همه جای دنیا قیافههایی مشابه هم دارند، با مهربانی و معصومیتی که فطری و ویژه خودشان است. اگر از همه کسانی که با آنها نشستوبرخاست دارند، بپرسید، به شما خواهند گفت دنیا با وجود این افراد حتما جای قشنگتری برای زندگی است. درباره کودکان و افراد مبتلا به سندرم یا نشانگان داون صحبت میکنیم؛ بچههایی که احتمال تولدشان یک در ششصد تا هزار تولد است و بهجای ۴۶ کروموزوم با ۴۷ کروموزوم متولد میشوند.
درگذشته برای این افراد از اصطلاح عقبمانده یا منگولیسم هم استفاده میشد که اشتباه و نابجاست. زیرا برخی از این افراد حتی توانایی تحصیل در دانشگاهها و مراحل علمی بالا را هم دارند؛ موضوعی که تا حد زیادی به شیوه تعامل و رفتار اجتماعی ما با آنها برمیگردد. واقعیت این است که بیشتر مردم از شرایط این عزیزان درک درستی ندارند و آگاهانه یا ناآگاهانه برخوردی با آنها میکنند که سبب ازبینرفتن اعتمادبهنفس آنها میشود؛ بنابراین در ستون توانشهر این هفته میخواهیم کمی درباره بایدها و نبایدهای تعامل با این افراد صحبت کنیم.
مبتلایان سندرم داون رفتاری کودکانه و مهربانانه دارند و سریع با دیگران دوست میشوند. این ویژگی اخلاقی و رفتاری در آنها ربطی به سن و قامتشان ندارد، پس آنها را قضاوت نکنید.
در برخورد با این افراد باید صبور باشید و حوصله زیادی بهخرج دهید و از شتابزدگی بپرهیزید. چون رفتار آنها قدری کند و آهسته است و فشارهای شما میتواند سبب بروز عصبانیت و تحریک در آنها شود؛ عصبانیت و تحریکی که آثارش را معمولا اطرافیان آنها باید در خانه تحمل کنند.
اگر واژهای را اشتباه تلفظ میکنند یا در انتقال مفاهیم ضعیف هستند، صبوری بهخرج دهید. با اصلاح حرفهایشان نهتنها کمکی به آنها نمیکنید، بلکه اعتماد بهنفسشان را هم از بین میبرید.
از شوخی یا تمسخر این افراد بهویژه در جمع بپرهیزید. این رفتار بهظاهر ساده سبب انزوای بیشتر آنها میشود.
از آنجا که این افراد تمایل زیادی به ارتباط با دیگران دارند، امکان دارد خیلی راحت به سراغ شما یا فرزندتان برای دوستیابی بیایند. سعی نکنید با دورکردن آنها از خودتان یا فرزندتان، حس ناخوشایندی را در آنها ایجاد کنید. یادتان باشد؛ این افراد بسیار حساس و زودرنج هستند.
از هرگونه رفتاری که احساس تمسخر، ترحم یا دلسوزی را به آنها منتقل کند، بپرهیزید. اینگونه رفتارها آنها را بیشتر منزوی میکند.
اگر قصد کمک به آنها را دارید، سعی کنید کمکهایتان به شکلی باشد که حس احترام و عزت نفس را در آنها ایجاد کند.
استفاده از واژههای نابجایی مانند منگول یا عقبافتاده بهعنوان فحش یا شوخی در جامعه، شاید تأثیر زیادی بر ما نداشته باشد، ولی سبب کاهش اعتمادبه نفس و عزت نفس در این افراد و خانوادههایشان خواهد شد.
افراد مبتلا به سندرم داون خیلی راحت به دیگران اعتماد میکنند. مراقب اعتماد آنها به خودتان باشید. زیرا تأثیر مستقیمی بر روحیه و کاهش یا افزایش اعتمادبهنفس آنها دارد.
اگر فرد سندرم داونی را دیدید که عدهای او را دست انداختهاند یا مسخره میکنند، مداخله و سپس او را آرام کنید.
کودکان مبتلا به سندرم داون متوجه اتفاقات اطرافشان نیستند. پس مراقب رفتارتان باشید. گاهی بهعلت بیملاحظگیهای اطرافیان این بچهها، شاهد بلوغ جنسی زودرس در آنها هستیم.
اگر فرد سندرم داونی را در خیابان دیدید که تنها و سرگردان است، به او آرامش بدهید، او را به جای امنی برسانید، خانوادهاش را بیابید یا به پلیس اطلاع بدهید.
یادمان باشد؛ با همه مشغله، گرفتاری و بیحوصلگی یا پرخاشگریهای روزانهای که داریم، با این افراد کمی مهربانتر از دیگران باشیم. آنها امضای رحمت خداوند در زمین هستند.
تواناییهایی فرزندتان را پیدا کنید و درصدد رشد آن برآیید. برخی از این افراد حتی توانایی تحصیل در دانشگاه و کار را دارند؛ بنابراین لازم است که به تقویت نقطهضعفهای آنها هم فکر کنید، مانند مشکلات گفتاری در آنها که با گفتاردرمانی تا حد زیادی برطرف خواهد شد. همچنین بهتر است حواستان به روابط عاشقانه در بین آنها باشد؛ نیازی که باید بهدرستی مدیریت شود.