با افزایش کیفیت و کمیت زندگی مردان، جامعه سالم و پویاتری داشته‌باشیم

معصومه متین نژاد | شهرآرانیوز؛ «میزان موفقیت در پیش‌گیری از سقط‌های مکرر در جنین‌های دختر به ۷۸ درصد و در جنین‌های پسر به ۵۶ درصد می‌رسد» و «سن امید به زندگی در مردان دو تا سه سال کمتر از زنان است». این دو خبر به‌ظاهر ساده از یک راز مهم پرده برمی‌دارند: مردان در همه گروه‌های سنی از جنینی تا سالمندی در مقایسه با زنان در معرض عوامل خطر بیشتر و در نتیجه مرگ‌ومیر بیشتری هستند. بخشی از این عوامل تهدیدکننده محیطی و شغلی و وابسته به عادت‌ها و رفتار‌های نادرستی هستند که مردان در زندگی دارند، مانند مصرف بیشتر سیگار، الکل و موادمخدر یا آسیب‌های شغلی. بخشی هم به عوامل ژنتیکی مربوط می‌شوند که عادت‌های رفتاری اثری تشدیدکننده بر آن‌ها دارند. این درحالی است‌که مردان با کمی اصلاح سبک زندگی و البته توجه بیشتر به عوامل سلامتی، می‌توانند تا حد زیادی از این مشکلات پیش‌گیری کنند.

سرطان‌های شایع در نزد مردان

سرطان ریه، معده، پروستات، کلرکتال و مثانه از سرطان‌های شایع بین مردان ایرانی هستند.

آزمایش‌های غربالگری را فراموش نکنید

چک‌آپ یا آزمایش‌های دوره‌ای سلامت از مواردی هستند که مردان باید آن را جدی بگیرند. بخشی از این آزمایش‌ها در خانه انجام می‌شوند و خودآزمایی نام دارند. برخی دیگر هم نیازمند معاینه‌های جسمی و سرزدن به پزشک و آزمایشگاه. هم‌چنین برخی از این آزمایش‌ها سالانه هستند مانند دیابت، کلسترول، فشارخون، شاخص توده بدنی و سرطان روده. برخی نیز ماهانه‌اند مانند بررسی سرطان پوست، سرطان بیضه، سرطان سینه و چربی دور شکم.

%۲۴
نزدیک ۲۴ درصد جمعیت مردان بزرگ‌تر از سی سال در معرض خطر دیابت هستند و پس از حدود یک سال به دیابت مبتلا می‌شوند.

به بهداشت شخصی خود اهمیت بدهید

بهداشت شخصی افزون بر اینکه سلامت جسمی شما را تضمین می‌کند، بهداشت روانتان را هم درمی‌یابد. این کار به کسانی هم که با شما در ارتباط هستند حس خوبی می‌دهد.

روح و روان را هم درکنار جسم دریابید

سلامت جسمی و روحی به یک اندازه اهمیت دارند و مردان باید در کنار آزمایش‌های تشخیصی و غربالگری، به سلامت روح و روان خود نیز اهمیت بدهند. برای این منظور، به آن‌ها توصیه می‌کنیم:

برای بیرون رفتن با دوستان و خانواده خود برنامه‌ریزی کنید

با این‌کار هورمون‌هایی که بدنتان به آن نیاز دارد ترشح و حس شادی، اعتماد‌به‌نفس.
عزت نفس، دانستن و مفید بودن در شما تقویت می‌شود.

دخانیات را فراموش کنید

دخانیات عامل اصلی بروز سرطان ریه و بیماری‌های قلبی و مغزی است و هر یک پکی که رها کنید، یک گام به سلامتی نزدیک‌تر شده‌اید. مصرف الکل نیز سبب آسیب رساندن به غشای مغز، سرطان، مشکلات جسمی و افزایش فشارخون می‌شود.

تغذیه مناسبی داشته باشید

قانونی وجود دارد که می‌گوید: غذا هرچه ناسالم‌تر خوش‌مزه‌تر و دلچسب‌تر! اما لذت شکمی نباید برسلامت شما برتری داشته‌باشد.

ورزش کنید

با عزیزانتان برنامه ورزشی تنظیم کنید. با این کار، هم ورزش می‌کنید هم روابط اجتماعی خود را که به گونه‌ای دیگر بر سلامتی‌تان مؤثر است تقویت می‌کنید.

به قدر کافی استراحت کنید

افزایش فشار‌های عصبی سبب مشکلات قلبی، گوارشی و روحی می‌شود. پس به بدن خود فرصت بازسازی بدهید.
یادتان باشد؛ کمبود خواب در کوتاه‌مدت و درازمدت آثار منفی زیادی خواهد داشت، از کاهش تمرکز تا افزایش وزن و خطر ابتلا به سرطان.

احساس خستگی را جدی بگیرید

خستگی، کاهش تمایل به کار و مشکل در خوابیدن نشانه‌های افسردگی در مردان هستند. این نشانه‌ها می‌توانند تا هفته‌ها ادامه یابند و روز‌های خوب زندگی را به تاریکی تبدیل کنند.

