زهرا اسکندریان - معاون برنامهریزی و مدیریت منابع وزیر راهوشهرسازی درباره جزئیات فاینانس پروژههای ریلی کشور توضیحاتی داده است که در این بین ۳ پروژه مربوط به پروژههای ریلی مشهد است. پروژه برقیکردن قطار مشهد-تهران، پروژه قطاربرقی مشهد-گلبهار و همچنین پروژه ریلی مشهد-بجنورد-گرگان ازجمله این پروژههاست.
برقیکردن قطار تهران-مشهد با تصویب مجلس در لوایح بودجه سال۸۷ به بعد، دارای ردیف بودجه مشخص شد. قرار بود این پروژه سهساله به اجرا برسد؛ با این حال تاکنون اتفاقی در این زمینه نیفتاده است. قرار بود پروژه با فاینانس چینیها به اجرا برسد، اما هرسال یک ردیف بودجه هم برای آن در نظر گرفته میشد. رقم مصوب سال۹۸ یکمیلیارد تومان برای این پروژه بود که این میزان در لایحه سال آینده به ۱۰۰میلیون تومان کاهش پیدا کرده است. بودجه امسال با نگاهی دوساله بسته شده و برآورد سال۱۴۰۰ نیز تکرار رقم ۱۰۰میلیون تومانی است. حالا نیز معاون وزارت راهوشهرسازی اظهار کرده که «تأمین ۱۵درصد سهم کارفرما (دولت) مربوط به فاینانس خارجی از محل صندوق توسعه ملی تصویب شده است و برای این پروژه ۱۱هزار و ۶۰۰ میلیون یوآن فاینانس خارجی در نظر گرفته شده است.»
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی وزارت راهوشهرسازی، امیرمحمود غفاری در این زمینه درباره استفاده از ظرفیت فاینانس خارجی در اجرا و تکمیل پروژههای ذکرشده اظهار کرد: برای تأمین منابع مالی پروژهها به روش فاینانس خارجی، در حوزه ریل، بندر، قطارهای برقی و شهرهای جدید، ۱۶پروژه از طریق فاینانس خارجی (ماده۶۲ قانون محاسبات عمومی) در دست پیگیری است.
او با بیان اینکه در اینباره برای ۱۳طرح ریلی به شرط تأمین ۱۵درصد سهم کارفرما (دولت) مربوط به فاینانس خارجی از محل صندوق توسعه ملی تصویب شده است، افزود: فرایند فاینانس این طرحها در دست اجراست.
معاون برنامهریزی و مدیریت منابع وزیر راهوشهرسازی این ۱۳طرح ریلی را به اینصورت نام برد: برقیکردن راهآهن تهران-مشهد، برقیکردن راهآهن گرمسار-اینچهبرون، تدارک ۱۵دستگاه لوکوموتیو جرثقیل ۱۲۰تنی، احداث راهآهن رشت-آستارا و احداث راهآهن رشت-انزلی، احداث راهآهن شیراز-بوشهر، احداث راهآهن کرمانشاه-خسروی، احداث راهآهن همدان-سنندج، احداث راهآهن حومه کلانشهر مشهد به شهر جدید گلبهار، بازسازی و ضمانت عملکرد ۳۶دستگاه ماشینآلات ریلی، احداث خط۲ مترو تبریز، تأمین ۶۳۰دستگاه واگن مترویی شهر تهران، احداث خط۶ مترو تهران، احداث خط۷ مترو تهران و احداث راهآهن مشهد-بجنورد-گرگان.
فاینانسهایی برای مسیرهای ریلی مشهد
غفاری در ادامه درباره پروژههای اولویتدار در گرفتن فاینانس که در مسیر ریلی منتهی به مشهد قرار دارند، اظهار کرد: طرحهای ریلی اولویتدار در اینباره شامل خط ریلی گرگان-بجنورد-مشهد به ارزش ۱۸هزار و ۲۸۴میلیارد یوآن، راهآهن برقی تهران-مشهد به ارزش ۱۱هزار و ۶۰۰ میلیون یوآن و قطاربرقی حومهای مشهد-گلبهار به ارزش ۱/۳۷۸ میلیون یوآن است که همه این طرحها دارای موافقت ماده۶۲ قانون محاسبات و مجوز شورای اقتصاد هستند.
پیش از این اعلام شده بود که پروژه مشهد-گرگان ۵۵۰ کیلومتر طول دارد. اتصال گرگان به مشهد از طریق راهآهن از سال۸۴ مطرح شد و احمدینژاد، رئیس جمهور وقت، فروردین۸۵ این پروژه را در فهرست مصوبات دولت خود قرار داد. اینبار هم ماجرای تکراری تصویب طرح بدون در نظر گرفتن اعتبار شکل گرفت و هنوز احداث این پروژه به عملیات اجرایی نرسیده است. این پروژه از شهرهایی مانند گرگان، شیروان، قوچان و مشهد میگذرد.
همچنین سال٩١ در مراسمی با حضور وزیر وقت راهوشهرسازی، کلنگ قطاربرقی مشهد-گلبهار به زمین زده شد. با اینکه ۷ سال است کلنگ این پروژه زده شده، پیشرفت کار تا مرحله زیرسازی انجام شده و هنوز ریلگذاری شروع نشده است. پیشرفت کل پروژه ۳۴ درصد است و از آنجا که شرایط اقتصادی بر پیشرفت پروژه بیتأثیر نخواهد بود، مدیرعامل شرکت عمران گلبهار بیان کرد که با توجه به اهمیت موضوع، از منابع داخلی شرکت استفاده میکند و از ادامه کار و پیشرفت کامل پروژه، حمایت خواهد کرد.
هومن گریوانی پیشتر گفته بود که «با توجه به پیشرفتهای فیزیکی در ابنیه فنی و عملیات خاکی (زیرسازی) با حدود ۷۰ درصد در کل پروژه و آمادگی مسیر به طول حدود ۲۰ کیلومتر برای ریلگذاری در صورت تحقق فاینانس، پروژه عملیات ریلگذاری و سیگنالینگ آغاز خواهد شد؛ ولی با توجه به شرایط اقتصادی کشور، فعلا نمیتوان زمانی برای پایان پروژه قطارشهری اعلام کرد.» در سال ۹۸ هم اعتبار پروژه با ۸ میلیارد تومان تصویب شد که از محل اعتبارات ملی تأمین خواهد شد.