چراییِ یک ریزش!

یکی از اتفاق‌های دلسردکننده برای مدرسان کلاس‌ها و کارگاه‌های داستان نویسی، ریزش هنرجویان است. کلاس‌ها و کارگاه‌هایی که از آغاز نیز در مقایسه با هنر‌هایی فراگیرتر (مانند سینما و موسیقی) با اقبال کمتری روبه رو می‌شود. اگر در آغاز یک دوره (ترم) آموزشی داستان نویسی، به فرض ۱۰ هنرجو در کلاس شرکت کنند، حتی اگر این ۱۰ نفر تا پایان دوره پیگیر آموزش‌ها و تمرین‌ها و با مدرس همراه باشند، احتمال ریزش در ادامه راه زیاد است.

در دوره‌های تکمیلی (مثلا ترم دوم)، دیگر بعید است همه ۱۰ نفر دوره قبل حضور پیدا کنند. گاهی مشکل از مدرس است که دانش اندکی در حوزه کاری خود دارد یا اینکه به خوبی نمی‌تواند دانسته هایش را به هنرجو منتقل سازد، اما مشکل کاهش استقبال از ادامه دوره‌های آموزشی داستان نویسی با حضور مدرسان توانمندِ با دانش نیز برطرف نمی‌شود.

یک علت مهم این اتفاق، «دشواری نوشتن داستان» است. ظاهرا در داستان نویسی بر خلاف شاعری، استعداد درصد بالایی از لوازم هنرجو را به خود اختصاص نمی‌دهد. شاعر کم استعداد هر قدر هم بکوشد شاعر خوبی نمی‌شود، اما داستان نویس کم استعداد با تلاش بی وقفه می‌تواند قدرت خود را برای نوشتن افزایش دهد و داستان نویس مطرحی شود. همین عنصر «تلاش» است که به مثابه صافی عمل می‌کند و کسی را که رهرو این راه نیست، کنار می‌زند و در پایان، تنها عده اندکی به مقصد می‌رسند. هنرجوی داستان نویسی باید زیاد بنویسد و دوچندان هم بخواند.

این خواندن از مطالعه آثار داستانی - که آسان‌تر است - تا کتاب‌ها و مقالات نظری را شامل می‌شود - که جذابیت داستان را ندارد و تلاش بیشتر و بخش درخور توجهی از توان حفظ و یادگیری هنرجو را به کار می‌گیرد. اساسا نوشتن به قول معروف، عرق ریزیِ روح است و انرژی زیادی از نویسنده می‌طلبد؛ به ویژه اگر بخواهیم هنرمندانه بنویسیم و اثر هنری (داستان و رمان) بیافرینیم. هنرجویی که تصور کند ظرف چند ماه یا یکی دو سال نویسنده می‌شود، بعد مدتی متوجه سختی و طولانی بودن راه می‌شود و اگر رهرو نباشد، بی تردید آموختن داستان نویسی را کنار می‌گذارد.

چنین شخصی در نهایت تا پایان دوره اول با کلاس همراه خواهد بود و بعد می‌رود دنبال علایق دیگرش. مشکل دیگر عاشق نبودن است! هنرِ نوشتن عشق می‌خواهد و صِرف جاه طلبی از هنرجو نویسنده نمی‌سازد! او باید بداند که علاوه بر زحمت فراوان، مشکلاتی، چون خشکیدن گهگاه قلم و افسردگی و ... چشم انتظار اوست و تنها با دلدادگی برای داستان است که می‌تواند بر این بازدارنده‌ها چیره شود و چنین کسانی که هم زحمت کشِ عرصه داستان باشند و هم عاشق آن، زیاد نیستند!