***
یکی از هر هفت مرد
از هر هفت مرد، یک نفر به سرطان پروستات مبتلا می‌شود.

۲۰ تا ۳۵ سال
سرطان بیضه شایع‌ترین سرطان بین مردان بیست تا سی‌وپنج‌ساله است. این بیماری هرسال حدود ۸ هزار و ۲۹۰ نفر را در این گروه سنی مبتلا می‌کند.

%۹۵
شانس درمان سرطان بیضه در پنج سال اول ابتلا ۹۵ درصد است.

%۹۰
حدود ۹۰ درصد سرطان‌های روده با تشخیص زودهنگام درمان‌پذیرند.

مردان < زنان
میزان بروز و شیوع سرطان‌ها در مردان بسیار بیش از زنان است.

۲ تا ۳ برابر
مردان دو برابر بیش از زنان به سرطان سلول‌های پایه پوست و سه برابر بیشتر به سرطان سلول‌های سنگ‌فرشی پوست مبتلا می‌شوند.

۳ عامل اصلی مرگ و میر
سرطان‌ها در کنار حوادث جاده‌ای و بیماری‌های قلبی‌عروقی، یکی از سه علت اصلی مرگ‌ومیر بین مردان هستند.

۱۶۰ مورد
میزان بروز سرطان در نزد مردان ایرانی ۱۶۰ مورد در ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است.

بیکاری و بی‌پولی
بیکاری و نداشتن درآمد کافی علت‌های اصلی اضطراب و تنش روحی و روانی در مردان است.

***

علت‌های ناباروری را بشناسیم و برای درمان اقدام کنیم

دکتر علی شمسا
متخصص اورولوژی

ناباروری به ناتوانی زوج در باردارشدن پس از یک سال ازدواج و نزدیکی بدون استفاده از روش‌های پیش‌گیری گفته می‌شود. بر این اساس، حدود ۲۰ درصد زوج‌های ایرانی نابارورند. این مشکل زنانه نیست و سهم مردان در آن با زنان برابر است. در چنین مواقعی، تکلیف زنان مشخص است، اما مردان باید به متخصص اورولوژی مراجعه کنند هرچند توصیه می‌شود هردو هم‌زمان به سراغ متخصص بروند.

علت‌های ناباروری در مردان به کیفیت و کمیت اسپرم برمی‌گردد که می‌تواند دلیل پزشکی یا زیست‌محیطی داشته یا ناشی از سبک زندگی نادرست باشد. واریکوسل شایع‌ترین علت پزشکی ناباروری مردان است.
۲۰-۲۵ درصد مراجعه‌کنندگان این مشکل را دارند. واریکوسل به حالتی گفته می‌شود که رگ‌های اطراف بیضه متورم شده باشد. این بیماری تدریجی بر کیفیت اسپرم اثر منفی می‌گذارد. هم‌چنین این بیماری می‌تواند اثر خود را در بارداری‌های دوم به بعد بگذارد. یعنی مردی نخستین‌بار بچه‌دار شود، سپس عوارض واریکوسل مانع از بارداری‌های بعدی شود. بنابراین، هرچه بیماری زودتر تشخیص داده و درمان شود، مشکلات ناباروری هم کمتر خواهد شد.

التهاب، عفونت‌های جنسی، مشکلات انزال، تومورها، برخی جراحی‌ها و شیمی‌درمانی‌ها، ناهماهنگی در هورمون‌های هیپوتالاموس، هیپوفیز، تیروئید و غدد آدرنال، نقص در لوله‌های کوچک تناسلی، نقص کروموزومی و مشکلات مربوط به رابطه جنسی از علت‌های مهم پزشکی است که سبب ناباروری در مردان می‌شود. قرار گرفتن در معرض فلزات سرب‌دار، غلظت بالای اشعه ایکس یا تشعشعات، محیط‌های دارای مواد شیمیایی و کارکردن در محیط‌های بسیار گرم مانند نانوایی و کوره‌ها هم از علت‌های زیست‌محیطی ناباروری در مردان هستند.

پوشیدن لباس‌های تنگ و کار طولانی با رایانه، استرس زیاد و طولانی‌مدت، چاقی و اضافه‌وزن و مصرف دخانیات، الکل و مواد مخدر نیز به سبک نادرست زندگی مربوط می‌شود که اثر منفی بر کیفیت و کمیت اسپرم و ناباروری دارد. از نظر علمی، در هر میلی‌لیتر از منی، باید بیش از ۱۵ میلیون اسپرم وجود داشته‌باشد.

نکته دیگری که توجه به آن اهمیت زیادی دارد و بیشتر ماما‌ها و پزشکان مستقر در بیمارستان‌ها که وظیفه معاینه و کنترل سلامتی نوزادان را هنگام تولد دارند باید به آن توجه کنند، وجود مشکلات جسمی مانند نبود یا پنهان بودن بیضه‌هاست که ۴-۳ درصد بچه‌ها با بیضه‌های پایین‌نیامده متولد می‌شوند و می‌تواند عاملی در ناباروری آن‌ها در بزرگ‌سالی باشد. این مشکلات باید تا پیش از یک سالگی کودک تشخیص داده و درمان شود.

خبر خوش این است که روش‌های درمانی زیادی برای ناباروری در کشورمان وجود دارد و می‌توان با تشخیص بموقع و درمان‌های مختلف، این مشکلات را به کمترین میزان رساند و بخت و اقبال داشتن فرزندان سالم را به خانواده‌ها هدیه کرد.