خادم| زنگ نمادین آغاز کلاسهای شاهنامهخوانی در مدارس را دکتر محمدجعفر یاحقی، استاد خوشنام زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی، مشهد زد؛ زنگی که از ۱۵ ماه پیش و با آغاز مذاکره شهرداری و آموزشوپرورش برای اجرای طرح «آموزش مفاهیم شاهنامه در مدارس ابتدایی» یا «زنگ شاهنامهخوانی» انتظار شنیدنش را کشیدیم. بعدازظهر روز گذشته آیین پایانی نخستین دوره آموزش مربیان و آموزگاران شرکتکننده در طرح در پژوهشسرای فرهنگ و ادب فارسی ثابت برگزار شد تا بهزودی این طرح در مدارس منتخب مشهد اجرا شود.
رویکرد شورای پنجم، توجه به حوزه فرهنگی شهر بوده است
شاهنامه، میراث فرهنگی فردوسی برای ایران است و آرامگاه فردوسی ظرفیتی گردشگری و عینی برای معرفی این میراث. آنطور که رئیس شورای اسلامی شهر مشهد در این مراسم گفت، شورای پنجم شهر مشهد توجه ویژهای به حوزه فرهنگی دارد و رویکردش این است که کارهایی ماندگار و تأثیرگذار در این زمینه انجام دهد. محمدرضا حیدری یادآور شد: حکیم ابوالقاسم فردوسی یک سرمایه ملموس و عینی دارد که آرامگاه فردوسی است که محل رفتوآمد گردشگران داخلی و خارجی است، اما این فضا شرایط بسیار نامناسبی داشت و در شأن حکیم عزیز و بزرگوار نبود. ما در مدیریتشهری با توجه به این موضوع، کمیسیون ویژه توس را راه انداختیم. شهرداری برای فاز سوم جلوخان فردوسی که در حال انجام است، حدود ۳۰ میلیارد تومان اختصاص داده و شورا هم مصوب کرده است. درحالیکه واقعا مأموریت ذاتی ما نبوده و مأموریت سازمان میراثفرهنگی است، ما مسئولیت کار برزمینماندهای را بر عهده گرفتیم و در شرایط سخت اقتصادی این کار عمرانی را آغاز کردیم. او در ادامه به میراث معنوی فردوسی، یعنی شاهنامه اشاره کرد و گفت: ما از میراث معنوی و ماندگار و فرهنگی فردوسی هم غفلت نکردیم و اجرای طرح زنگ شاهنامهخوانی توجه به میراث معنوی فردوسی است. همکاران ما در معاونت فرهنگی شهرداری و بهویژه معاونت گردشگری و زیارت تلاشهای بسیاری کردند و تعاملی که با آموزشوپرورش صورت گرفت و تفاهمی که امضا شد، نشاندهنده عزم جدی مدیریتشهری در توجه به میراث فرهنگی و هویتی این شهر است؛ چنانکه این توجه به هویت دینی و مذهبی که وجود بارگاه منور امام رضا (ع) است، نیز صورت میگیرد. این ۲ میراث در کنار هم ظرفیت بسیار خوبی را برای شهر مشهد رقم زده و باید به هر ۲ وجه توجه کنیم. حیدری همچنین از اجرای طرحی دیگر با مشارکت مدیریتشهری و آموزشوپرورش با عنوان «شهر یادگیرنده» خبر داد. به گفته او هدف این طرح که حدود ۶ میلیارد تومان اعتبار برای آن پیشبینی شده، این است که تا سال ۱۴۰۰ دیگر در مشهد بیسواد نداشته باشیم.
انتقال اصالت فرهنگی با ادبیات
در این برنامه، مدیرکل آموزشوپرورش خراسانرضوی نیز انتقال فرهنگ از نسلی به نسل بعد را از مهمترین رسالتها و کارکردهای آموزشوپرورش دانست و شاهنامه را کتابی خواند که ریشه و اصالت فرهنگی ما را نشان میدهد. قاسمعلی خدابنده گفت: اگر قرار است اصالت فرهنگیمان را انتقال بدهیم، از موارد آن ادبیات و شاهنامه، شناسنامه و ریشه فرهنگی ماست. شهرداری و شورای شهر کار بسیار خوبی کردند و طرحی را آغاز کردند و تفاهمنامهای که در این راستا با آموزشوپرورش امضا شد، برای انتقال اصالت فرهنگی ما بود. این طرح در مدارس منتخب در مقطع پیشدبستانی و چهارم ابتدایی اجرا میشود. پس از اجرا، نتایج آن را بررسی خواهیم کرد و امیدواریم بتوانیم برای سال بعد این طرح را به همه مدارس شهر و استان و کشور تسری بدهیم.
این طرح تجلی آرمانهای فردوسی است
دکتر علیرضا قیامتی، استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان خراسانرضوی و مشاور طرح زنگ شاهنامهخوانی، نیز در معرفی طرح گفت: جرقه این طرح از ۱۵ ماه پیش خورد و سرانجام در ۱۹ تیرماه تفاهمنامهای میان آموزشوپرورش و شهرداری در اینباره امضا شد. برای اجرای آن از مشورت شاهنامهپژوهان بزرگ کشور مانند دکتر جلال خالقیمطلق استفاده کردیم. دکتر یاحقی هم از ابتدای کار در کنار ما بودند و از راهنماییهای ایشان هم بهره بردیم. کتابخانه ۶۴ مدرسه از نواحی هفتگانه مشهد و تبادکان که مشمول این طرح هستند هم به همت شهرداری تجهیز خواهد شد. او در بخش دیگری از سخنانش به اهمیت شاهنامه و آموزش و گسترش آن پرداخت و خاطرنشان کرد: امروز با توجه به گسست فرهنگی و ازخودبیگانگیها و آشفتگیهای هویتی که همه جوامع به آن گرفتار هستند، بیش از هر زمانی به شاهنامه نیاز داریم. اگر فرزندان ما شاهنامه را بشناسند، تاریخ و فرهنگ ایران را خواهند شناخت و اگر تاریخ و فرهنگ ایران را بشناسند، دلباخته آن خواهند شد؛ بیآنکه به اغراق و احساسات و هیجانات خاص وطندوستانه و ملیگرایانه نیاز باشد. هیچگاه تنفر از دیگران و ملتهای دیگر در نگاه فردوسی و در شاهنامه نیست و اگر در جایی هم تنفری دیده میشود، از ستمکار و بیدادگری است که در هر زمان ممکن است در قالبی هویدا شود. جنگهای شاهنامه، همه در دفاع از ایران و کیان و آزادگی و خردورزی است. قیامتی در پایان سخنانش بیان کرد: این طرح اینقدر خجسته است که تجلی آرمان فردوسی را در آن میبینم. فردوسی میگوید «تخم سخن را پراکندهام» و این طرح چنین کاری انجام میدهد.