد که رقابتی گسترده برای جذب سرمایه، فناوری، گردشگر، منابع مالی و دانش درمیان این کلان شهر‌ها وجود دارد.

اعتمادسازی برای سرمایه گذاران

«با وجود برخورداری مدیریت شهری از زیرساخت‌های مطمئن در حوزه‌های صنعتی، علمی و کشاورزی، بدنه اصلی چرخه اقتصادی در شهر امام رضا (ع) همواره متمرکز بر بخش خدمات بوده است. این خدمات، وجه تمایز جهان شهر برکت وکرامت با سایر کلان شهر‌ها و حتی سایر شهر‌های مذهبی کشور است؛ زیرا بخش خصوصی متشکل از مردان و زنانی از همین ملت در این حوزه به نقش آفرینی می‌پردازند و لذا مردم به مردم خدمت می‌کنند.»

این جملات، بخشی از سخنان رئیس شورای اسلامی شهر مشهد در همایش «تجلیل از دست اندرکاران رویداد استقبال از بهار ۱۴۰۱» بود؛ جایی که موحدیان به صراحت بر ضرورت حمایت از سرمایه گذاری در بخش خدمات تاکید کرد و تقویت هویت مذهبی و گردشگری مشهدالرضا را محور برنامه ریزی‌های مدیران جدید شهری دانست.

در این باره، عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر مشهد به شهرآرا می‌گوید: مشهدالرضا به یمن وجود مضجع منور رضوی و به لطف زیارت دوستداران و شیعیان خاندان عصمت و طهارت (ع)، سالیانه میزبان ده هامیلیون زائر از سراسر نقاط کشور و جهان است.

فرصت حضور و فراهم آمدن بزرگ‌ترین رویداد بشری به نام زیارت، مشهدالرضا را در تراز شهر‌های سرآمد و متعالی جهان قرار می‌دهد؛ زیرا مزین به نام خاندان کرامت است، به یمن وجود امام مهربانی‌ها برکت یافته است و بر همین اساس، چرخه اقتصاد، تجارت، تولید و خدمات و همچنین سایر الزامات توسعه شهری همچون تردد و حمل ونقل، اقامت، خرید و بازار و تفریح و نشاط برای گرامیداشت زائران عزیز امام هشتم (ع) هدفمند شده است.

حسین حسامی می‌افزاید: در مصوبات شورای اسلامی شهر مشهد، به خصوص در بودجه سال ۱۴۰۱، بیشترین تمرکز بر انجام فعالیت‌های مدیریت شهری در قالب مشارکت و سرمایه گذاری است. توضیح بیشتر اینکه در سالیان گذشته، تمرکز مدیران بر پرداخت نقدی و انجام امور توسط شهرداری و واگذاری کار به پیمانکاران بود، اما در دوره ششم و در راستای تحقق‎بخشی به مبانی اقتصادمقاومتی، تحقق درآمد‌های پایدار، جذب سرمایه و فراهم آوردن فرصت برای سرمایه گذاران، در آلبوم بودجه سال ۱۴۰۱ شهرداری و سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه، بیشترین تاکید بر جذب مشارکت و سرمایه گذاری است تا به موازات اینکه مدیریت شهری از عرصه اشتغال مستقیم در پروژه‌ها خارج می‌شود، به جایگاهی برسیم که شهرداری مشهد یک نهاد درآمدآفرین برای شهر باشد.

مانع زدایی از فعالیت سرمایه گذاران

عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر مشهد می‌گوید: چالش اصلی موضوع سرمایه گذاری، پیچیدگی فرآیند‌های اداری و عزم و انگیزه ضعیف مدیران است که درنهایت منجر به ایجاد بی اعتمادی دربین سرمایه گذاران بخش خصوصی می‌شود، بنابراین باید فرآیند‌های اداری مرتبط با فرصت‌های سرمایه گذاری، اصلاح شود و برای افزایش رغبت سرمایه گذاران، تسهیلگری‎های لازم صورت بگیرد و تضمین‌های کافی برای بازگشت عایدی و سود نیز داده شود تا شاهد ارزش آفرینی دوسویه و تحقق اقتصادمقاومتی در مدیریت شهری باشیم.

