منطقه ۹ شهرداری مشهد، منطقهای وسیع و بزرگ است که از همه لحاظ به مساعدت و همکاری مسئولان مربوطه (شهرسازی، ساختوساز، سدمعبر، فضای سبز، محیط زیست، خدمات شهری و...) نیاز دارد. از کارها و وظایف شهرداری که بگذریم وظیفه شهروندان هم در رابطه با تمیز نگهداشتن و توجه به محیط زندگی کم نیست. بهویژه اینکه منطقه ۹ از یک سمت به کوههای اطراف مشهد منتهی میشود و بیتوجهی به رعایت برخی مسائل محیط زیستی به این کوههای زیبا خسارتها و آسیبهای زیاد و جبرانناپذیری وارد میکند. چند روز قبل گفتوگویی داشتم با پاکبان محترمی که در اقبال لاهوری به کار نظافت معابر مشغول بود. او تعریف میکرد که خیلی اوقات افرادی را مشاهد میکنیم که بعد از جمعآوری زباله و حمل آن از طریق کامیون مخصوص، ظرف زبالهشان را در خیابان میاندازند و درنتیجه آن معابر را دوباره به شرایط قبل از حمل زباله تبدیل میکنند، وقتی با بعضی از آنان در این رابطه صحبت میکنیم در جواب میگویند: «شما وظیفه خودتان را انجام دهید و به خیر و شر این مسائل کاری نداشته باشید.»
از طرفی ساختمانهای در حال ساخت، بعضا بیتعهدی را بهجایی رساندهاند که حریم پیادهرو و سواره را تصرف میکنند و از اینکار گویا خشنود هم به نظر میرسند و حتی مسائل ایمنی ساخت و ساز را ابدا رعایت نمیکنند. زبالههای ساختمانی، هم آلودگی زیادی دارد و هم ظاهری بسیار زشت برای خیابانها بهوجود میآورد. به اضافه اینکه پیمانکاران طرف قرارداد شهرداریها هنوز که هنوز است به وظایف خود عمل نکرده و خیابانها و معابر را به دستاندازهای زیادی تبدیل میکنند و در بسیاری از مواقع کارها را نیمهکاره رها میکنند.
گاهی شاهد و ناظر هستیم که سرنشینان بعضی خودروها مقدار زیادی پوست میوه یا پاکت سیگار و... را وسط خیابان پرتاب میکنند که شاید از این کار لذت میبرند و زمانیکه درباره ریختن زباله به وسط خیابان به آنها تذکری مؤدبانه میدهی، از ماشین پیاده میشوند و میگویند: «مگر مدعیالعموم شدی، به تو چه ارتباطی دارد مگر تو چه کارهای؟» در مملکتی که مردمانش به حقوق اجتماعی و نظافت شخصی و عمومی احترام نمیگذارند و برای این مسئله هیچ ارزشی قائل نیستند، از چه کسی میتوان توقع داشت؟ باید فرهنگسازی از سوی آموزشوپرورش، والدین و بزرگترها صورت بگیرد تا شاهد اینچنین صحنههایی در مکانهای عمومی نباشیم. باید فرهنگ شهروندی به نسل بعد بهدرستی آموزش داده شود. ضمن اینکه شهرداریها میتوانند با نصب پلاکارتهایی خلاصه و چکیده حقوق شهروندی را به مردم گوشزد کنند که به نظر من خیلی مثمر ثمر خواهد بود.
همانطور که مناظر زیبای طبیعت، نشاط و شادی میآورد و روح و جسم را صیقل میدهد به همان اندازه کثیفی و آلودگی و مکانهایی که به دلیل بیملاحظگی مردم از زیبایی و تمیزی بهرهای نبردهاند چندشآور و ملالآور است. خوب است شهروندان عزیز، سرنشینان سواریها و عابران محترم به این مسائل کوچک و بااهمیت دقت بیشتری کنند که از هر حیث به نفع مردم و جامعه و محیط زندگیمان است. چه اینکه در کشورهای مترقی دنیا برای بیرون انداختن و پرت کردن حتی یک چوب کبریت جرایم سنگینی در نظر گرفتهاند و اعمال هم میشود. پس بیاییم از خودمان شروع کنیم.