روزی با دو مناسبت

۲۷ ام شهریور ماه به نام روز «شعر و ادب فارسی» در تقویم ثبت شده است. قصه انتخاب روز ملی شعر را حتماً می‌دانید. در اواخر دولت هشتم کسی که از قضا نامش «شعردوست» بود و نماینده تبریز، پیگیر تعیین روز شعر شد. با تلاش او هم روز درگذشت استاد شهریار به عنوان روز بزرگداشت این شاعر ثبت شد و هم روز ملی شعر برای ۲۷ شهریور به سال شمار اضافه شد.

بزرگی استاد شهریار چنان مسلم است که در تعیین روزی برای بزرگداشت او تردیدی نبود؛ با این حال، در بحث روز ملی شعر اختلاف نظر‌هایی درگرفت.

برخی معتقد بودند که بزرگانی مانند فردوسی و حافظ و سعدی و مولانا داریم که خود شهریار هم در ستایش این شاعران و مفاخر سروده‌هایی دارد و بهتر بود برای انتخاب روز ملی شعر نظرسنجی می‌شد. هرچه بود سال‌ها از این اتفاق می‌گذرد و روز ملی شعر و ادب تثبیت شد.

البته هنوز هم این روز چنان که روز سینما پرجنب وجوش است، با رویداد‌های مهم ادبی همراه نیست و بیشتر برنامه‌ها به سمت روز بزرگداشت شهریار بزرگ می‌رود که البته شایسته این غزل سرای کم نظیر ایران زمین است.

ناگفته نماند که بخشی از ماجرا هم برمی گردد به اینکه شعر و ادب در وزارت فرهنگ و ارشاد متولی مشخص و جدی ندارد؛ درحالی که سینما معاونتی دارد و دم ودستگاهی و بودجه‌ای و در کنارش خانه سینما و دیگر نهاد‌های مرتبط، اما شعر و ادبیات بیشتر دل به نهاد‌های غیردولتی و مردمی بسته است.

چند سالی بود که دفتری به نام دفتر شعر و ادب تأسیس شد و البته آن هم نتوانست جای خود را باز کند. در کنار این‌ها مقایسه کنید جشنواره فیلم فجر را با جشنواره شعر فجر؛ جشنواره‌ای پرطمطراق و در مقابل جشنواره‌ای با چند شعرخوانی و معرفی چند برگزیده؛ تفاوت از زمین تا آسمان است!

به نظر می‌رسد در کنار پایگاهی مثل حوزه هنری که میدان وسیع تری برای شعر و ادبیات فراهم آورده است، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم باید برای شعر و ادبیات قدر و منزلت بیشتری قائل شود و فکری برای متولی گری آن بکند، تا اگر بناست به طور جدی روز ملی شعر داشته باشیم، اول دولت آن را جدی بگیرد.

فراموش نکنیم که شعر هنر اول ماست و قرن‌ها قوی‌ترین رسانه علمی و فرهنگی ما بوده است. تاریخ ما بدون «شعر» مفهومی ندارد. اینکه رهبر معظم انقلاب از شعر به عنوان «ثروت ملی» یاد کرده اند، ناظر به همین موضوع است.

این ثروت و سرمایه ملی یک دیرینگی تاریخی و فرهنگی دارد و امروز هم یک شاخص و امتیاز فرهنگی به شمار می‌آید. ازاین رو، روز ملی شعر و ادب می‌تواند فرصتی باشد برای بیان مشکلات پیش روی شاعران، بحث چاپ و نشر و بروز اتفاقاتی تازه در این عرصه. روز شعر نباید فقط زینت بخش سال شمار باشد.

مهم این است که به شاعران گمنام، شاعران پیشکسوت و آن‌ها که در حاشیه زندگی می‌کنند توجه شود. اگر هم برنامه‌ای برای روز شعر برگزار می‌شود فقط شب شعری در مقیاس بزرگ‌تر نباشد و صدور یک پیام.