دکتر مسعود فیروزی با بیان این مطلب به خبرنگار شهرآرانیوز گفت: در بیش از ۵۰درصد موارد یک عامل خارجی در ایجاد این حوادث دخالت دارد. هدف این است که عوامل خطری که قابلیت اصلاح دارند، شناسایی شوند و در راستای برطرفکردن آن اقدام شود تا ایمنی محل سکونت افراد با ایجاد تغییرات لازم بهطور مطلوب تأمین شود.
وی ضمن تأکید بر اینکه سالمندان به اندازهای که دیگران به آنها بهعنوان افرادی پیر و ازکارافتاده نگاه میکنند، خود را ضعیف و ناتوان احساس نمیکنند، گفت: چنانچه فرد سالمند در یک خانواده گرم و صمیمی زندگی کند، بسیار راحت، آرام، مقاوم و با نشاط روزگار میگذراند. سالمندان بهدلیل بازنشستگی و دوری از فرزندان، نیاز به ارتباط و توجه عاطفی بیشتری را در خود احساس میکنند که این نیاز باید مورد توجه قرار گیرد و پاسخ داده شود. زن یا مردی که خود را زمانی صاحب قدرت و نفوذ میدانست، یکباره خودش را تنها و بدون قدرت مییابد و این ناراحتی گاهی به حوادثی نامناسب میانجامد و موجب ناراحتی روانی سالمندان میشود.
فیروزی افزود: گاهی ممکن است فرد از لحاظ فیزیکی پیر و فعالیت جسمانیاش محدود شده باشد، درحالیکه از نظر روانی هنوز به آستانه پیری نرسیده و از روحیه خوبی برخوردار است. چه بسیار افرادی که از نظر سن فیزیولوژیک بسیار کمسنوسال اما فرسودهتر از سن تقویمی خود هستند و چه بسا افراد مسنی که از نیروی جوانی برخوردارند. باید دانست که سالمندان در صورتی که تمایل واقعی داشته باشند، میتوانند قدرت یادگیری خود را حفظ کنند. ممکن است با گذر زمان از سرعت و شدت آن کاسته شود، اما تواناییهای دیگر آنها مثل مهارتهای حل مسئله و مشکلات افزایش یابد.
وی با بیان اینکه ارائه خدمات سلامت روان در این طرح با هدف پیشگیری از بروز اختلالات و مشکلات روانشناختی و ارتقای سطح سلامت روان سالمندان و خانوادههای آنها انجام میگیرد، گفت: سلامت روان به وضعیت بهزیستی روانی فرد اشاره میکند تا در آن فرد بتواند تواناییهایش را دریابد و با فشارهای طبیعی زندگی کنار بیاید، بهصورت مؤثر کار کند و مشارکت مطلوبی در جامعه داشته باشد. فراهمآوردن فرصتی برای بهاشتراکگذاشتن ایدهها، احساسات، نگرانیها و مشکلات سالمندان با افراد متخصص، افراد همتا و نسلهای دیگر موجب تقویت حمایت اجتماعی، کاهش احساس تنهایی و انزوا بهعنوان یکی از مهمترین عوامل خطر برای سلامت روان دوران سالمندی میشود.
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی با بیان اینکه در چند سال آینده با درصد زیادی از جمعیت سالمند روبهرو خواهیم بود، گفت: پیشرفتن کشور به سوی جمعیت کهنسال را بهروشنی میتوان مشاهده کرد، بنابراین برنامهریزی برای رفع مشکلات پیشبینیشده و نشده و تأمین نیازهای این گروه جمعیتی باید در رأس کارهای مطالعاتی و برنامهریزیهای مهم کشور قرار بگیرد. در صورت نبود برنامهریزی، سالمندی به یک چالش بزرگ تبدیل خواهد شد. بدیهی است اگر سالمندان آموزش ببینند که خودشان مراقب خودشان باشند، قدمی مهم در حفظ سلامتی آنها برداشته شده است.
وی درباره اهداف طرح پیشگیری از اختلالات شایع دوران سالمندی گفت: در این طرح با تأمین خدمات غربالگری، ارزیابی و سطحبندی وضعیت سلامت روان مخاطبان و ارائه خدمات زودهنگام، مقرونبهصرفه، شخصمحور و مبتنی بر وضعیت سالمندان انجام میگیرد. فراهمنمودن زیرساختهای لازم برای ارتقای سواد، سلامت روان میانسالان و سالمندان، خانوادهها و مراقبان آنها و توسعه آموزشی کارکنان خدمات سلامت روان از طریق ارائه آموزهاشهای مدون از اهداف این طرح است. در انتها نیز نظارتها، ارزیابی و پیگیری مداوم و مداخلات لازم برای اطمینان از اثربخشی اقدامات و بهبود مخاطبان انجام میگیرد.
دکتر مسعود فیروزی با اشاره به اینکه جدیترین خطری که سالمندان را تهدید میکند، در انزوا قرارگرفتن و طردشدن از سوی اطرافیان است، گفت: در این حالت شخص امکان ارتباط صمیمی و نزدیک با دیگران را از دست میدهد. تنهایی باعث میشود فرد سالمند بهتدریج دچار مشکلات روانی شود. بنابراین، درک احساسات و انتظارات سالمندان از اطرافیان و تصحیح ارتباط اعضای خانواده با آنها در فرایند بهداشت روانی سالمندان نقشی بسزا دارد.
وی با بیان اینکه تغییرات دوران سالمندی تأثیرات عمیقی بر زندگی و بهداشت روانی فرد دارد، گفت: اگر شخصیت فرد انعطافپذیر باشد، توانایی سازگاری با این تغییرات بیشتر خواهد بود. در این میان اگر سالمند این تغییرات را در جهت منفی درک کند، میزان انعطافپذیری و سازگاری او نیز کم خواهد شد.