یکی از موضوعاتی که در جامعه ما گاهی برای مردم محل سوال قرار میگیرد و برایشان جالب توجه است، میزان عمر علماست؛ اینکه در بین علمای دین متداول است که عمری در حدود ۸۰ تا ۹۰ و حتی ۱۰۰سال و بیشتر داشته باشند، درحالی که عموم مردم ۷۰ و چندسال بیشتر عمر نمیکنند.
حکمت این موضوع گاهی از خود ایشان پرسیده شده است و گاهی بعضی اطبا و دکترها برای کنجکاوی، به ایشان نزدیکتر شده اند و در سبک زندگی شان، دقت و توجه بیشتری کرده اند. اما پاسخ این سوال، ریشه در دستورهای دینی دارد؛ دستوررهایی که در این قشر بیشتر از دیگران به آن عمل میشود.
به عنوان مثال امیرالمومنین (ع) به امام مجتبی (ع) میفرماید: فرزندم! چهار خصلت، تو را نیاموزم که از طریق آنها از علم طب بى نیاز شوى؟ عرض کرد: آرى یا امیرالمؤمنین! فرمود: تا گرسنه نشده اى، بر سر سفره غذا منشین و تا هنوز میل به خوردن دارى، از کنار غذا دست بکش و کار جویدن غذا را نیکو انجام بده و، چون خواستى بخوابى، قضاى حاجت کن. زمانی که این چهار کار را انجام دهى، از طب بى نیاز میشوى. (خصال، جلد یک، صفحه ۲۲۸)
دستورهای زیادی از اهل بیت (ع) در زمینه پیشگیری از بیماریهای مختلف بیان شده است که در بیان ایشان، معده و خوردنهای اشتباه، عامل بسیاری از بیماری هاست و پرهیز و روی اسلوب غذا خوردن از بهترین دارو ها.
در همین باب اگر بخواهیم به آن روایات اشاره کنیم، باید بگوییم اهل بیت (ع) ابتدا بر بهداشت دهان و دندان و مسواک زدن بسیار تاکید کرده اند و بعد اینکه تا گرسنه نشدی، سر سفره ننشینی. نکتهای که وجود دارد، این است که بسیاری از ما غذا را برای لذت بردن میخوریم، اما در معارف دین، غذا را برای قوت داشتن باید خورد نه لذت بردن.
نکته بعدی، خوب جویدن غذاست که بسیار مهم است. پزشک آیت ا... بروجردی میگوید: «در کنار ایشان سر سفره نشستم که ببینم ایشان چطور غذا میخورد که در این سن این قدر سالم است. دیدم در زمانی که ما پنج شش لقمه از غذا را خورده بودیم، ایشان هنوز مشغول لقمه اول بود».
باب دیگر، آرامشهای روحی علماست که خیلی مهم است. اهل انجام وظیفه بودن، اهل یاد خدا بودن و اهل توکل به خدا بودن، باعث میشود که اضطراب و استرس از انسان دور بشود.
آنچه مشخص است، سفارشهای زیادی در دین ما در زمینه سلامت روح و جسم بیان شده است که بهره جستن از آنها و انجام دادنشان به بیشتر عمر کردن و زیباتر شدن زندگی ما کمک میکند.