مشهد؛ کانون توجه سرمایه گذاران کشور‌های همسایه

سالیانه مشهدالرضا از ۳۵ میلیون زائر داخلی و خارجی میزبانی می‌کند که در طول سالیان دراز، اقتصاد شهر را تحت تأثیر مستقیم خود قرار داده است. اگرچه بازدهی اقتصادی سرمایه گذاری در حوزه‌های گوناگون نظیر صنعت، کشاورزی و خدمات تامین می‌شود، سرمایه گذاری در حوزه اقتصاد زیارت به دلیل ارزش افزوده و سود اقتصادی چشمگیر، بیش از سایر عرصه‌ها توجه سرمایه گذاران داخلی و خارجی را به خود جلب کرده است.

در این زمینه، مدیر سرمایه گذاری و مشارکت‌های معاونت اقتصادی شهرداری مشهد در گفتگو با شهرآرا، مشهدالرضا را کانونی امن و مطمئن برای سرمایه گذاری‌های خارجی می‌داند و در توضیح بیشتر سخنان خود می‌گوید: پس از تحولات کشور‌های همسایه به خصوص عراق و افغانستان، اشتراکات فرهنگی و دینی مردم ما با این دو ملت باعث شد بسیاری از سرمایه گذاران صاحب نام افغانستانی و عراقی، سرمایه‌های خود را به ایران بیاورند و در این میان، مشهدالرضا به دلیل موقعیت اثرگذار خویش به لحاظ فرهنگی در کانون توجه سرمایه گذاران قرار گرفت.

تقاضای داخلی و خارجی زائران برای بهره گیری از خدمات در شهر امام رضا (ع) همواره بسیار زیاد است و بنابراین این ظرفیت تقاضا در مشهد، می‌تواند اعتماد سرمایه گذاران خارجی را به خود جلب کند و کانون جذب این سرمایه‌ها باشد.

سیدمهدی پژم می‌افزاید: استفاده از ظرفیت‌های ناشی از حضور مضجع منور رضوی در مشهدالرضا، یک راهبرد در عرصه مدیریت شهری است، به شرط اینکه مدیران، دیدگاه کلان نگر داشته باشند و زیرساخت‌های مناسب برای زائران داخلی و خارجی را فراهم کنند.

وی تاکید می‌کند: شهرداری مشهد در مدیریت جدید خود به دنبال آن است که با تسهیلگری امور اقتصادی، مشوق سرمایه گذاران بخش خصوصی باشد. وی می‌افزاید: حقیقت این است که در شیوه‌های نوین مدیریت شهری، تصدیگری و بنگاه داری دیگر جایی ندارد و اگر دولت‌ها به عنوان رقبای بخش خصوصی در عرصه مطرح باشند، دیگر نباید انتظار سرازیر شدن سرمایه‌های غیردولتی را داشته باشیم.

بر همین اساس، نگاه شهرداری مشهد در حوزه جلب سرمایه گذاران داخلی و خارجی، فراتر از حوزه اقتصاد شهرداری و ناظر بر اقتصاد شهر است؛ به این معنا که از محل جذب این سرمایه ها، اقتصاد مجاوران علی بن موسی الرضا (ع) رشد کند و درنتیجه از گردش عادلانه و فراگیر این ارزش افزوده در شهر، عموم مردم بتوانند به سطحی از توانگری برسند که پرداخت عوارض و هزینه‌های نگهداری از شهر را به طور پیوسته و به موقع و داوطلبانه بپذیرند و به دنبال آن شهرداری مشهد نیز بتواند خدمات شایسته تری به مجاوران و زائران بدهد.

به گفته مدیر سرمایه گذاری و مشارکت‌های معاونت اقتصادی شهرداری مشهد، اکنون صد‌ها ظرفیت سرمایه گذاری در حوزه‌های مختلف تجاری، زیارت، اقامتی و هتلداری و همچنین پروژه‌های غیرساختمانی در حوزه‌هایی مانند خدمات شهری، حمل ونقل، محیط زیست و پارک‌ها تعریف شده است که سرمایه گذاران داخلی و خارجی می‌توانند در آن مشارکت کنند و از مزایای اقتصادی این سرمایه گذاری بهره‌مند شوند.

علاوه بر اهتمام مدیریت شهری برای جذب سرمایه گذار خارجی، صادرات خدمات فنی مهندسی با حمایت از شرکت‌های دانش بنیان در حوزه‌های مختلف، نیز جزو اولویت‌های مدیریت شهری است.